Bạn biết gì về khí phế thũng và COPD?

Khó thở - triệu chứng thường gặp của bệnh khí phế thũng

Biến chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD là gì?

Ứng dụng tế bào gốc trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Người già mắc bệnh phổi: Cẩn thận kẻo ngã!

Nghệ sỹ Hán Văn Tình hồi phục thần kỳ sau ung thư phổi di căn

Định nghĩa bệnh khí phế thũng

Hầu hết những người bị COPD đều mắc cả hai bệnh là khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính.

Tính trung bình, phổi có hơn 480 triệu phế nang. Bình thường, khi bạn hít vào, các phế nang sẽ mở rộng để nhận oxy, sau đó oxy được thấm vào máu thông qua thành phế nang và được di chuyển tới các cơ quan trong cơ thể nhờ các mạch máu. Song song đó, máu cũng di chuyển chất thải carbon dioxide vào các túi khí. Khi bạn thở ra, các phế nang sẽ trục xuất carbon dioxide ra khỏi cơ thể thông qua đường hô hấp.

Đối với những người mắc bệnh khí thũng, thành của các phế nang sẽ bị tổn thương và mất dần độ đàn hồi. Điều này làm cho đường dẫn khí vào phổi (phế quản) bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đồng thời các phế nang và tiểu phế quản bị hẹp cũng gây khó khăn cho việc thở toàn bộ không khí ra khỏi phổi. Ngoài ra, khí phế thũng có thể gây một số phế nang bị vỡ hoặc nổ làm giảm diện tích bề mặt phế nang. Chung quy, tất cả các yếu tố trên sẽ tác động tới khả năng trao đổi khí có thể diễn ra một cách bình thường.

Nguyên nhân và triệu chứng của khí phế thũng

Khí phế thũng được coi là một trong những bệnh về đường hô hấp có thể ngăn ngừa bởi nguyên nhân hầu hết là do hút thuốc lá. Ước tính cho thấy, thói quen hút thuốc gây ra 80 – 90% tất cả các trường hợp tử vong liên quan đến COPD.

Các yếu tố nguy cơ khác của bệnh khí phế thũng bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên, hen suyễn, tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm, chẳng hạn như hít phải khói thuốc lá thụ động, bụi... trong thời gian dài.

Trong trường hợp hiếm, khí phế thũng là do thiếu hụt protein alpha-1 antitrypsin (A1AT). Đó là do A1AT có nhiệm vụ tiêu diệt các enzyme phá hoại gây suy giảm chức năng ở phổi. Theo báo cáo của Tạp chí Hô hấp của Canada trong năm 2012, 5% bệnh nhân được chẩn đoán COPD là do thiếu hụt A1AT.

Hút thuốc lá là nguyên nhân chủ yếu gây khí phế thũng

Các triệu chứng của khí phế thũng là:

- Khó thở, đặc biệt là trong quá trình hoạt động thể chất

- Ho mạn tính

- Thường xuyên mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm phế quản cấp tính và viêm phổi.

- Thở khò khè

- Giảm cảm giác thèm ăn và sút cân

- Mệt mỏi

- Môi và móng tay có màu xanh tím

Chẩn đoán và điều trị khí phế thũng như thế nào?

Khí phế thũng thường được chẩn đoán thông qua một số xét nghiệm, bao gồm:

- Đo phế dung, mục đích là để kiểm tra chức năng trao đổi khí của phổi.

- Chụp X-quang và chụp cắt lớp vi tính (CT) để phát hiện và kiểm tra mức độ tổn thương ở phổi.

- Xét nghiệm khí máu động mạch để đo lượng oxy và carbon dioxide trong máu từ động mạch.

- Điện tâm đồ (EKG), kiểm tra tim để loại trừ bệnh tim là nguyên nhân gây khó thở.

- Kiểm tra mức độ A1AT trong cơ thể.

Cho đến nay, chưa có phương pháp điều trị có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh COPD nhưng bỏ hút thuốc và tuân thủ theo hướng dẫn điều trị bác sỹ có thể làm giảm quá trình tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Đối với bệnh khí thũng, các phương pháp điều trị là:

- Thuốc, kể cả thuốc giãn phế quản, corticoid và kháng sinh (thường để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp).

- Liệu pháp oxy và thay thế A1AT sẽ được chỉ định nếu bác sỹ thấy cần thiết.

- Phẫu thuật phổi để loại bỏ các mô bị phá hủy hoặc ghép phổi.

- Phục hồi chức năng phổi.

- Vaccine để phòng ngừa nhiễm trùng.

M. Hiếu H+ (Theo Everyday)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Hô hấp