Nằm ngoài các tuyến hàng hải chính, Ikaria yên bình phát triển với phương thức tự cung tự cấp. Qua hàng thế kỷ, người dân nơi đây đã xây dựng được một xã hội dựa trên sự gắn kết cộng đồng sâu sắc, hỗ trợ lẫn nhau từ đời này sang đời khác. Thậm chí, những người trẻ ở Ikaria, dù là đi học ở nhiều nơi, xong vẫn quay về đảo, tiếp tục nối dài cuộc sống gia đình: trồng rau, nuôi dê, làm rượu.

Trên đảo, sự riêng tư gần như không tồn tại. Người dân biết rõ đời sống của nhau, tạo nên mạng lưới xã hội chặt chẽ, nơi mỗi cá nhân luôn được chăm sóc và hỗ trợ.

Theo người dân Ikiaria, chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò không nhỏ trong bí quyết trường thọ của họ. Thực đơn hàng ngày chủ yếu là thực phẩm địa phương: rau xanh, đậu, khoai tây, ngũ cốc nguyên cám, cá và sữa dê. Thịt đỏ và đường tinh luyện hiếm khi xuất hiện.

Với điều kiện thiên nhiên thuận lợi, các loại rau dại mọc khắp đảo như bồ công anh, thì là, ngải cứu chứa lượng chất chống oxy hóa cao gấp nhiều lần so với rau trồng công nghiệp. Các loại trà thảo mộc địa phương như xô thơm, hương thảo, bạc hà dại không chỉ là thức uống thư giãn mà còn mang lại lợi ích chống viêm, ổn định huyết áp.

Hầu hết thực phẩm đều tươi sạch, không hóa chất, mùa nào thức đó. Ngoài ra, mật ong nguyên chất cũng được người Ikaria dùng hàng ngày bởi chúng giúp hỗ trợ miễn dịch tự nhiên.

Người Ikaria không dùng đồng hồ báo thức. Họ thức dậy theo ánh nắng mặt trời, làm vườn, hái nho, đi bộ đường núi như một phần tự nhiên của cuộc sống.

Họ ăn bữa trưa muộn, sau đó ngủ trưa sâu từ 30 phút đến 1 tiếng. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thói quen ngủ trưa đều đặn giúp giảm đáng kể nguy cơ bệnh tim mạch.

Buổi tối, họ tụ tập tại quán rượu địa phương, chơi domino, trò chuyện đến khuya. Những hoạt động này giúp giải tỏa căng thẳng, tăng cường kết nối xã hội – yếu tố được chứng minh là then chốt trong việc duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất lâu dài.

Một điều đáng chú ý khác: nam giới Ikaria từ 65 tuổi trở lên vẫn duy trì đời sống tình dục thường xuyên, thậm chí ở mức độ tích cực cao. Tình dục không chỉ là hoạt động sinh lý mà còn gắn liền với cảm xúc, sự gần gũi, yếu tố quan trọng giúp duy trì tuổi thọ.

Ở Ikaria, người cao tuổi không bị gạt ra ngoài lề. Họ tiếp tục lao động nhẹ nhàng, chăm sóc vườn tược, hướng dẫn con cháu. Văn hóa tôn vinh người già khiến họ duy trì vai trò xã hội tích cực, tránh được cảm giác cô đơn – nguyên nhân thầm lặng dẫn tới nhiều căn bệnh nguy hiểm ở người lớn tuổi.

Tại đây, bữa ăn luôn là sự kiện xã hội. Người ta không ăn uống qua loa mà ngồi quây quần, trò chuyện rôm rả. Tiệc tùng, lễ hội là một phần cuộc sống, từ sinh nhật, lễ tạ ơn cho đến các lễ hội tôn giáo.

Không ai thực sự giàu, nhưng cũng hiếm ai đói nghèo. Hầu hết các gia đình đều sở hữu vườn tược, vật nuôi và duy trì lối sống tự cung tự cấp. Người dân linh hoạt làm nhiều nghề: du lịch, nông nghiệp, thủ công, buôn bán nhỏ lẻ. Họ sống đủ, vui vẻ, không bị đồng tiền điều khiển.

Ở nhiều nơi, nghỉ hưu đồng nghĩa với sự chấm hết của vai trò xã hội. Ở Ikaria, khái niệm nghỉ hưu hầu như không tồn tại. Người già vẫn có “ikigai” – lý do để thức dậy mỗi sáng: chăm sóc cháu chắt, nấu ăn cho gia đình, tưới cây, tham gia lễ hội.

Sống thuận theo nhịp điệu thiên nhiên: nắng lên thì làm, trời tối thì nghỉ – cũng giúp cơ thể họ vận hành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên nhất.

Các nghiên cứu cho thấy: dù chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải mang lại lợi ích rõ rệt, nhưng ở Ikaria, lối sống cộng đồng, thói quen ngủ trưa, giảm stress và sự hỗ trợ xã hội mới là yếu tố quyết định giúp kéo dài tuổi thọ.

Sự khác biệt được thấy rõ khi so sánh với đảo Samos gần kề. Dù chung nguồn gene, chung khí hậu và nguồn thực phẩm nhưng cư dân Samos không sống thọ như người Ikaria. Chính mối xã hội và lối sống truyền thống giúp Ikaria trở nên nổi bật.

Trong thế giới hiện đại đầy căng thẳng và bệnh tật do lối sống, Ikaria là minh chứng sống cho sức mạnh của sự chậm rãi, gắn bó và tự nhiên.

Để sống lâu hơn, có lẽ chúng ta không cần tìm kiếm siêu thực phẩm hay chương trình tập luyện hà khắc. Mà đơn giản, hãy sống gần thiên nhiên hơn, ăn uống đơn giản hơn, kết nối với cộng đồng nhiều hơn, và quan trọng nhất: học cách quên đi cái chết.

Như một cụ bà 101 tuổi trên đảo từng nói:

"Chúng tôi không nghĩ đến cái chết. Chúng tôi chỉ sống từng ngày."