Điều cần biết về Đại Bảo tàng Ai Cập trước ngày khánh thành

Đại Bảo tàng Ai Cập mở cửa toàn bộ vào tháng 11 - Ảnh: nbcnews.com

Đại Bảo tàng Ai Cập là gì và vì sao được chờ đợi?

GEM được xem là bảo tàng lớn nhất thế giới dành riêng cho một nền văn minh - nền văn minh Ai Cập cổ đại. Nằm gần quần thể Kim tự tháp Giza, bảo tàng có tổng diện tích gần 81.000m². Không gian trưng bày khổng lồ này sẽ giới thiệu hàng chục nghìn cổ vật quý hiếm, được tổ chức một cách khoa học, giúp công chúng hiểu rõ hơn về lịch sử kéo dài hàng thiên niên kỷ.

Vì sao dự án nhiều lần lỡ hẹn?

Kế hoạch xây dựng GEM được công bố từ năm 1992, nhưng phải đến năm 2002, dưới thời Tổng thống Hosni Mubarak, dự án mới chính thức được khởi công. Tuy nhiên, biến động chính trị lớn đã khiến công trình này liên tục trì hoãn.

Sự kiện “Mùa xuân Arab” bùng nổ năm 2011, bắt đầu từ Tunisia và nhanh chóng lan tới Ai Cập, Tổng thống Mubarak từ chức. Tiếp đó là những bất ổn kéo dài cùng các cuộc đảo chính và thay đổi trong chính quyền, khiến tiến độ dự án bị đình trệ.

Bên cạnh đó, ngành du lịch - nguồn thu quan trọng của Ai Cập - sụt giảm mạnh, kéo theo nguồn ngân sách eo hẹp. Để tiếp tục thi công, chính phủ phải vay gần 1 tỷ USD. Đại dịch COVID-19 và các cuộc xung đột trong khu vực Trung Đông thời gian gần đây tiếp tục kéo lùi tiến độ.

Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, trong cuộc họp nội các ngày 6/8/2025, Thủ tướng Mostafa Madbouly đã chỉ đạo các bộ và cơ quan liên quan hoàn tất toàn bộ công tác chuẩn bị để lễ khánh thành GEM diễn ra đúng vào ngày 1/11/2025, theo chỉ thị của Tổng thống Abdel-Fattah El-Sisi. Trước đó, lễ khánh thành dự kiến tổ chức vào ngày 3/7/2025 nhưng phải hoãn do căng thẳng leo thang giữa Israel và Iran.

Tính đến nay, dự án GEM đã được triển khai suốt 23 năm - thời gian gần tương đương với quá trình xây dựng Đại kim tự tháp Giza (ước tính kéo dài từ 15 đến 30 năm).

Mở cửa toàn bộ có gì đáng mong chờ?

Một trong những điểm nhấn được chờ đợi nhất là việc GEM sẽ lần đầu tiên trưng bày trọn vẹn hơn 5.000 hiện vật bằng vàng được phát hiện trong lăng mộ của Pharaoh Tutankhamun - vị vua trẻ thuộc Vương triều thứ 18 của Ai Cập cổ đại, lên ngôi từ năm 9 tuổi. Đây là lần đầu tiên trong hơn một thế kỷ, toàn bộ kho báu này được trình bày đầy đủ trong cùng một không gian.

Bảo tàng có 12 phòng trưng bày chính. Các khu vực này được bố trí theo dòng thời gian và chủ đề, giúp du khách khám phá lịch sử Ai Cập một cách hệ thống và dễ tiếp cận. Trước khi vào các không gian trưng bày, khách tham quan sẽ đi qua đại bậc thang với nhiều tượng đài và phù điêu cổ khổng lồ. Cuối hành lang là khung cửa kính cao từ sàn tới trần, mở ra khung cảnh ngoạn mục hướng về Kim tự tháp Giza.

Những phần nào đã mở cửa trước đây?

Từ năm 2023, GEM đã cho phép khách tham quan giới hạn khu Đại sảnh - nơi đặt bức tượng Pharaoh Ramses II có niên đại hơn 3.200 năm. Đến tháng 10/2024, bảo tàng tiến hành mở cửa thử nghiệm, cho phép khám phá phần lớn các khu trưng bày chính.

Tuy nhiên, kho báu của Pharaoh Tutankhamun và các "con thuyền Mặt Trời" vẫn chưa được đưa ra giới thiệu. Những con thuyền nghi lễ này có vai trò đặc biệt trong tín ngưỡng Ai Cập cổ, được cho là phương tiện giúp linh hồn nhà vua vượt sang thế giới bên kia. Trước đây, chúng được bảo quản tại một bảo tàng nhỏ gần Kim tự tháp Khufu, nhưng cơ sở này đã đóng cửa từ năm 2021 để phục vụ quá trình di dời hiện vật sang GEM.

Bảo tàng Ai Cập cũ sẽ ra sao?

Nhiều hiện vật nổi bật đang trưng bày tại GEM, trong đó có mặt nạ vàng 23 carat của Pharaoh Tutankhamun, vốn trước đây thuộc Bảo tàng Ai Cập cũ (Egyptian Museum) nằm tại trung tâm thủ đô Cairo. Dù nơi này vẫn còn lưu giữ nhiều cổ vật quý giá, nhưng theo bà Mosheira Aboghalia  - nhà Ai Cập học và hướng dẫn viên du lịch: không ít người lo ngại rằng bảo tàng cũ có thể sẽ bị chuyển đổi mục đích sử dụng.

Hiện chính phủ Ai Cập chưa công bố kế hoạch cụ thể. Tuy nhiên, không gian của bảo tàng đang được khai thác nhiều hơn cho các hội nghị và sự kiện văn hóa thay vì chỉ dành cho trưng bày cổ vật như trước.

Hạ tầng khu Giza có gì mới?

Từ năm 2009, chính phủ Ai Cập đã khởi động kế hoạch cải tạo toàn diện khu vực quanh Kim tự tháp Giza. GEM là một phần trọng tâm trong dự án này. Ngoài bảo tàng, khu khảo cổ Giza hiện đã có thêm trung tâm đón khách hiện đại và hệ thống xe buýt điện hoạt động theo mô hình “hop-on hop-off”. Đây là loại hình xe buýt cho phép du khách tự do lên xuống tại nhiều điểm trong ngày chỉ với một vé duy nhất. Dịch vụ này đã chính thức được đưa vào hoạt động từ tháng 4 năm nay.

Tác động với ngành du lịch Cairo thế nào?

Bất chấp những lần trì hoãn, GEM vẫn luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của du khách toàn cầu. Thời điểm bảo tàng chính thức khai trương rơi vào mùa cao điểm du lịch,  khi khí hậu mát mẻ hơn, được kỳ vọng sẽ mang lại lượng khách tăng vọt cho Ai Cập.

Theo bà Mosheira Aboghalia, trong năm 2024, Ai Cập đón tới 15,7 triệu lượt khách - con số cao nhất từ trước đến nay.  Lượng tour đặt trước cho năm 2026 đã tăng đáng kể so với năm 2025, phần lớn nhờ sức hút từ GEM. Đây là tín hiệu tích cực đối với ngành du lịch nước này. Mục tiêu của chính phủ là nâng con số này lên ít nhất 30 triệu lượt vào năm 2028.

 

Gợi ý 5 bảo tàng ở Hà Nội phù hợp cho cả gia đình tham quan

Bảo tàng Báo chí Việt Nam - nơi lưu giữ những miền ký ức

Triệu chứng cảnh báo tăng huyết áp đột ngột và cách xử trí

Bảo tàng tuổi ther - Miền ký ức hồn nhiên của thế hệ 7x đến 9x