Nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe mẹ và bé

Nhân viên y tế đang chăm sóc trẻ sinh non trong lồng kính tại Khoa sản, Bệnh viện Bạch Mai - Ảnh: Hiệp Nguyễn/Sức khỏe+

Tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh giảm chậm

Theo con số ước tính mới nhất của Liên hiệp Quốc, tỷ suất tử vong sơ sinh ở Việt Nam năm 2021 là 9,96%, thấp hơn số ước tính cho các nước khu vực Đông Nam Á (12%). Tuy nhiên, tốc độ giảm khá chậm so với năm 2015 (11,73%). Với tỷ suất tử vong hiện tại, mỗi năm Việt Nam có tới khoảng 15.000 trẻ tử vong trong vòng 28 ngày đầu đời.

Nguyên nhân tử vong chính ở trẻ sơ sinh ở nước ta, cũng giống như ở các nước đang phát triển khác, chủ yếu vẫn là ngạt, đẻ non/nhẹ cân, hạ thân nhiệt, hạ đường huyết, dị tật và nhiễm khuẩn.

Thông thường, phụ nữ cần được khám thai ít nhất 4 lần trong thời kỳ thai nghén, tuy nhiên tỷ lệ này đạt được vẫn còn hạn chế. Bên cạnh đó, thực trạng phụ nữ sinh đẻ tại nhà không có cán bộ y tế giúp đỡ rất phổ biến ở một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền múi. Việc sinh con tại nhà mà không có cán bộ y tế về đỡ đẻ sẽ không được xử trí đúng cách, khi xảy ra tai biến sản khoa dễ dẫn đến tử vong cho mẹ và bé.

Phần lớn các trường hợp tử vong mẹ và bé có thể phòng tránh được nếu phụ nữ tiếp cận được các dịch vụ y tế chất lượng cao trong thời gian họ mang thai và sinh con. Tuy nhiên, Việt Nam còn nhiều khu vực vùng núi, vùng sâu vùng xa với sự phát triển kinh tế xã hội hạn chế và điều kiện giao thông khó khăn. Do đó, việc đảm bảo tất cả phụ nữ có thể tiếp cận bình đẳng tới các dịch vụ y tế chất lượng trong quá trình mang thai và sinh con là một thách thức rất lớn.

Nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe mẹ và bé

Làm mẹ an toàn là một trong các nội dung quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em. Mục tiêu của Làm mẹ an toàn là nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và trẻ sơ sinh nhằm giảm tỷ lệ tai biến sản khoa, giảm tử vong mẹ và tử vong sơ sinh. Các nội dung giáo dục về làm mẹ an toàn đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và nhiều nước quan tâm, trở thành nội dung quan trọng của Chiến lược chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em trên toàn cầu.

Nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, đồng thời vận động các cầp chính quyền đoàn thể từ trung ương đến địa phương quan tâm, chỉ đạo thực hiện các hoạt động chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế hướng dẫn các địa phương và các Đơn vị liên quan triển khai Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2024.

Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2024 được tổ chức từ ngày 1/10 đến ngày 7/10 với chủ đề: "Khám thai, sinh đẻ tại cơ sở y tế để an toàn cho mẹ, mạnh khỏe cho con".

Mục tiêu của Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm nay là tăng cường khả năng tiếp cận của đồng bào dân tộc thiểu số đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em góp phần giảm sự khác biệt về các chỉ tiêu sức khỏe, dinh dưỡng, tử vong mẹ, tử vong trẻ em giữa các vùng miền, hướng tới đạt được các mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030.

Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về Làm mẹ an toàn, tập trung vào nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân trong cộng đồng về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ở các vùng khó khăn.

Thu hút sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách, người cung cấp dịch vụ và sự quan tâm của cộng đồng nhằm tăng cường sự tham gia của họ vào các hoạt động truyền thông và cung cấp dịch vụ về Làm mẹ an toàn.

Tăng cường các hoạt động cung cấp dịch vụ về Làm mẹ an toàn (chăm sóc trước, trong và sau sinh cho bà mẹ và trẻ sơ sinh), đặc biệt là cho những người dễ tổn thương, người có hành vi nguy cơ cao, người dân sống ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong Tuần lễ Làm mẹ an toàn, mỗi trạm y tế xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tổ chức được ít nhất một hoạt động truyền thông về Làm mẹ an toàn; Cung cấp thông tin về Làm mẹ an toàn cho: 100% phụ nữ mang thai và phụ nữ sau sinh có mặt tại địa phương; Ít nhất 30% số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ của xã; Ít nhất 30% số gia đình, đặc biệt là người chồng của phụ nữ mang thai và sau sinh đang làm ăn, sinh sống tại xã.

Bộ Y đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố xây dựng kể hoạch, chi đạo tổ chức thực hiện và giám sát các hoạt động của Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2024 phù hợp với tỉnh hình, đặc điểm của từng địa phương. Kết thúc Tuần lễ Làm mẹ an toàn, đề nghị Sở Y tế các tinh/ thành phố trực thuộc trung ương, các Đơn vị liên quan tiến hành tổng kết và gửi báo cáo kết quả thực hiện về Bộ Y tế (qua Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em) trước ngày 15/11.

 

Nguy cơ sức khỏe mẹ và bé khi mang đa thai

8 lợi ích sức khỏe mẹ thu được khi cho con bú

Bộ Y tế ra mắt Sổ Mẹ và Bé phiên bản điện tử

Y tế tuần: Ra mắt Sổ mẹ và bé phiên bản điện tử, cứu sống bệnh nhân bị sốc phản vệ nặng