Cốm Vòng - món quà thu Hà Nội

Cốm là món quà ngọt ngào, quyến rũ của mùa thu Hà Nội

Làm cốm phải nâng niu, chăm chút từng công đoạn

Cốm là món quà thiên nhiên ban tặng cho nhiều vùng quê, riêng ở Hà Nội cũng đã có mấy làng: cốm làng Lũ, cốm Mễ Trì, nhưng nổi tiếng nhất phải kể đến cốm làng Vòng.

Xưa kia, để làm ra hạt cốm thơm dẻo, người làng Vòng phải tỉ mỉ ở từng công đoạn. Nếp cái hoa vàng vừa ngậm sữa gặt về, tuốt lấy hạt, sàng bỏ rơm, đãi qua nước, chọn những hạt mẩy rồi đổ vào chảo rang. Khi rang phải canh lửa và đảo sao cho hạt chín đều. Thóc rang xong còn nóng, đem giã, sàng bỏ trấu mấy lượt, cuối cùng phân loại cốm để giã riêng, cốm giót, cốm non, cốm già… tỉ mỉ, chăm chút để chắt chiu cả hương vị đất trời trong từng hạt cốm. Chính vì vậy, cốm phải gói trong lá sen mới giữ vẹn sự dẻo thơm, mềm mại.

Người ta ăn cốm không cốt để no, nên phải nhẩn nha, phải thong thả mới cảm nhận hết hương vị tinh khiết. Người sành ăn chỉ nhấm nháp cốm tươi mà không kèm theo bất cứ thức gì. Phổ biến nhất là ăn cốm tươi với chuối tiêu chín trứng cuốc, nhưng theo nhiều người, cốm tươi ăn với trái hồng chín mới là “cặp đôi hoàn hảo”. Một món ngon giản dị mà người phương xa không dễ gì thưởng thức được.

Những món quà vặt thanh tao

Từ cốm, người Hà Nội chế biến thành bao nhiêu là quà vặt thanh tao như chè cốm, cốm xào, xôi cốm, bánh cốm...

Chế biến cốm không thể “mạnh tay”, phải “nâng niu chiều chuộng” để không làm mất đi hương vị thanh khiết. Với món chè cốm, đầu tiên phải nấu tan đường rồi từ từ thả cốm vào, khuấy thêm chút bột sắn cho sệt lại. Chén chè vậy là đã ăn được, không mất quá nhiều thời gian, bởi lẽ nấu lâu quá, hương cốm không còn.

Cốm xào thì không quá kén hạt cốm, chỉ cần vừa dẻo thơm là được. Nước dừa tươi nấu với đường cho tan rồi thả cốm vào, đảo đến khi cốm và đường hòa quyện nhau, thêm vài muỗng dầu cho bóng và không dính, rắc thêm vừng và dừa nạo.

Xôi cốm không bày bán đại trà như nhiều loại xôi khác mà “có duyên” mới gặp món này trong các đám tiệc, đám cỗ. Phủ trùm lên màu xanh của cốm là màu vàng của đậu xanh cùng với màu trắng của sợi dừa. Vị xôi cốm thơm bùi rất lạ, rất khó quên.

Chế biến công phu nhất là bánh cốm. Có lẽ bánh cốm là món quà vặt đi được xa nhất, nên cũng được nhiều người biết nhất. Miếng bánh cốm từ bao đời nay vẫn vậy mà thực khách ăn mãi không chán. Đậu xanh bùi, cốm dẻo thơm, dừa béo ngậy, thoang thoảng hương hoa bưởi, hút hồn người.

Bánh cốm Hàng Than nổi tiếng đất Hà thành

Không chỉ là quà vặt, cốm còn đi vào bữa cơm gia đình với các món chả cốm, cốm hầm, cốm nhồi, cốm chiên, món nào cũng lạ cũng ngon.

Mùa cốm rất ngắn ngủi, thời gian tươi ngon của cốm càng ngắn, vài ba ngày đã mất hết hương vị, hạt cốm trở nên khô, sượng. Bởi vậy, thức quà mộc mạc đậm chất quê đó luôn làm người ta lưu luyến, rồi lại háo hức chờ đợi mùa cốm sau...