Viêm não NB, viêm não virus: Hiểu đúng để phòng bệnh đúng

Đối tượng mắc bệnh

Tuổi mắc của viêm não Nhật Bản thường là từ 3 đến 8 tuổi, còn viêm não do virus thường là những trẻ dưới 15 tuổi. Bệnh thường vào mùa nắng nóng, xảy ra ở vùng nông thôn nhiều hơn thành thị.

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh viêm não virus là một bệnh nguy hiểm do nhiều loại virus gây nên.. Các nguyên nhân gây viêm não thường là các virus arbo (trong đó có virus VNNB), virus herpes, các virus đường ruột, sởi, quai bị và các virus khác mà ta chưa biết rõ. Do các triệu chứng lâm sàng rất khó phân biệt giữa các chủng virus do đó việc chẩn đoán nguyên nhân phải thông qua việc xét nghiệm xác định virus.

VNNB chỉ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm não virus ở nước ta

VNNB là bệnh nhiễm virus cấp tính do virus VNNB gây ra. Như vậy, bệnh VNNB chỉ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm não virus ở nước ta, chiếm khoảng 10 -15% tổng số các trường hợp mắc bệnh viêm não virus. Trẻ đã từng mắc viêm não Nhật Bản thì chỉ có kháng thế chống lại riêng bệnh này hoặc khi trẻ được tiêm chủng lại vaccine nào thì được bảo vệ cho đúng loại bệnh đó mà thôi, không phòng được các bệnh viêm não do virus khác gây ra.

Triệu chứng và di chứng bệnh

Biểu hiện chính của bệnh viêm não virus là có sốt cao và kèm theo các triệu chứng liên quan đến tổn thương hệ thần kinh trung ương bao gồm: nhức đầu dữ dội, buồn nôn và nôn mửa, cứng cổ, lú lẫn, mất định hướng, thay đổi nhân cách, co giật, rối loạn nghe nói, ảo giác, mất trí nhớ, đờ đẫn, hôn mê... Người già và trẻ em là những người có nguy cơ cao bị mắc bệnh nặng, biến chứng và tử vong.

Bệnh viêm não Nhật Bản thường có biểu hiện rất cấp tính bao gồm sốt cao đột ngột, nhức đầu, nôn mửa; rối loạn tinh thần ở các mức độ khác nhau: vật vã mê sảng hoặc ly bì, lú lẫn, hôn mê kèm theo co giật, cử động bất thường hoặc bị liệt. Tỷ lệ tử vong cao có thể lên đến 10% - 20%.

Cách phòng ngừa 2 bệnh

Viêm não virus do nhiều loại virus gây nên, trong đó virus viêm não Nhật Bản chỉ là một trong những tác nhân gây bệnh này. Hiện nay viêm não Nhật Bản chiếm khoảng 10 đến 15% trong tổng số các trường hợp mắc bệnh viêm não virus.

Viêm não virus có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh tương ứng với mỗi loại virus khác nhau, kèm theo đó cũng phải dựa vào các nguyên nhân để phòng chống một cách thích hợp. Do đó, việc phòng chống bệnh Viêm não virus phải phực tạp hơn rất nhiều so với viêm não Nhật Bản.

Đối với các virus arbo, bệnh lây qua côn trùng tiết túc như muỗi, ve… đốt, việc quan trọng nhất là hạn chế các nguy cơ bị côn trùng, muỗi đốt khi sinh hoạt hoặc làm việc ngoài trời đặc biệt là vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn (là thời điểm muỗi hoạt động mạnh nhất) thông qua việc mặc áo quần phủ kín tay, chân, như mặc áo dài tay, mang tất cùng với việc sử dụng các chất xua đuổi côn trùng, nằm màn khi ngủ.

Cần hạn chế nguy cơ bị côn trùng, muỗi đốt khi sinh hoạt hoặc làm việc

Đối với các chủng virus như herpes, sởi, quai bị,… bệnh lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, chúng ta cần phải cách ly người bệnh cũng như hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, sử dụng các biện pháp phòng hộ như đeo khẩu trang khi chăm sóc người bệnh. Trong số các chủng virus này, một số chủng vi rút gây bệnh đã có vaccine phòng bệnh như sởi, quai bị, chúng ta cần phải chủ động tiêm vaccine để phòng bệnh và những biến chứng viêm não của các bệnh này.

Đối với các virus đường ruột, bệnh lây qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, việc vệ sinh cá nhân là yếu tố quan trọng hàng đầu do hiện chưa có vaccine phòng bệnh đặc hiệu, trong đó việc rửa tay với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, vệ sinh ăn chín, uống chín là những biện pháp phòng bệnh đơn giản và hiệu quả.

Tiêm vaccine là cách phòng chống hiệu quả nhất với bệnh VNNB

Đối với virus gây bệnh viêm não Nhật Bản đã có vắc xin phòng bệnh, thực hiện tiêm vaccine viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, nếu chỉ tiêm 1 mũi vaccine thì không có hiệu lực bảo vệ, nếu tiêm đủ 2 mũi vaccine hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%, tiêm đủ 3 mũi vaccine hiệu lực bảo vệ đạt 90-95% trong khoảng 3 năm, do đó trẻ em cần tiêm chủng với 3 liều cơ bản. Mũi 1: Lúc trẻ được 1 tuổi, mũi 2 sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần, mũi 3 cách mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.