Hạ calci máu là gì?


Làm gì khi bị "hạ calci
máu"?

Nếu ion calci máu hạ thấp ở mức độ nhẹ thì có thể không phát hiện ra, nhưng khi cơ thể bị hạ ion canxi nhiều có thể gây rối loạn các hoạt động thần kinh cơ.

Dấu hiệu nhận biết là cảm giác tê bì ở tay chân, lưỡi, quanh miệng; cảm giác hồi hộp, lo âu, mệt mỏi; sau đó là chuột rút (vọp bẻ), co thắt các cơ ở tay chân (co cơ ở tay tạo kiểu dáng bàn tay đỡ đẻ hoặc duỗi cứng đùi, cẳng chân và các ngón gây khó cử động), co giật tay chân hoặc toàn thân, co thắt thanh môn gây khó thở, hoa mắt, thậm chí ngất xỉu.

Nhu cầu calci của từng độ tuổi theo khuyến cáo của Viện Y khoa Mỹ:

1 - 3 tuổi: 500mg/ngày4 - 8 tuổi: 800mg/ngày
9 - 18 tuổi: 1.300mg/ngày
19 - 50 tuổi: 1.000mg/ngày
Trên 51 tuổi: 1.200mg/ngày
Phụ nữ mang thai, cho con bú: 1.200 - 1.500mg/ngày.

Những người đã bị hạ calci máu một lần thì dễ có những cơn hạ canxi máu tái phát, nhất là khi có phối hợp thêm những đợt suy nhược cơ thể do ăn uống kém hay tức giận, lo lắng.

Cách xử trí lúc này là cho người bệnh nằm yên ở một mặt phẳng thấp an toàn (tránh bị co giật lại rơi xuống đất và bị chấn thương thêm) một thời gian sẽ tự hồi phục từ từ. Nếu đến cơ sở y tế, người bệnh sẽ được tiêm một liều canxi vào máu và sẽ giúp hồi phục nhanh chóng.

Nguyên nhân hạ calci máu là do thiếu canxi, thiếu vitamin D (hoặc cả hai). Người đã bị cắt đoạn ruột, rối loạn nội tiết như suy giáp, ung thư giáp, giảm đạm máu, tăng phosphat máu, dùng thuốc lợi tiểu Furosemide, kháng sinh Aminoside... cũng rất dễ hạ canxi máu.


Làm thế nào để tăng lượng calci trong cơ thể?


Thường thì calci trong bữa ăn, cơ thể chỉ hấp thu được khoảng 20 - 30%. Sự hấp thu canxi có thể giảm nếu bị gắn kết với một số chất khác trong bữa ăn như xơ, phytate, oxalate...; cạnh tranh hấp thu với các chất khoáng khác như sắt, đồng, kẽm...

Chế độ ăn nhiều đạm, đặc biệt là đạm động vật (thịt, cá, tôm...), hoặc nhiều muối có thể gây ra tăng thải và mất canxi qua nước tiểu.

Độc giả cần lưu ý khi uống thuốc bổ không nên uống chung calci với sắt cũng như một số khoáng chất khác như kẽm, đồng cùng một lúc mà nên tách ra từng buổi sáng, chiều, tối.

Vitamin D rất cần thiết để cơ thể hấp thu calci. Vitamin D một phần nhỏ là từ thức ăn đưa vào, phần lớn là do da tổng hợp khi có ánh nắng mặt trời để cơ thể sử dụng. Vì vậy nếu chỉ uống sữa mà không tắm nắng thì kah3 năng hấp thụ canxi của cơ thể sẽ rất thấp.

4 câu hỏi liên quan đến calci:

1/Ai thường bị thiếu calci?

Người cao tuổi dễ bị loãng xương. Nữ giới có nguy cơ bị loãng xương nhiều hơn nam giới. Người có chế độ ăn không đảm bảo nhu cầu canxi hằng ngày, ăn nhiều muối, dư đạm, không tiếp xúc ánh nắng, ít vận động, uống nhiều rượu, cà phê, hút thuốc lá, sử dụng thuốc không hợp lý sẽ bị thiếu canxi và loãng xương sớm.

2/ Hàm lượng calci trong thực phẩm

100g sữa bò chứa 1.000mg canxi
100g lương thực (gạo, bắp, bột mì) chứa 30mg calci
100g thịt có 10 - 20mg calci
100g đậu nành có 165mg calci
100g mè có 1.200mg canxi
100g đậu các loại có khoảng 60mg calci
100g rau muống, mồng tơi, rau dền, rau đay, rau ngót có 100mg canxi.

Cần lưu ý, sữa, yaourt, phô mai có chứa nhiều canxi, nhưng cũng chứa một lượng không nhỏ chất béo động vật (béo bão hòa). Do đó, những người tăng mỡ máu cần lưu ý vì có thể gây ra bệnh tim mạch.

3/ Bổ sung calci bằng thuốc viên

Do bác sĩ chỉ định để phòng ngừa và điều trị thiếu calci. Liều thường dùng là 500mg/người lớn/ngày, không quá 2.000mg/ngày.

4/Thừa calci có gây ra sỏi thận?

Các nghiên cứu cho những kết quả khác nhau nên chưa có kết luận chắc chắn. Sỏi thận thường gặp trên một số cơ địa đặc biệt dễ tạo sỏi. Có thể việc dùng quá nhiều calci trên loại cơ địa này sẽ có khả năng hình thành sỏi do làm thay đổi thành phần nước tiểu.

BS. ĐÀO THỊ YẾN THỦY - Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM
Doan Truong
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Điểm tin