Đây được coi là tin tốt. Tốc độ tăng trưởng phát thải chậm lại đồng nghĩa với việc đường cong tăng nhiệt độ đã có xu hướng giảm dần trong 10 năm qua. Nếu các quốc gia tiếp tục duy trì các chính sách hiện tại, nhiệt độ trung bình toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 2,5 đến 2,9 độ C vào cuối thế kỷ này. Đây là một sự cải thiện đáng kể so với 10 năm trước: Năm 2015, các mô hình khoa học cho thấy nhiệt độ trung bình toàn cầu đang trên đà tăng tới 3,8 độ C.

Nhưng không một quốc gia nào trong số những nước phát thải lớn nhất thế giới như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Ấn Độ, thực hiện được những cam kết của họ tại Thỏa thuận Paris. Thậm chí, Hoa Kỳ còn rút khỏi Thỏa thuận Paris. Và mỗi độ nóng lên đều có ý nghĩa. Ví dụ, nhiệt độ trung bình tăng thêm một độ sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm lên. Ví dụ, bệnh sốt rét ở trẻ em ở vùng cận Sahara châu Phi lên 77%.

Từ khoảng 150 năm trước, khi con người bắt đầu sử dụng than, dầu và khí đốt trên quy mô lớn thì nhiệt độ toàn cầu đã tăng lên kể. Và 10 năm qua là 10 năm nóng nhất được ghi nhận.

Nhiệt độ toàn cầu đã tăng 1,6 độ so với mức trung bình cuối thế kỷ 19. Và năm 2024 được coi là năm nắng nóng nhất hành tinh. Khi mà, nắng nóng cực độ đã giết chết các nhân viên bầu cử ở Ấn Độ và những người hành hương đang hành hương Hajj ở Ả Rập Xê Út. Năm nay, nó đã buộc phải đóng cửa tạm thời đỉnh tháp Eiffel vào đúng mùa cao điểm du lịch và buộc các trường học phải đóng cửa ở một số khu vực tại Hoa Kỳ.

Năng lượng mặt trời là nguồn phát điện mới lớn nhất trong ba năm qua. Phần lớn cơ sở hạ tầng năng lượng mặt trời mới này đang được xây dựng tại Trung Quốc và các công ty Trung Quốc đang sản xuất quá nhiều thiết bị năng lượng mặt trời, dẫn tới dư thừa pin, mô-đun và mọi thứ liên quan khiến giá của các thiết bị này đã giảm mạnh. Ngày nay, các tấm pin năng lượng mặt trời được treo trên ban công căn hộ ở Đức và phủ sóng những vùng sa mạc rộng lớn ở Ả Rập Xê Út. Các dự án điện mặt trời và điện gió trên bờ mang lại nguồn điện mới giá rẻ. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi hơn một nửa công suất phát điện trong ngành điện Ấn Độ hiện nay đến từ năng lượng mặt trời, điện gió và thủy điện. Tuy nhiên, các dự báo cho thấy, sự phát triển của năng lượng tái tạo vẫn thấp hơn nhiều so với tiềm năng.

Vào thời điểm Thỏa thuận Paris được ký kết, Tesla vừa mới ra mắt mẫu SUV điện hạng sang. Còn năm ngoái – 2024, cứ năm chiếc xe được bán ra trên toàn thế giới thì có một chiếc là xe điện.

Tại Hoa Kỳ, 265.000 trẻ em đi xe bus điện đến trường. Ở Kenya hay Việt Nam, xe ôm điện chở người đi làm. Các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc đang lắp ráp xe điện ở nước ngoài, bao gồm Brazil, Indonesia và sắp tới là Ả Rập Xê Út, một quốc gia dầu mỏ. Số lượng xe điện mới bán ra trên toàn thế giới là 80 triệu chiếc vào năm 2024, tăng gấp đôi so với năm 2015. Tỷ lệ này cũng tương ứng ở Trung Quốc là 24 và 12 triệu, ở Mỹ là 16 và 8 triệu, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế.

Việc điện khí hóa giao thông vận tải rất quan trọng vì nó là một trong những nguồn phát thải lớn nhất toàn cầu. Hiện tại, xe điện đang thay thế 2 triệu thùng dầu mỗi ngày, gần bằng tổng nhu cầu hàng ngày của Đức, theo Bloomberg NEF.

Một trong những nguyên tắc cốt lõi của Thỏa thuận Paris là sự thừa nhận rằng các quốc gia có trách nhiệm khác nhau. Các nước công nghiệp giàu có được cho là phải đóng góp tiền để giúp các nước nghèo hơn thực hiện hai việc: chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và thích ứng với các vấn đề do khí hậu nóng lên gây ra.

Năm ngoái, các quốc gia đã nhất trí rằng đến năm 2035, tổng cộng cần 1.300 tỷ USD/năm để giúp các nước đang phát triển quản lý tác hại của biến đổi khí hậu, bao gồm 300 tỷ USD/năm từ ngân sách công của các nước giàu phát triển. Con số này lớn hơn nhiều so với số tiền các nước giàu đã đóng góp cho đến nay. Trong khi đó, một số quốc gia nghèo nhất đang bị tàn phá bởi thời tiết khắc nghiệt. Họ đang lún sâu vào nợ nần khi cố gắng phục hồi.

Điều này rất quan trọng bởi vì than đá, nguồn năng lượng chính của nền kinh tế công nghiệp hiện đại, lại là nhiên liệu hóa thạch bẩn nhất. Than đá đang suy yếu ở các nước giàu, bao gồm cả Hoa Kỳ. Anh, cái nôi của Cách mạng Công nghiệp, đã đóng cửa nhà máy điện than cuối cùng vào năm 2024. Cùng năm, hơn một nửa sản lượng điện của Anh đến từ năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, than đá vẫn đang phát triển ở Trung Quốc, quốc gia mà bất chấp cam kết cải thiện nền kinh tế, đã tiếp tục xây dựng nhiều nhà máy điện than hơn bất kỳ quốc gia nào khác từ trước đến nay.

Trong thập kỷ kể từ khi Thỏa thuận Paris được ký kết, Hoa Kỳ đã nhanh chóng trở thành quốc gia sản xuất và xuất khẩu khí đốt hàng đầu thế giới với hơn 4.000 tỷ feet khối mỗi năm, tương đương 1.133 tỷ mét khối. Mỹ, Úc, Qatar và Nga là những quốc gia xuất khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng lớn nhất thế giới. Mặc dù khí thiên nhiên hóa lỏng không gây biến đổi khí hậu nặng nề như nhiên liệu hóa thạch, nhưng nó cũng là nguồn nguyên liệu làm nóng hành tinh đồng thời sẽ khiến thế giới phụ thuộc nhiều hơn vào việc sử dụng khí đốt trong nhiều thập kỷ tới.

Cháy rừng đang ngày càng gây ra tình trạng mất rừng trên toàn thế giới. Nguyên nhân là do nhiệt độ tăng cao và hạn hán nghiêm trọng hơn khiến rừng dễ cháy hơn, và cũng do con người đốt rừng để lấy đất canh tác. Điều đó đang hạn chế khả năng lưu trữ carbon dioxide - nguyên nhân gây nóng lên toàn cầu, của nhiều khu rừng. Trên thực tế, nó đang đẩy một số khu vực của rừng mưa Amazon, thường được gọi là lá phổi của hành tinh, đến một điểm tới hạn đáng kinh ngạc. Một số khu vực của Amazon đang thải ra nhiều carbon hơn mức cây cối và đất hấp thụ. Một nghiên cứu gần đây cũng phát hiện ra mô hình tương tự ở các khu rừng mưa nhiệt đới của Úc.

Kể từ năm 2015, hai đợt tẩy trắng san hô toàn cầu riêng biệt đã kéo dài hơn sáu năm. Chúng xảy ra thường xuyên hơn trước rất nhiều và ảnh hưởng đến nhiều rạn san hô hơn, do nhiệt độ đại dương đang nóng lên nhanh chóng. Tỷ lệ rạn san hô trên thế giới bị ảnh hưởng bởi mỗi sự kiện tẩy trắng là 21% năm 1998, 37% năm 2010, 68% trong 3 năm từ 2014-2017 và 84% trong 3 năm từ 2023-2025, theo Mạng lưới giám sát rạn san hô toàn cầu.

Các rạn san hô có vai trò rất quan trọng vì chúng hỗ trợ rất nhiều sinh vật biển khác, bao gồm cả cá – là nguồn dinh dưỡng và thu nhập của hàng triệu người. Khoảng một phần tư các loài sinh vật biển phụ thuộc vào rạn san hô vào một thời điểm nào đó trong vòng đời của chúng. Nhiều rạn san hô đã bị tàn phá, nhưng một số loài san hô đang tỏ ra có khả năng chống chịu sóng nhiệt biển tốt hơn chúng ta nghĩ. Đây cũng là một tin tốt.

Nhu cầu điện luôn được dự đoán sẽ tăng trên toàn thế giới. Hơn một tỷ người vẫn cần điện, và hàng tỷ người khác trên toàn cầu đang mua máy điều hòa và sử dụng xe điện. Nhưng một lý do: AI ngốn năng lượng. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng cho các công ty công nghệ lớn: Liệu tham vọng AI của họ có khiến hành tinh nóng lên nhanh hơn không?