Làm đẹp bằng silicon: Đọc kỹ trước khi quyết định

Silicon là gì?

Là một hợp chất cao phân tử (polymers) có tên hóa học là dimethylpolysiloxane, với thành phần chủ yếu là silicon kết hợp với oxygen, carbon và các gốc hữu cơ như ethyl, methyl, phenyl. Bằng cách biến đổi các kiểu liên kết cấu trúc phân tử, người ta tạo được các dạng tồn tại khác nhau của silicon như dạng lỏng, dạng gel, dạng dẻo,dạng rắn.

Silicon trong thẩm mỹ

Silicon lỏng (silicon fluid) và silicon dẻo (silastic) là hai dạng silicon chủ yếu được sử dụng trong thẩm mỹ như là những chất liệu cấy độn vào cơ thể.

* Silicon dẻo: Dạng này rất quen thuộc với giới làm đẹp vì nó chính là các loại miếng ghép cấy độn cho nhiều vùng cơ thể: sống mũi, cằm, má, bắp chân, cơ ngực, mông v.v… mà từ tiếng Anh rất thông dụng là implant. Dạng silicon này đã được sử dụng từ lâu và hiện vẫn được sử dụng phổ biến trên thế giới. Các loại implant này có nhiều ưu điểm thuận lợi cho sử dụng như mềm mại, dai chắc, dễ thao tác khi phẫu thuật, dễ đẽo gọt chỉnh sửa theo yêu cầu, dễ tạo hình. Thậm chí nếu kết quả thẩm mỹ chưa hài lòng, có thể lấy ra để thay đổi, chỉnh sửa rất dễ dàng.

Chưa có báo cáo nào trên thế giới đề cập những nguy hiểm biến chứng do các loại implant này gây ra. Những biến chứng nếu có thường chỉ do kỹ thuật.

Túi nâng ngực silicon (breast implant): Từ những năm 1950, túi nâng ngực huyết thanh đã được sử dụng. Năm 1962, túi nâng ngực silicon được sử dụng đầu tiên ở Mỹ.

Từ năm 1976, cả hai loại túi nâng ngực huyết thanh (còn có tên gọi dân gian là túi nước biển, nước muối) và túi chứa silicon-gel đã trở nên phổ biến, được sử dụng nhiều khắp thế giới để làm thỏa mãn nhanh chóng nhu cầu của chị em phụ nữ về sự hấp dẫn của vòng 1.

Tuy vậy, năm 1991, Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấm sử dụng túi ngực chứa silicon-gel với lý do tuy chưa có đủ căn cứ để kết luận túi nâng ngực silicon không an toàn, nhưng cũng chưa có đủ căn cứ để kết luận là nó an toàn. Năm 1995, túi nâng ngực silicon cũng bị cấm dùng ở Pháp và châu Âu, chỉ còn túi ngực huyết thanh được sử dụng.

Nhưng trong thời gian tiếp theo đó, hai hãng chế tạo túi ngực của Mỹ là Mentor và Mc Ghan (Inomed) tiếp tục được phép nghiên cứu thử nghiệm để tìm ra những giải pháp nâng cao độ tin cậy về sự an toàn của túi. Kết quả là năm 2005, thế hệ túi ngực silicone-gel thứ ba ra đời với nhiều đặc tính mới, an toàn hơn. Đó là loại túi chứa silicon-gel có độ kết dính rất cao và có khả năng tự định hình cấu trúc. Vỏ bao cấu tạo bởi ba lớp với lớp giữa đặc biệt chống rò rỉ. Nhờ vậy mà loại túi này an toàn hơn, nếu có bị thủng vỡ túi thì chất gel bên trong vẫn giữ nguyên hình khối, không thâm nhập vào mô chung quanh.

* Silicon lỏng: Được thiết kế để sử dụng cho y học là silicon MDX 44011, có độ nhớt cao gấp 350 lần độ nhớt của nước (350 centistokes so với độ nhớt của nước là 1 centistoke). Silicon có độ nhớt càng cao thì càng ít bị hấp thu, càng giữ được hình khối, ít bị biến dạng và càng ít gây phản ứng cơ thể.

Silicon lỏng có những đặc tính lý hóa của silicon nói chung nhưng có ưu điểm là dễ sử dụng. Silicon lỏng và các hỗn hợp của nó pha với một số chất khác như dầu thực vật, axít béo… được sử dụng để bơm vào làm đầy các khuyết lõm dưới da, làm tăng khối lượng tổ chức theo ý muốn.

Liệu pháp này áp dụng phổ biến ở châu Âu và châu Á. Ở Mỹ, silicon lỏng được sử dụng ít hơn do các cơ quan quản lý của Mỹ thường rất thận trọng và khắt khe với các trị liệu trên cơ thể người. Nhờ tính trơ của nó, sau khi bơm vào mô dưới da, silicon không bị biến đổi, mà hình thành những nang, túi trong mô, như những túi độn làm căng đầy mô da vĩnh viễn, tạo hình thể theo ý muốn.

Chính vì thế mà nó còn được gọi là “mỡ nhân tạo” (artificial fat). Tuy nhiên, sau một thập kỷ hào hứng sử dụng, người ta đã ghi nhận những bất lợi của nó. Tuy không có báo cáo nào liên quan đến khả năng gây ung thư, nhưng đã có những báo cáo về nguy cơ nó có thể gây ra những tổn hại cho sức khỏe. Dễ nhận thấy nhất là những biến đổi về hình khối làm biến dạng, xấu xí vùng cơ thể bơm silicon.

Thận trọngbơm silicon lỏng ở Việt Nam

Liệu pháp bơm silicon làm đẹp có lẽ có mặt ở Việt Nam từ đầu thập niên 60 của thế kỷ XX. Những người tiên phong sử dụng là giới nghệ sĩ. Tiếp theo đó, chị em phụ nữ thuộc đủ các thành phần trong xã hội đua nhau đón nhận trào lưu này. Silicon được tiếp nhận dễ dàng và phổ biến nhanh chóng nhờ dễ sử dụng, hiệu quả nhanh và chi phí thấp so với các phương pháp làm đẹp khác.

Mặt khác, silicon là một chất liệu cần thiết, được sử dụng phổ biến trong công nghiệp sản xuất và chế tạo, trong xây dựng, trong chế biến thực phẩm v.v... Vì vậy các sản phẩm silicon lỏng (gọi chung là silicon công nghiệp) rất phổ biến trên thị trường.

Mặc dù silicon công nghiệp và silicon dùng trong y học nói chung và thẩm mỹ nói riêng khác nhau về xuất xứ, tính chất an toàn sinh học và cách bảo quản, sử dụng nhưng khá giống nhau về dạng tồn tại vật chất (dạng lỏng) và tên gọi. Chính điều đó dễ gây nhầm lẫn cho người sử dụng. Silicon lỏng dùng trong thẩm mỹ rất hiếm hoi và khó mua, nhưng silicon công nghiệp thì ai cũng có thể mua được dễ dàng.

Nguyên nhân của việc sử dụng silicon công nghiệp để làm đẹp có thể do người thực hiện bơm chích thiếu kiến thức về silicon lỏng và tác hại của nó. Dù chất bơm chích là silicon công nghiệp hay bất kỳ một chất nào khác đều có nguy cơ gặp nguy hiểm, thậm chí chết người khi xảy ra các trường hợp: sốc phản vệ, thuyên tắc mạch, nhiễm trùng máu.

Về phía cơ quan chức năng, mỗi khi xảy ra tai biến do bơm chích làm đẹp, đặc biệt là gây tử vong, sẽ phải tiến hành điều tra khám nghiệm để xác định rõ các vấn đề:

- Chất đã bơm chích vào cơ thểlà gì?

- Cách thức bơm chích đã thực hiện như thế nào?

- Nguyên nhân tai biến gây tử vong (sốc phản vệ, thuyên tắc mạch, nhiễm trùng).

Làm được như vậy mới có thể rút ra kết luận chính xác và cần thiết về nguyên nhân, bản chất sự việc để xác định đúng vai trò trách nhiệm của từng người, từng khâu. Và quan trọng là, các kết luận khoa học đó sẽ đưa ra những bài học, cảnh báo cấp thiết, giúp tránh những rủi ro đó trong tương lai.