Hoạt chất từ quả dành dành giúp sửa chữa tế bào thần kinh

Chất genipin trong quả dành dành đem lại nhiều công dụng sức khỏe

Cây dành dành có nhiều ứng dụng trong cuộc sống, từ sản xuất nước hoa, phẩm màu đến dược phẩm và thực phẩm chức năng. Nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Mỹ phát hiện ra rằng, genipin chiết xuất từ quả dành dành (Cape jasmine) có thể thúc đẩy quá trình tái tạo thần kinh, sửa chữa các neuron (tế bào thần kinh) bị tổn thương do bệnh lý.

Genipin đang được nghiên cứu như một phương pháp điều trị tiềm năng cho chứng rối loạn thoái hóa thần kinh hiếm gặp do đột biến gene. Tình trạng này được gọi là chứng loạn dưỡng thần kinh gia đình (Familial Dysautonomia – FD), biểu hiện rõ ràng ngay ở trẻ sơ sinh.  

TS. Kenyi Saito-Diaz – Trung tâm Y học phân tử, Đại học Georgia (Mỹ), tác giả nghiên cứu cho hay, FD là một rối loạn nghiêm trọng gây ra bởi đột biến ở gene ELP1 (trước đây gọi là gene IKBKAP), thường được tìm thấy chủ yếu ở người Do Thái. 

Bệnh lý này chủ yếu ảnh hưởng đến sự phát triển của dây thần kinh ngoại biên, bao gồm tế bào thần kinh tự chủ và cảm giác. Những tế bào này không phát triển đầy đủ và thoái hóa theo thời gian, dẫn đến các biểu hiện như: Giảm trương lực cơ, trí tuệ chậm phát triển, khó giữ thăng bằng, mất nhận thức về đau, nóng, lạnh. Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh bị rối loạn nhịp tim, cong cột sống, suy giảm thị lực… Hiện chưa có biện pháp nào để điều trị chứng FD.

Nhóm nghiên cứu của Saito-Diaz phát hiện ra rằng, neuron tiếp xúc với chiết xuất genipin sẽ không chết đi theo chu trình apoptosis. Trái lại, genipin giúp khôi phục sự phát triển của các tế bào thần kinh cảm giác ở người mắc chứng FD, đồng thời ngăn chặn tế bào thoái hóa sớm.

Genipin cũng cải thiện sự phát triển của dây thần kinh ngoại biên ở chuột mắc FD. Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết, tác dụng của genipin nằm ở khả năng thúc đẩy liên kết chéo trong ma trận ngoại bào. Khi được thêm vào môi trường nuôi cấy tế bào thần kinh, genipin còn thúc đẩy quá trình tái tạo các sợi trục bị cắt đứt thành các tế bào thần kinh cảm giác và vỏ não khỏe mạnh.

Phát hiện này không chỉ mở ra cơ hội điều trị chứng loạn dưỡng thần kinh hiếm gặp, mà còn là triển vọng cho một lượng lớn bệnh nhân bị thoái hóa hoặc tổn thương dây thần kinh ngoại biên. TS. Saito-Diaz nhận định: “Những kết quả nghiên cứu này cho thấy genipin là một hợp chất đáng để quan tâm nghiên cứu ứng dụng trong việc tái tạo thần hệ thần kinh ngoại biên và có thể ngăn ngừa các bệnh lý thần kinh ngoại biên”. 

Dành dành còn gọi là chi tử, là dược liệu quen thuộc ở nước ta. Hoa dành dành mọc đơn độc ở đầu cành, màu trắng hoặc trắng ngà, rất thơm. Quả dành dành giúp tạo màu vàng đẹp mắt, có thể dùng để nấu ăn, nhuộm vải hoặc sử dụng trong các bài thuốc thanh nhiệt, cầm máu, cải thiện giấc ngủ. 

 

Dành dành – Bước cải tiến của y học trong hỗ trợ điều trị suy thận

Rối loạn thần kinh thực vật có khỏi được không?

Rối loạn thần kinh tự chủ là gì, có triệu chứng gì cảnh báo?

Cách phòng và trị biến chứng thần kinh ngoại biên do đái tháo đường