Mẹ bệnh tim vẫn có thể mang bầu, sinh con an toàn

Phẫu thuật tim không ảnh hưởng tới việc sinh con

Có bầu hơn 3 tháng, chị Phạm Thị T. (26 tuổi, ở tỉnh Vĩnh Phúc) đi khám thì nhận được lời khuyên nên bỏ thai nhi để bảo đảm sức khỏe cho mẹ bởi chị mắc bệnh tim khá nặng. Thế nhưng với khao khát được làm mẹ, chị T. tìm đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Tại Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện (BV) E, các bác sĩ chẩn đoán chị bị thông liên nhĩ lỗ lớn. Hiện chị mang bầu tháng thứ 5, được nhập viện theo dõi sức khỏe và điều trị chờ ngày sinh nở an toàn.

Trước đó, sản phụ Nguyễn Thị Thanh H. (28 tuổi, ở tỉnh Phú Thọ) đã sinh con tại BV này sau lần mổ tách van hai lá và thay van tim. Tháng 7-2010, khi có chỉ định thay van tim, các bác sĩ đã tư vấn chị H. thay van tim sinh học để có cơ hội sinh con. Theo chị H., vào thời điểm thay van tim, chồng chị động viên cứ mổ thay van tim, sống được là mừng rồi mà chẳng cần sinh con nhưng được bác sĩ giải thích, động viên nên khi quyết định có con, hai vợ chồng đã tìm đến bác sĩ để được tư vấn. Sau những ngày tháng lo lắng, cuối năm 2012, chị H. sinh hạ được một bé trai khỏe mạnh. Sau thời gian theo dõi hậu phẫu, sức khỏe chị H. diễn biến bình thường nên được xuất viện như các sản phụ khác.

Cách đó không lâu, một sản phụ ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội bị bệnh hẹp van hai lá từ năm 19 tuổi và đã được mổ tách van tim. Sau 4 năm, chị này lấy chồng và sinh con trai đầu lòng. Mười năm sau ca mổ lần đầu, chị được mổ lần hai để thay van và sau đó lại sinh cháu thứ hai khỏe mạnh.

Năng lực điều trị hiện nay cho phép những phụ nữ bị bệnh tim được làm mẹ

Cần thay đổi những quan điểm sai lầm

PGS-TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - BV E, cho rằng quan điểm phụ nữ bị bệnh tim không nên lấy chồng và nếu lấy chồng thì không nên sinh con đã trở nên lạc hậu và không đúng với thực tế điều trị tim mạch hiện đại. Tại trung tâm đã điều trị thành công nhiều trường hợp phụ nữ bị bệnh tim khá nặng “vượt cạn” an toàn. Tuy nhiên, ông Thành cũng cho rằng bệnh tim mạch nói chung và van tim nói riêng là những bệnh lý rất nguy hiểm bởi trong thai kỳ, những thay đổi sinh lý (tăng nhịp tim, giảm huyết áp…) ảnh hưởng đến hệ tim mạch, bắt tim phải tăng cường hoạt động. Sự thay đổi này có thể khiến người mẹ cảm thấy mệt mỏi, khó thở, nhức đầu nhẹ trong suốt thai kỳ. Nếu người mẹ không biết mình mắc bệnh tim mạch cho đến khi có thai, những thay đổi này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Việc phát hiện và điều trị kịp thời là là rất quan trọng để đảm bảo tính mạng của bà mẹ và thai nhi.

Bác sĩ Nghiêm Thị Hồng Thanh, Khoa Sản BV E cho biết thêm, không phải mọi sản phụ có bệnh tim cần được sinh mổ. Đa số sản phụ có thể sinh thường một cách an toàn nếu không có chỉ định sinh mổ của sản khoa.

Giới chuyên môn cũng khuyến cáo những phụ nữ bị bệnh tim bẩm sinh phức tạp mà chưa được chữa trị hoặc đã có tăng áp lực động mạch phổi thì không nên mang thai vì điều đó sẽ làm tăng nguy cơ tử vong của mẹ. Ngoài ra, các bác sĩ cũng lưu ý với những người có bệnh tim cần đi khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch khi dự định mang thai để đánh giá tình trạng bệnh, mức độ an toàn khi mang thai, nguy cơ đối với mẹ và thai nhi, có cần điều trị bệnh ổn trước khi có thai không… bởi những gia đình mà bố hoặc mẹ có bệnh tim bẩm sinh thì con sẽ có nguy cơ mắc tim bẩm sinh cao hơn những gia đình khác.

Đừng để tăng cân quá nhiều

Giới chuyên môn khuyến cáo trong thai kỳ, người mẹ phải khám thai theo đúng lịch để theo dõi và xử trí kịp thời các sự cố, uống thuốc theo đúng toa bác sĩ. Với thai phụ, việc theo dõi cân nặng là cần thiết bởi người mẹ tăng cân theo sự phát triển của thai nhi nhưng tăng cân quá nhiều là một gánh nặng cho tim. Ngoài ra, để ngừa tình trạng huyết khối, thai phụ nên tránh thói quen bắt chéo chân, nên thay đổi tư thế thường xuyên, luân phiên co duỗi 2 chân, thỉnh thoảng đi lại để máu dễ hồi lưu về tim. Cố gắng kiềm chế các cảm xúc như lo lắng, xúc động… Việc sinh con của người mẹ mắc bệnh tim mạch thường có nguy cơ cao nên cần sinh con tại một cơ sở y tế đủ điều kiện theo dõi và xử trí trong quá trình chuyển dạ.

Cách đó không lâu, một sản phụ ở quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội bị bệnh hẹp van hai lá từ năm 19 tuổi và đã được mổ tách van tim. Sau 4 năm, chị này lấy chồng và sinh con trai đầu lòng. Mười năm sau ca mổ lần đầu, chị được mổ lần hai để thay van và sau đó lại sinh cháu thứ hai khỏe mạnh.

Cần thay đổi những quan điểm sai lầm

PGS-TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - BV E, cho rằng quan điểm phụ nữ bị bệnh tim không nên lấy chồng và nếu lấy chồng thì không nên sinh con đã trở nên lạc hậu và không đúng với thực tế điều trị tim mạch hiện đại. Tại trung tâm đã điều trị thành công nhiều trường hợp phụ nữ bị bệnh tim khá nặng “vượt cạn” an toàn. Tuy nhiên, ông Thành cũng cho rằng bệnh tim mạch nói chung và van tim nói riêng là những bệnh lý rất nguy hiểm bởi trong thai kỳ, những thay đổi sinh lý (tăng nhịp tim, giảm huyết áp…) ảnh hưởng đến hệ tim mạch, bắt tim phải tăng cường hoạt động. Sự thay đổi này có thể khiến người mẹ cảm thấy mệt mỏi, khó thở, nhức đầu nhẹ trong suốt thai kỳ. Nếu người mẹ không biết mình mắc bệnh tim mạch cho đến khi có thai, những thay đổi này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Việc phát hiện và điều trị kịp thời là là rất quan trọng để đảm bảo tính mạng của bà mẹ và thai nhi.

Bác sĩ Nghiêm Thị Hồng Thanh, Khoa Sản BV E cho biết thêm, không phải mọi sản phụ có bệnh tim cần được sinh mổ. Đa số sản phụ có thể sinh thường một cách an toàn nếu không có chỉ định sinh mổ của sản khoa.

Giới chuyên môn cũng khuyến cáo những phụ nữ bị bệnh tim bẩm sinh phức tạp mà chưa được chữa trị hoặc đã có tăng áp lực động mạch phổi thì không nên mang thai vì điều đó sẽ làm tăng nguy cơ tử vong của mẹ. Ngoài ra, các bác sĩ cũng lưu ý với những người có bệnh tim cần đi khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch khi dự định mang thai để đánh giá tình trạng bệnh, mức độ an toàn khi mang thai, nguy cơ đối với mẹ và thai nhi, có cần điều trị bệnh ổn trước khi có thai không… bởi những gia đình mà bố hoặc mẹ có bệnh tim bẩm sinh thì con sẽ có nguy cơ mắc tim bẩm sinh cao hơn những gia đình khác.


CTV8
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Khỏe đẹp