Tại sao nam giới ít tìm đến liệu pháp tâm lý?

Đừng xem nhẹ trầm cảm ở nam giới

Bạn hẳn đã từng nghe những cụm từ như “đàn ông không được khóc” hay “hãy mạnh mẽ lên”. Điểm chung của những câu nói này đều ngầm yêu cầu nam giới cần biết kìm nén cảm xúc của mình. Dù đã bước sang năm 2025, suy nghĩ về việc nam giới tìm kiếm sự hỗ trợ sức khỏe tinh thần vẫn còn tồn tại. Không chỉ là vấn đề định kiến, mà cả những khuôn mẫu giới và cách đàn ông được dạy để xử lý cảm xúc cũng góp phần khiến họ ngại ngần khi cần đến trị liệu tâm lý.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, trang Only My Health đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Madhurima Mondal, đang làm việc tại chuyên khoa Tâm thần Bệnh viện MR Bangur (Ấn Độ). 

Đàn ông xử lý cảm xúc khác phụ nữ

Theo số liệu của Cục Hồ sơ Tội phạm Quốc gia Ấn Độ (NCRB), tỷ lệ tự tử ở nam giới cao hơn đáng kể so với nữ giới. Một báo cáo năm 2025 về môi trường doanh nghiệp tại quốc này cũng cho thấy, phụ nữ có khả năng tìm kiếm hỗ trợ về sức khỏe tinh thần cao gấp gần 3 lần so với nam giới.

Điều này đặt ra một câu hỏi đáng suy nghĩ, vì sao lại có khoảng cách lớn như vậy trong nhận thức và chăm sóc sức khỏe tâm lý giữa hai giới? Theo bác sĩ Madhurima Mondal để tìm lời giải, chúng ta cần bắt đầu từ một thực tế cơ bản - đàn ông và phụ nữ có cách xử lý cảm xúc rất khác nhau.

Các rối loạn về sức khỏe tinh thần ở nam giới thường rất khó nhận biết. Khi bắt đầu có dấu hiệu trầm cảm hoặc lo âu, họ thường cố gắng tự giải quyết theo cách bên ngoài, thay vì nhìn nhận và chia sẻ cảm xúc của mình. Nói cách khác, họ có xu hướng tìm kiếm giải pháp từ môi trường xung quanh hơn là từ chính bên trong.

Bác sĩ Madhurima Mondaln cho biết, tình trạng lạm dụng chất kích thích, đặc biệt là rượu, thường gặp ở nam giới nhiều hơn. Khi cảm thấy buồn bã hoặc bất an, mỗi người có thể phản ứng theo những cách khác nhau. Một số người tìm đến rượu, chất kích thích, làm việc quá sức, hoặc tăng cường các mối quan hệ tình cảm để tạm quên đi cảm xúc tiêu cực. Đây được xem là những cách đối phó phổ biến của nam giới khi họ phải đối diện với những áp lực và cảm xúc khó chịu trong cuộc sống.

Các triệu chứng của vấn đề sức khỏe tâm thần ở nam giới

Nam giới và phụ nữ đều trải qua các triệu chứng của rối loạn tâm thần, nhưng cách biểu hiện có thể khác nhau do các yếu tố sinh học và xã hội. Ở nam giới, các dấu hiệu phổ biến của vấn đề sức khỏe tinh thần có thể bao gồm:

- Dễ tức giận, cáu gắt hoặc có hành vi hung hăng.

- Thay đổi rõ rệt về tâm trạng, năng lượng hoặc khẩu vị.

- Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.

- Khó tập trung, cảm thấy bồn chồn hoặc lo lắng quá mức.

- Hay lo lắng, căng thẳng kéo dài.

- Lạm dụng rượu, ma túy hoặc cả hai.

- Cảm thấy buồn bã, tuyệt vọng hoặc chán nản lâu ngày.

- Mất hứng thú, khó cảm nhận được cảm xúc tích cực.

- Đau nhức cơ thể, đau đầu hoặc rối loạn tiêu hóa mà không rõ nguyên nhân.

- Suy nghĩ ám ảnh hoặc hành vi cưỡng chế.

- Suy nghĩ về cái chết, tự tử hoặc cố gắng tự tử.

Vì sao nam giới ngại tìm đến liệu pháp tâm lý?

Nam giới ngại tìm đến liệu pháp tâm lý chủ yếu vì áp lực từ chuẩn mực xã hội về sự mạnh mẽ, cứng rắn, sợ bị coi là yếu đuối hoặc xấu hổ, và sự thiếu hiểu biết về vai trò của trị liệu tâm lý. Những định kiến này khiến họ có xu hướng kìm nén cảm xúc và tự mình giải quyết vấn đề thay vì tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp.

Để giúp nam giới cởi mở hơn trong việc bày tỏ nhu cầu chăm sóc sức khỏe tinh thần, chuyên gia đưa ra một số gợi ý sau:

- Khuyến khích nam giới chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của họ.

- Chủ động trò chuyện cởi mở với họ về áp lực công việc và vấn đề trong cuộc sống cá nhân.

- Nam giới nên tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn nếu đang gặp phải lo âu, trầm cảm hoặc các rối loạn tâm lý khác.

- Cần tăng cường nhận thức cộng đồng thông qua các chiến dịch và truyền thông mạng xã hội.

- Cần đẩy mạnh giáo dục tâm lý cho người dân để nâng cao hiểu biết về sức khỏe tinh thần.

Ngoài ra, để cải thiện sức khỏe tinh thần, nam giới có thể áp dụng một số phương pháp tự chăm sóc bản thân như thực hiện kỹ thuật thư giãn, các bài tập thở, cũng như thực hành chánh niệm và thiền định. Việc duy trì thói quen tập thể dục đều đặn, ăn uống cân bằng đầy đủ dinh dưỡng và đảm bảo giấc ngủ đủ cũng rất quan trọng. Bên cạnh đó, tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống và dành thời gian chất lượng bên gia đình, bạn bè sẽ giúp tinh thần trở nên vững vàng và tích cực hơn.

 

Khuyến nghị sàng lọc sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên

Mối liên hệ giữa hormone và sức khoẻ tâm thần

Khói cháy rừng - Mối đe dọa với sức khỏe tâm thần

Những tác động của sức khoẻ tâm thần ảnh hưởng đến hành vi