Những bệnh tuyến giáp thường gặp

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ.

Tuyến giáp bình thường sẽ duy trì một lượng hormone cần thiết để giữ cho chuyển hóa của cơ thể cân bằng. Lượng hormone tuyến giáp trong máu được kiểm soát và điều chỉnh bới tuyến yên. Tuyến yên nằm ở trung tâm của não bộ, nó điều chỉnh hoạt động của tuyến giáp bằng cách gửi các tín hiệu về sự thiếu hoặc thừa hormone giáp thông qua một hormone gọi là TSH. 

Theo PGS.TS Trần Đình Ngạn (Bệnh viện Quân đội 103), khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, cơ thể tăng tiêu thụ năng lượng. Tình trạng này gọi là cường chức năng tuyến giáp (nhiễm độc giáp). Ngược lại, tình trạng khi tuyến giáp không sản xuất đủ hormone gọi là nhược giáp.

Bệnh tuyến giáp có thể là tình trạng rối loạn về cấu trúc hoặc chức năng của tuyến hoặc kết hợp cả hai. Hầu hết các bệnh lý của tuyến giáp đều làm tuyến giáp to ra - gọi là bướu giáp. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp (mang thai, cho con bú) có tuyến giáp to nhưng không phải là bệnh, mà gọi là tuyến giáp to sinh lý. 

Có nhiều dạng bệnh tuyến giáp, do rối loạn về chức năng hoặc cấu trúc tuyến giáp

Các bệnh tuyến giáp được phân loại như sau: 

- Bướu giáp không có rối loạn chức năng được gọi là bệnh bướu giáp đơn thuần. Trong đó, có bướu giáp nhân (khi có một nhân), bướu giáp đa nhân (nhiều nhân) và bướu giáp lan tỏa (khi không có nhân).

- Bệnh viêm tuyến giáp, hay gặp là bệnh viêm tuyến giáp mạn tính tự miễn (bệnh Hashimoto), bệnh viêm tuyến giáp bán cấp De Quervain, viêm tuyến giáp Riedel, viêm tuyến giáp cấp tính. Có một số ít trường hợp viêm tuyến giáp đi kèm với rối loạn chức năng giáp.

- Bệnh bướu giáp có cường chức năng, hay gặp nhất là bệnh Basedow với triệu chứng điển hình là bướu giáp lan tỏa, mạch nhanh, mắt lồi và run tay. Một số bệnh bướu giáp có cường chức năng khác là: Bướu nhân nhiễm độc (bệnh Plummer), bệnh bướu đa nhân nhiễm độc, nhiễm độc giáp do thuốc.

- Các bệnh bướu giáp có nhược chức năng, hay gặp là nhược năng giáp bẩm sinh (bướu cổ đần độn), một số trường hợp viêm tuyến giáp.

Phát hiện sớm giúp điều trị khỏi bệnh (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân của bệnh tuyến giáp 

- Tình trạng thiếu hụt iốt do thức ăn, nguồn nước, do giảm hấp thu (bệnh lý tiêu hóa), rối loạn men chuyển hóa i ốt.

- Chấn thương tinh thần: căng thẳng quá mức (stress), mang thai, sau sinh.

- Rối loạn đáp ứng tự miễn dịch, nội tiết.

- Yếu tố gia đình, bẩm sinh, cơ địa (yếu tố di truyền).

- Lứa tuổi, giới tính (nữ mắc nhiều hơn nam).

- Tình trạng cung cấp thừa i ốt trong thức ăn, hoặc các thuốc điều trị.

Có thể chữa khỏi 

Bệnh tuyến giáp là bệnh tiến triển chậm và có thể chữa khỏi (kể cả ung thư tuyến giáp). Nếu được chẩn đoán sớm, điều trị và theo dõi cẩn thận người bị bệnh tuyến giáp có thể sống cuộc sống khỏe mạnh bình thường. Do vậy, bạn không nên lo lắng khi bản thân bị một trong các bệnh của tuyến giáp. Điều tốt nhất nên làm đó là đến khám bác sỹchuyên khoa để có kế hoạch điều trị phù hợp nhất.

Mục tiêu của điều trị là khôi phục lại lượng hormone giáp bình thường trong máu, xử trí những tổn thương tại tuyến.

- Đối với bệnh suy giáp:  Bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các loại thuốc là nội tiết tố tổng hợp thay thế các hóc môn giáp. Loại thuốc này phải uống hàng ngày theo đơn của bác sỹ và xét nghiệm kiểm tra định kỳ.

- Đối với bệnh cường giáp: Hiện nay có 3 phương pháp điều trị, đó là: dùng thuốc kháng giáp để ngăn chặn sản xuất hóc môn; điều trị bằng i ốt phóng xạ để vô hiệu hóa tuyến giáp và phẫu thuật để cắt bỏ một phần tuyến giáp. Phẫu thuật là phương pháp điều trị có nhiều ưu điểm đó là triệt để, an toàn và không phải uống hóc môn thay thế.

- Đối với bệnh bướu giáp nhân, bướu giáp đa nhân hoặc các u tuyến giáp lành tính thì phương pháp điều trị duy nhất là phẫu thuật. Hiện nay, một số trường hợp bệnh bướu giáp đơn thuần có thể điều trị bằng phẫu thuật nội soi. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm đó là đảm bảo tính thẩm mỹ vì các sẹo mổ nằm kín ở nách và ngực.

- Ung thư tuyến giáp là loại phát triển chậm, kết quả điều trị thường rất tốt. Bệnh nhân sẽ được phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp. Sau phẫu thuật sẽ được điều trị bổ trợ bằng hóa chất và xạ. Bên cạnh đó bệnh nhân nhân cũng được dùng các thuốc hormone thay thế.

Hải tảo: Vị thuốc quý cho bệnh lý tuyến giáp

phụ nữ mang thai cần đặc biệt chú ý về bệnh tuyến giáp

Phẫu thuật nội soi tuyến giáp 'made in Việt Nam'

10 dấu hiệu chứng tỏ tuyến giáp của bạn "có vấn đề"

Nên đọc