Dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng: Siêu đầu tư, đào đâu lợi nhuận?

Hình ảnh dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Quy mô dự án cao tốc Hà Nội - Hải Phòng theo thiết kế ban đầu sẽ đi qua Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Theo đó, đường cao tốc đạt loại A, vận tốc thiết kế 120km/h, với 6 làn xe và 2 làn dừng khẩn cấp. Vào thời điểm được được phê duyệt, dự án có tổng vốn đầu tư là 24.566 tỷ đồng: 3.200 tỷ đồng từ chủ đầu tư Tổng Công ty phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam VIDIFI và 21.566 tỷ đồng vay từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam VDB.

Được khởi công từ năm 2008, dự án đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với chiều dài 105km ban đầu có tổng mức đầu tư lên tới 24.566 tỷ đồng. Tuy nhiên, cho đến nay vốn đầu tư của dự án đã đội lên gần gấp hơn 1,8 lần (45.487 tỷ đồng).

Trong báo cáo mới nhất của VIDIFI gửi Bộ GTVT, đến tháng 4/2015, tổng số vốn mà VDB đã huy động từ các tổ chức tài chính quốc tế cho dự án là 570 triệu USD và đang tiếp tục đàm phán để huy động thêm khoảng 415 triệu USD, nâng mức huy động vốn tín dụng nước ngoài vào dự án lên 985 triệu USD (tương đương 21.000 tỷ đồng).

Ngày 19/5, sẽ thông xe 25km đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng

Đến tháng 5/2015, tuyến cao tốc này mới chỉ hoàn thiện hoàn toàn giải phóng mặt bằng, nhưng gặp phải cản trở từ phía người dân do việc thi công gây nứt nhà ở của dân. Ở vị trí cầu vượt gói thầu EX4 trên địa bàn tỉnh Hải Dương, nhà thầu đã phải thương thảo đền bù với các hộ dân. Trên địa bàn TP. Hải Phòng, một số vị trí như nút giao tỉnh lộ 353, hay việc di dời đường ống nước D500 tại nút giao Đình Vũ cũng chưa được thực hiện. Tuy nhiên, phương án VIDIFI trình Bộ Giao thông Vận tải lại thể hiện rằng, giữa tháng 5/2015 sẽ thông xe một đoạn cao tốc dài khoảng 22km và thông xe toàn tuyến vào cuối năm.

Bên cạnh đó, với phương án tài chính bổ sung được phê duyệt năm 2014, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Bộ Tài chính đều không đồng tình cho VIDIFI duy trì mức vốn sở hữu cũ là 3.200 tỷ đồng mà yêu cầu đơn vị này phải nâng mức góp vốn vào dự án lên trên 4.600 tỷ đồng. Trước vấn đề này, VIDIFI kiến nghị Chính phủ nếu không tìm kiếm được đối tác để tăng vốn chủ sở hữu của dự án thì cho phép duy trì mức ban đầu.

Vì vậy, Bộ Tài chính vừa có văn bản nêu ý kiến về tính khả thi của công trình là không cao. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho rằng, nguồn thu của phương án tài chính mà VIDIFI đưa ra chưa có cơ sở vững chắc. Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị chủ đầu tư xác định lại thời gian gian hoàn vốn, cũng như thời hạn của hợp đồng.

Sống có mục đích, tuổi thọ tăng cao

Sự thật về giấc ngủ trưa

Cơ hội thưởng thức văn hoá đặc sắc của châu Âu tại Việt Nam

Dán nhãn sạch trên thực phẩm: Cứu vãn niềm tin của người tiêu dùng

Nên đọc

Theo phương án phê duyệt, để thu hồi vốn ngoài thu phí đường ôtô, Thủ tướng Chính phủ cho phép nhà đầu tư được đầu tư xây dựng hạ tầng các khu đô thị, khu công nghiệp, các khu dịch vụ, hậu cần phục vụ dọc tuyến đường cao tốc và thu phí Quốc lộ 5 từ khi Bộ Giao thông Vận tải bàn giao đến hết thời gian BOT là khoảng 35 năm. Ngay cả khi được thu phí hoàn vốn từ Quốc lộ 5 và nhiều ưu đãi khác, tuyến cao tốc có vốn đầu tư lớn nhất này cũng đang bị nghi ngờ về tính khả thi trong phương án tài chính.

VIDIFI cũng thừa nhận, nguồn thu hoàn vốn khoảng 7.900 tỷ đồng từ lợi nhuận kinh doanh một số khu đô thị và khu công nghiệp dọc tuyến là không còn khả thi. Do đó, VIDIFI kiến nghị Thủ tướng cho phép sử dụng 50% số tiền sử dụng đất phải nộp từ các khu đô thị, khu công nghiệp mà doanh nghiệp này được giao.

VIDIFI cũng kiến nghị mức thu phí ở Quốc lộ 5 sẽ áp dụng mức thu 3 lần mức tối thiểu từ tháng 1/2015 (tức 45.000 đồng/lượt/xe dưới 12 chỗ ngồi và xe tải trọng dưới 2 tấn), từ tháng 1/2016 thì áp dụng mức phí tối đa theo Thông tư 159/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính (52.000 đồng/lượt/xe dưới 12 chỗ, xe có tải trọng dưới 2 tấn).

Để có đủ số tiền cho dự án, VIDIFI cũng đề nghị một gói cơ chế, chính sách hỗ trợ bao gồm 9 điều kiện để đảm bảo tài chính cho dự án, trong đó nổi bật là cho phép tái cơ cấu hai khoản vay trị giá khoảng 300 triệu USD từ ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc và 100 triệu USD từ Ngân hàng Tái thiết Đức sang hình thức Nhà nước đầu tư trực tiếp vào dự án.