Quá tải bệnh viện vì … thuốc lá

Đây là số liệu được công bố trong cuộc hội thảo “Vận động thực thi cấm hút thuốc lá nơi công cộng”. Như vậy, thuốc lá đang là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng quá tải trong bệnh viện.

Tình trạng quá tải xảy ở nhiều bệnh viện tuyến Trung ương. Ảnh minh họa.

Từ trước đến nay, dư luận thường bức xúc trước hiện tượng quá tải bệnh viện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều nguyên nhân dẫn đến quá tải bệnh viện mà ngành y tế lực bất tòng tâm. Quá tải bệnh viện là một thực tế không thể một sớm một chiều giải quyết được mà cần có sự phối hợp của các cấp chính quyền, các cơ quan đoàn thể, ban, ngành và đặc biệt của toàn xã hội. Quá tải bệnh viện là một vấn đề nhức nhối không chỉ của ngành y mà của toàn xã hội.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đại dịch thuốc lá trên toàn cầu giết chết gần 6 triệu người mỗi năm, trong đó có hơn 600.000 người không hút thuốc chết vì hút thuốc lá thụ động. Trừ khi chúng ta hành động, nếu không dịch sẽ giết chết hơn 8 triệu người mỗi năm vào năm 2030, hơn 80% các ca tử vong có thể ngăn ngừa này sẽ là một trong số những người sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Với ngày thế giới không thuốc lá 2014, WHO và các đối tác kêu gọi các quốc gia tăng thuế đối với thuốc lá.

Con số này không ngừng gia tăng theo đà tăng dân số toàn cầu. Do đó, nếu không có biện pháp hạn chế số lượng người hút thuốc, ước tính thuốc lá sẽ làm khoảng 1 tỉ người chết trong thế kỷ 21.

Theo báo cáo của 1162 bệnh viện, 60,4% người bệnh nằm ở trong bệnh viện là các bệnh không lây nhiễm tim mạch, ung thư, huyết áp, tiểu đường, tâm thần... là những bệnh có căn nguyên từ thuốc lá.

Bên cạnh đó, thời tiết ẩm, nếu người hút thuốc có con nhỏ bị hen phế quản ngửi mùi thuốc lá là có nguy cơ phải đi cấp cứu bệnh viện. Những người có bố, có mẹ mà bị hen phế quản, hít phải thuốc lá chắc phải đi cấp cứu.

TS Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh, vậy tại sao trong các bệnh viện Việt Nam hiện nay lại quá tải nhiều ở các chuyên khoa: tim mạch, ung thư, hô hấp, nội tiết, tâm thần ... , thậm chí 3 người nằm một giường? Tại sao tình trạng quá tải lại tăng lên nhiều như vậy? Một trong những nguyên chính gây ra tình trạng này là do thuốc lá.

Tác hại của thuốc lá

Việt Nam là nước có tỉ lệ nam giới sử dụng thuốc lá rất cao so với các nước trên thế giới khi có đến 47,4% người trưởng thành hút thuốc. Hút một điếu thuốc, cuộc sống mỗi người mất đi 5 phút rưỡi. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn người không hút 5-8 năm.

Theo một số nghiên cứu về mối liên quan giữa thuốc lá và tim mạch, dù chỉ hút một vài điếu thuốc trong ngày cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh và khi hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên gấp 2-3 lần. Những bệnh thường gặp ở người hút thuốc có nguy cơ mắc cao là xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ, rối loạn nhịp tim, đột tử, nhồi máu cơ tim, phình động mạch chủ. Trong số đó bệnh mạch vành là quan trọng nhất, ước tính chiếm khoảng hơn một nửa trường hợp tử vong vì bệnh tim do hút thuốc lá.

Những người hút thuốc lá thường xảy ra cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim hơn những người không hút thuốc; và ở những người hút thuốc thì tuổi bắt đầu bị nhồi máu cơ tim sẽ sớm hơn, nguy cơ tái phát cơn nhồi máu trong một năm gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

Gây ung thư

Tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con nguời đã được chứng minh qua nhiều công trình nghiên cứu trong những thập kỷ qua. Thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 30% loại ung thư nói chung và riêng. Đối với ung thư phổi, thuốc lá là căn nguyên gây tử vong của trên 90% trường hợp.

Trong khói thuốc lá có trên 40 chất gây ung thư, đặc biệt là tác nhân thơm có vòng đóng như Benzopyrene. Tỷ lệ tử vong do ung thư của những người hút thuốc cao gấp 2 lần người không hút thuốc. Những người nghiện thuốc nặng có tỷ lệ chết vì ung thư gấp bốn lần so với người bình thường. Qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh mối liên quan giữa thuốc lá và một số loại ung thư.

Ngoài nguyên nhân gây các bệnh lý về hô hấp, hút thuốc lá còn tác động lên hệ tim mạch và là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh lý động mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch ngoại vi… Chính các bệnh lý này lại tác động lẫn nhau gây ra vòng xoắn quẩn làm cho bệnh cảnh lâm sàng càng thêm trầm trọng.