Du xuân đừng quên kiến thức sơ cứu đúng cách

Tết đến, không khí du Xuân đã hiện hữu trong mọi nhà, trên mọi ngả đường. Nhưng với việc lưu lượng người tham gia giao thông tăng lên thì nguy cơ xảy ra tai nạn cũng rất cao.

Theo các chuyên gia về y tế, hiện nay, đa phần các trường hợp bị tai nạn giao thông người dân chưa biết sơ cứu đúng cách cho người bị nạn, nên những rủi ro dẫn tới tử vong khá nhiều.

Giảm nguy cơ tử vong

Thống kê của Khoa khám bệnh, Bệnh Việt Đức cho thấy, mỗi ngày bệnh viện này tiếp nhận từ 120-160 người bệnh đến cấp cứu, trong đó có khoảng gần 80 ca cấp cứu vì tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt. Đa phần những nạn nhân do người thân hoặc người đi đường đưa đến phần lớn không được sơ cứu.

Điều dưỡng Vũ Phi Long, Khoa Khám bệnh cấp cứu (Bệnh viện Việt Đức) cho hay, có rất nhiều trường hợp bị tai nạn chỉ đơn giản là gãy chân nhưng do không được sơ cứu đúng cách nên cuối cùng bệnh nhân đã phải cắt cả chân do bị hoại tử. Đặc biệt, có trường hợp bị chấn thương đốt sống cổ nhưng gia đình không biết sơ cứu đúng cách khiến cho nạn nhân bị tử vong sau đó.

Điều dưỡng Long dẫn chứng, cách đây ít tháng, có một bệnh nhân nữ 20 tuổi ở huyện Thường Tín (Hà Nội) bị ngã xuống mương nhưng có kết thúc rất đau lòng. Tại tuyến dưới, bệnh nhân được sơ cứu chấn thương hàm mặt, sau đó được chuyển tiếp lên Bệnh viện Việt Đức. Lúc nhập viện, bệnh nhân vẫn tỉnh nhưng sau đó toàn thân bị tê bì. Ba tháng sau đó cô gái đã tử vong.

Phân tích về trường hợp bệnh nhân nữ này, điều dưỡng Long khẳng định đây là một trong những nạn nhân bị chấn thương đốt sống cổ nhưng do người nhà không phát hiện được tại thời điểm chấn thương nên dẫn đến tình trạng nặng hơn. Chính sự chủ quan đó dẫn tới quá trình bế, vác, vận chuyển bệnh nhân của người nhà đã khiến cho vết xương cổ của nạn nhân bị gãy nặng hơn, gây đứt tủy, liệt tứ chi, liệt cơ hô hấp.

Tại Khoa cấp cứu - Bệnh viện Việt Đức, vào những ngày cuối tháng 12/2013, bệnh nhân Đoàn Đình Bình (59 tuổi, ở Điện Biên) nhập viện trong tình trạng đau đớn vì bị gãy xương đùi do bước hụt chân.

Ông Bình cho hay, ông về quê ở Hưng Yên hôm 18/12, sau khi bước xuống thềm nhà ông bị bước hụt chân và bị ngã gãy chân, xương đùi bị gãy, vênh ra và chọc gần ra ngoài.

Sau khi tai nạn xảy ra, mọi người trong gia đình ông đều hoảng sợ và lo lắng. Sau đó, người thân của ông không tiến hành sơ cứu ban đầu mà vội vàng khiêng lên xe taxi chạy hơn 40km để tới thẳng Bệnh viện Việt Đức cấp cứu.

Đến ngày 24/12, sau gần một tuần điều trị chấn thương gãy xương đùi tại bệnh viện, ông Bình vẫn nằm bất động.

Theo điều dưỡng Vũ Phi Long, với chấn thương gãy xương đùi như bệnh nhân Bình, nếu được sơ cứu bằng cách dùng nẹp cố định phần chi gãy, sau đó mới phân tuyến điều trị thì sẽ giảm nguy cơ biến chứng cho bệnh nhân rất nhiều.

"Bởi nếu sơ cứu ban đầu cho nạn nhân được tiến hành, ngoài việc đau đớn giảm đi rất nhiều, còn giảm nguy cơ do xương gãy chọc vào thịt để không dẫn đến tình trạng gãy kín thành gãy hở. Bên cạnh đó, những mảnh gãy của xương có thể gây đứt mạch máu, dẫn đến sốc mất máu, sốc chấn thương" - điều dưỡng Long phân tích.


Sơ cứu quan trọng nhất

Quả thực, mỗi dịp Tết về, nguy cơ tai nạn giao thông rình rập và hiện hữu mọi nơi. Nguyên nhân là do mật độ người tham gia giao thông gia tăng, bên cạnh đó ngày Tết, việc người dân uống bia rượu mà vẫn điều khiển phương tiện đi lại khiến nguy cơ tai nạn rất cao.

Theo ông Nguyễn Trọng Thái, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, so với thời gian trước thì số ca tai nạn giao thông trong dịp Tết Nguyên đán có giảm nhưng so với ngày thường thì số ca tai nạn giao vẫn tăng rất cao.

Thống kê trong Tết Quý Tỵ 2013 cho thấy cả nước xảy ra gần 350 vụ tai nạn giao thông với 400 người bị thương, 341 người chết. Bình quân số người tử vong trong mấy ngày Tết tăng cao hơn rất nhiều so với ngày thường, cao điểm có ngày tăng gấp đôi.

Theo thông tin từ Bộ Y tế, số liệu tại nhiều bệnh viện trong cả nước cũng cho thấy, số trường hợp vào cấp cứu vì tai nạn giao thông chiếm 50%-60% tổng số ca cấp cứu tại khoa ngoại.

Còn tại Bệnh viện Việt Đức - bệnh viện ngoại khoa lớn nhất Việt Nam luôn rơi vào tình trạng quá tải bệnh nhân trong mỗi dịp Tết đến. Theo thống kê của bệnh viện này, vào dịp Tết Nguyên đán, các ca cấp cứu, trong đó vì nguyên nhân do tai nạn giao thông chiếm tới 70%.

Theo các chuyên gia về chấn thương chỉnh hình, trong phần lớn trường hợp bị tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động, người nhà hoặc người đi đường thường lập tức xốc nạn nhân lên xe đưa đi cấp cứu vì cho rằng đến bệnh viện càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên, đây lại là một sai lầm nghiêm trọng, có thể đẩy bệnh nhân đến tử vong hoặc thương tổn nặng nề hơn.

Điều dưỡng Long khuyến cáo người dân khi sơ cứu các bệnh nhân bị tai nạn, cần chú ý nhất đến phần cổ vì đây là nơi tập trung nhiều dây thần kinh cũng như mạch máu của cơ thể. Trong khi đó, nhiều người dân hiện nay vẫn chưa hiểu hết tầm quan trọng của phần cổ khi thấy đầu của bệnh nhân an toàn mà "bỏ quên" trong công tác sơ cứu phần cổ. Chẳng hạn như trường hợp của bệnh nhân nữ 20 tuổi nêu trên đã dẫn đến tử vong đáng tiếc.

Đặc biệt, với tai nạn lao động hay tai nạn giao thông, nạn nhân ngã từ trên cao xuống, văng ra đường nên khả năng bị chấn thương đốt sống cổ là rất cao. Trong trường hợp này, người dân nếu không có nẹp cổ thì cần sử dụng hai bao cát hoặc bao gạo đặt hai bên, từ vai đến đỉnh đầu để cố định cổ, hạn chế tình trạng lắc qua lắc lại trên đường vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế.

"Bởi với trường hợp bị chấn thương cột sống cổ do tai nạn, việc bế xốc lên trong khi chưa loại trừ chấn thương cổ có thể làm đứt tủy sống khiến bệnh nhân tử vong, nếu được cứu sống cũng có thể gây nguy cơ liệt tứ chi không hồi phục," điều dưỡng Long nhấn mạnh.

Với những bệnh nhân bị gãy xương đùi, bác sỹ Võ Quốc Hưng, Trưởng Khoa Khám xương và Điều trị ngoại trú (Bệnh viện Việt Đức) khuyến cáo người dân nên cố định vết thương bằng nẹp, sau đó dùng băng buộc lại. Trường hợp không có nẹp, người nhà bệnh nhân có thể dùng vật cứng, dài nẹp hoặc ván cứng ốp chân bị gãy, sau đó dùng dây buộc, thậm chí dùng áo để cố định. Cách làm trên sẽ hạn chế nguy cơ bệnh nhân bị sốc chấn thương, tránh gây tổn thương cơ, đứt mạch máu do mảnh xương gãy chọc vào.

Việc sơ cứu, vận chuyển đúng trước khi tới bệnh viện sẽ tăng cơ hội sống cho người bệnh và ngược lại. Vì vậy, mỗi người dân cần hiểu đúng những kiến thức sơ cứu khi có tai nạn để xử lý linh hoạt nhằm tránh những hậu quả đáng tiếc./.