Con tự kỷ không phải lỗi của cha mẹ!

ThS.BS Quách Thúy Minh - Nguyên Trưởng khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ về chứng tự kỷ ở trẻ

Số lượng trẻ mắc chứng tự kỷ đã tăng nhanh trong khoảng 10 năm trở lại đây. Nhiều bậc phụ huynh có con bị tự kỷ tự dằn vặt mình, nghĩ rằng do họ ít quan tâm, không dành nhiều thời gian cho con khiến con buồn mà sinh bệnh. Tuy nhiên, thực tế là không có bằng chứng nào cho thấy cha mẹ ít quan tâm con cái thì trẻ sẽ phát triển chứng tự kỷ, theo ThS.BS Quách Thúy Minh – Nguyên trưởng khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi Trung ương.

Trẻ tự kỷ không phải do cha mẹ thiếu quan tâm

Chứng tự kỷ không phải do trẻ thiếu sự quan tâm của cha mẹ, vậy, đâu mới là nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ mắc chứng tự kỷ, thưa ThS.BS Quách Thúy Minh?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ mắc tự kỷ trong đó, biến đổi gene là nguyên nhân chủ yếu, chiếm tới 90% số các ca mắc tự kỷ trên toàn thế giới. Thai nhi trong giai đoạn hình thành cực kỳ nhạy cảm với các chất độc hại nên có nguy cơ bị biến đổi gene rất lớn.

Ngày nay, các hóa chất độc hại được dùng trong chế biến, bảo quản thực phẩm cùng với sự phổ biến của thực phẩm biến đổi gene đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng gene của cha mẹ. Khi họ kết hôn, sự kết hợp các gene bị biến đổi này khiến cho trẻ sinh ra có nguy cơ cao bị mắc chứng tự kỷ.

Chỉ có 10% còn lại các trường hợp trẻ tự kỷ là do quá trình mang thai của người mẹ gặp vấn đề, chẳng hạn như bị nhiễm trùng, nhiễm độc, các bất thường trong sản khoa hoặc đẻ non là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chứng tử kỷ ở trẻ.

Tử vi 12 cung hoàng đạo thứ tư (5/8/2015)

8 phương pháp detox được các siêu sao ưa chuộng

Tự tử vì những ám ảnh về tuổi già

Nên đọ

Tự kỷ chủ yếu là do di truyền, vậy, những gia đình nào dễ sinh con bị mắc chứng tự kỷ, thưa BS?

Đột biến gene khiến cho trẻ sinh ra dễ mắc chứng tự kỷ. Do đó, bất kỳ yếu tố nào có khả năng làm tăng nguy cơ biến đổi gene của cha mẹ đều khiến đứa trẻ sinh ra dễ mắc bệnh hơn.

Độ tuổi kết hôn ngày càng muộn. Cha mẹ lớn tuổi dễ sinh con mắc tự kỷ hơn. Mặc dù biết điều đó nhưng nhiều gia đình vẫn cố gắng sinh con thứ ba, thứ tư và nguy cơ trẻ mắc tự kỷ là không thể tránh khỏi.

Ngoài ra, yếu tố về giới tính cũng ảnh hưởng không nhỏ: Cứ 5 trẻ tự kỷ thì có tới 4 trẻ là nam. Trong gia đình có người bị mắc các vấn đề về tâm thần cũng là một yếu tố nguy cơ đối với trẻ.

Do đó, để dự phòng tự kỷ cho con, cha mẹ nên sinh con khi còn trẻ (trong độ tuổi sinh sản). Phụ nữ mang thai nên tránh tối đa khả năng tiếp xúc với các hóa chất độc hại. Tinh thần của người mẹ khi mang thai phải thật thoải mái, nên tránh các công việc gây stress.

Trẻ tự kỷ có thể được điều trị bằng phương pháp nào thưa bác sỹ?

Trong gần 10 năm qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã bắt đầu tiếp nhận và điều trị các trường hợp trẻ mắc tự kỷ từ nhẹ đến nặng. Có nhiều phương pháp điều trị tự kỷ khác nhau nhưng các phương pháp cơ bản vẫn là giáo dục chuyên biệt, dạy trẻ các kỹ năng đặc biệt riêng để trẻ sớm phục hồi và hòa nhập với cộng đồng.

Các phương pháp điều trị tại viện bao gồm điều trị tâm vận động, dạy trẻ phát triển ngôn ngữ, các cử chỉ giao tiếp thông thường và giao tiếp bằng tranh ảnh – phương pháp mới, nổi bật đang được ứng dụng tại Viện Nhi Trung ương.

Trẻ tự kỷ rất thích chơi với động vật, thú cưng

Trẻ tự kỷ thường rất yêu thích động vật, đặc biệt là những con chó hoặc mèo. Đây là một phương pháp hỗ trợ cho trẻ tự kỷ khá tốt trên thế giới, giúp trẻ giải tỏa căng thẳng và hòa nhập với xã hội.

Trẻ tự kỷ cho dù ở mức độ nặng hay nhẹ đều cần được phát hiện sớm để điều trị kịp thời. Cha mẹ cũng nên cho con sử dụng thực phẩm chức năng để giúp bảo vệ não bộ và cải thiện giấc ngủ của trẻ vì trẻ tự kỷ thường bị tăng động và khó ngủ.

Xin BS cho biết việc phát hiện sớm trẻ tự kỷ có ý nghĩa như thế nào đến sự phục hồi của trẻ cũng như với gia đình của trẻ tự kỷ?

Phát hiện sớm trẻ tự kỷ, đặc biệt trong hai năm đầu đời rất quan trọng đối với khả nặng phục hồi của trẻ. Nếu trẻ tự kỷ bị phát hiện muộn, trẻ đã hình thành nhận thức cho riêng mình và rất khó thay đổi, thậm chí là không thể thay đổi được đối với những trường hợp nặng.

Khi phát hiện sớm, trẻ sẽ được điều trị, giáo dục sớm và phục hồi sớm hơn. Cha mẹ sẽ dành nhều thời gian hơn để chơi với con, gọi tên con nhiều hơn. Trẻ được phát hiện sớm sẽ được định hình nhận thức theo hướng tích cực và khả năng phát triển các kỹ năng xã hội tốt hơn nhiều so với trẻ bị phát hiện muộn.

Đối với gia đình trẻ tự kỷ, cha mẹ sẽ không mất nhiều thời gian và công sức giúp trẻ phục hồi khi trẻ được phát hiện sớm chứng tự kỷ. Các biện pháp giáo dục tại nhà cũng có thể giúp trẻ hòa nhập tốt hơn với cộng đồng.

Do não phát triển không đều nên trẻ tự kỷ thường có một vài năng khiếu đặc biệt

Vậy, làm thế nào cha mẹ mới có thể phát hiện sớm trẻ tự kỷ để có thể điều trị kịp thời, thưa BS?

Triệu chứng ban đầu của trẻ tự kỷ là trẻ có biểu hiện chậm nói, là triệu chứng dễ dàng nhận biết nhất. Ngoài ra, trẻ tự kỷ thường giảm nhìn mắt, gọi không quay đầu lại, chú ý đặc biệt vào một số hoạt động, các chương trình TV, hoặc các động tác bất thường lặp đi lặp lại. Những triệu chứng này đều dễ nhận biết nên cha mẹ có thể phát hiện sớm tình trạng bệnh của trẻ cho dù ở giai đoạn nhẹ.

Nếu nghi ngờ con mắc bệnh tự kỷ, cha mẹ nên đưa con đi đến những trung tâm, bệnh viện lớn để được chẩn đoán như các bệnh viện Nhi cấp tỉnh hoặc cấp Trung ương. Ở miền Bắc, trẻ tự kỷ có thể được chẩn đoán một cách chính xác tại Bệnh viện Nhi Trung ương, các bệnh viện lớn ở Hà Nội. Ở miền Nam, cha mẹ có thể đưa con đến bệnh viện Nhi Đồng I, Bệnh viện Nhi đồng II để được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Tiêu Bắc H+