Vì sao vi khuẩn "ăn thịt người" phát triển nhanh?

Vi khuẩn ăn thịt người có tên gọi là nhóm A Streptococcus là một loại vi khuẩn thường được tìm thấy trong cổ họng và trên da, có thể gây ra một số bệnh nhiễm trùng nhẹ như viêm họng và bệnh chốc lở.


Đôi khi, với một số biến đổi không nhìn thấy được, các vi khuẩn lành tính này có thể đe dọa tính mạng người bệnh bằng cách làm hoại tử các tế bào mô của những bộ phận trong cơ thể như mô mỡ, cơ...

Các vi khuẩn nhóm A Streptococcus dường như tấn công con người kể từ những năm 1980. Trước đây, giới khoa học không thể xác định tại sao chúng phát triển nhanh chóng đến như vậy.

Bất chấp hàng thập kỷ nghiên cứu, bệnh dịch do các vi khuẩn A Streptococcus vẫn là một hiểm họa lớn đối với sức khỏe con người. Thực tế này một phần vì, các nhà nghiên cứu không thể tìm ra bản chất và thời gian biểu của những sự kiện phân tử then chốt, biến một số vi sinh vật trở thành mầm bệnh độc hại.

Tuy nhiên, mới đây, các nhà khoa học Mỹ lần đầu tiên đã vén được bức màn bí mật về những quá trình bí ẩn dẫn tới sự trỗi dậy của vi khuẩn ăn thịt người.

Theo các nhà nghiên cứu Mỹ, loại vi khuẩn có tên gọi là nhóm A Streptococcus đã trải qua 4 sự thay đổi di truyền lớn trong quá trình chuyển biến thành dạng gây ra viêm cân mạc hoại tử (necrotizing fasciitis), căn bệnh nguy hiểm chết người còn được biết đến nôm na là "thối rữa thịt".

Chuyên gia James Musser đến từ Viện nghiên cứu Bệnh viện Hội giám lý (Texas, Mỹ) và các cộng sự tập trung nghiên cứu vào một dạng nhiễm trùng thối rữa thịt đặc biệt nguy hiểm. Họ đã gắn các nghiên cứu độc tính của vi khuẩn ăn thịt ở động vật với việc phân tích gen của 3.615 chủng A Streptococcus có kiểu huyết thanh M1 và lần ra nguồn gốc mầm bệnh gắn với một tế bào đầu dòng đơn lẻ.


Tế bào đầu dòng, tế bào đầu tiên sản sinh ra một yếu tố độc tính, đã tiến hóa qua hàng loạt giai đoạn cho tới đầu những năm 1980, khi nó có được các gen chịu trách nhiệm sản sinh 2 độc tố gây tác động phá hủy của bệnh thối rữa thịt. Theo nhóm nghiên cứu, việc thâu tóm những gen này là sự kiện trọng yếu cuối cùng trước sự xuất hiện của mầm bệnh và sự biến đổi thành dịch bệnh toàn cầu.

Chuyên gia James Musser cho rằng: "Những bệnh dịch do nhiễm trùng vi khuẩn đang là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe của con người và động vật. Chúng tôi đã làm rõ sự mập mờ kéo dài hàng thập kỷ qua về thời gian biểu cũng như trình tự của các biến đổi di truyền là nền tảng cho bệnh dịch toàn cầu. Việc phân tích loại vi khuẩn ăn thịt nguy hiểm này là thiết yếu đối với quá trình phát triển các phương sách tốt hơn để dự đoán cũng như kiểm soát sự xuất hiện, trỗi dậy của chủng bệnh, đưa ra công thức chữa trị hữu hiệu nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và điều chế vaccine".

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), hiện nay, có khoảng 650 - 800 người Mỹ bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt mỗi năm. Các vi khuẩn lây nhiễm lớp màng và mô liên kết xung quanh cơ bắp, dây thần kinh, chất béo, và các mạch máu. Các độc tố do vi khuẩn phá hủy các mô chúng lây nhiễm, làm cho nó chết. Những người có hệ miễn dịch mạnh mẽ, những người cẩn thận sạch sẽ và chăm sóc tốt các vết thương ngoài da có khả năng chống lại vi khuẩn. Nhưng những người có hệ miễn dịch bị tổn hại hoặc có điều kiện như bệnh đái tháo đường, bệnh thận, hoặc bệnh ung thư dễ bị tổn thương hơn.

Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều việc phải làm để có thể ngăn ngừa, điều trị các bệnh do vi khuẩn ăn thịt người gây ra. Nhưng, phát hiện mới này cho thấy rằng phân tích thời gian của các sự kiện phân tử dẫn đến dịch bệnh toàn cầu có thể giúp theo dõi và dự đoán sự xuất hiện của các bệnh truyền nhiễm chết người.