10 vấn đề sức khỏe hàng đầu ở phụ nữ

Phụ nữ phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe, cả về thể chất lẫn tinh thần

Đã 20 năm kể từ khi các nước ký cam kết Tuyên ngôn Bắc Kinh và Kế hoạch Hành động (năm 1995), phụ nữ trên thế giới vẫn đang đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và chúng ta cần cam kết để tiếp tục giải quyết các vấn đề này.

TS. Flavia Bustreo - Phó Tổng Giám đốc Ban Sức khỏe trẻ em, phụ nữ và gia đình, Tổ chức Y tế thế giới 

 Dưới đây là 10 vấn đề chính khiến tôi thao thức hàng đêm:

1. Ung thư

Hai căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ là ung thư vú và ung thư cổ tử cung. Việc phát hiện sớm các bệnh ung thư này là chìa khóa giúp cho phụ nữ sống khỏe mạnh. Các số liệu mới nhất cho thấy toàn thế giới có khoảng nửa triệu phụ nữ chết vì ung thư tử cung và nửa triệu chết vì ung thư vú mỗi năm. Phần lớn số ca tử vong  xảy ra ở những nước có thu nhập thấp và trung bình - nơi mà việc sàng lọc, ngăn ngừa và điều trị bệnh gần như không được thực hiện và vaccine HPV (phòng virus HPV gây ung thư cổ tử cung) không có sẵn.

 Một phụ nữ ở Tanzania đã "chiến đấu" với căn bệnh ung thư hơn 10 năm nay (Ảnh: WHO/C. de Bode)

2. Sức khỏe sinh sản

 Các vấn đề về sức khỏe sinh dục và sinh sản chiếm 1/3 trong tổng số vấn đề sức khỏe của phụ nữ ở độ tuổi từ 15 đến 44. Quan hệ tình dục không an toàn là yếu tố nguy cơ chính cho phụ nữ và trẻ em gái, đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển. Thống kê cho thấy có 222 triệu phụ nữ trên toàn thế giới không tiếp cận được với dịch vụ tránh thai cần thiết.

Nhóm phụ nữ ở Indonesia đang tham gia tiết học sử dụng bao cao su nữ (Ảnh: WHO/A. Fitrianto)

3. Sức khỏe bà mẹ

Nhiều phụ nữ đang được hưởng lợi từ những tiến bộ vượt bậc trong việc chăm sóc thai sản và sinh nở. Tuy nhiên, những tiến bộ này không phải có ở khắp nơi trên thế giới, trong năm 2013, gần 300.000 phụ nữ tử vong do các biến chứng khi mang thai và sinh con. Hầu hết các ca tử vong đều có thể phòng tránh được nếu phụ nữ được tiếp cận với kế hoạch hóa gia đình và một số dịch vụ y tế cơ bản.

Một phụ nữ Afghanistan cùng với đứa con mới sinh (Ảnh:WHO/C. Black)

4. HIV/AIDS

Phụ nữ trẻ là đối tượng phải gánh chịu những hậu quả nặng nề trong ba thập kỷ đại dịch AIDS hoành hành. Quá nhiều phụ nữ trẻ đang phải đấu tranh để bảo vệ mình, chống lại sự lây truyền HIV qua đường tình dục và để được điều trị bệnh.  Phụ nữ nhiễm virus HIV cũng dễ bị mắc bệnh lao - một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của phụ nữ 20 - 59 tuổi sống tại các nước có thu nhập thấp.

Một phụ nữ mại dâm tại Bangladesh đang đợi "khách" (Ảnh: WHO/I. Ferdous)

5. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs)

Tôi đã đề cập đến tầm quan trọng của việc chống lại HIV và nhiễm virus HPV gây u nhú - bệnh STD phổ biến nhất trên thế giới. Tuy nhiên, việc phòng ngừa và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, như lậu, chlamydia và giang mai, cũng vô cùng quan trọng. Bệnh giang mai không được điều trị đã gây ra hơn 200.000 ca thai chết lưu và cái chết của hơn 90.000 trẻ sơ sinh mỗi năm.

 Tiêm vaccine phòng HPV ở Brazil (Ảnh: WHO/PAHO)

6. Bạo hành phụ nữ

Phụ nữ có thể là nạn nhân của các hình thức bạo lực khác nhau, trong đó, bạo lực thể chất và bạo lực tình dục là điều rất đáng lên án. Ngày nay, 1/3 phụ nữ dưới 50 tuổi trên thế giới đã từng bị bạo lực tình dục/bạo lực thể chất bởi chồng hoặc là bị cưỡng hiếp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý.

Phụ nữ có thể là nạn nhân của bạo lực thể chất và bạo lực tình dục (Ảnh: WHO/S. Volkov)

7. Sức khỏe tâm thần

 Phụ nữ dễ bị lo âu, trầm cảm cũng như mắc các rối loạn bản thể (triệu chứng mà không thể giải thích được về mặt y khoa) hơn nam giới. Trầm cảm là vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến nhất đối với phụ nữ và tự tử là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ dưới 60 tuổi. 

Phụ nữ dễ bị lo âu, trầm cảm hơn nam giới (Ảnh: WHO/S. Volkov)

8. Các bệnh không lây

Trong năm 2012, có khoảng 4,7 triệu phụ nữ dưới 70 tuổi tử vong do các bệnh không lây, đa phần ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Họ chết do tai nạn giao thông, hút thuốc lá, lạm dụng rượu, ma túy, các chất kích thích, và bị béo phì - có tới hơn 50% phụ nữ bị thừa cân ở châu Âu và châu Mỹ. Thực hiện một lối sống lành mạnh là chìa khóa để khỏe mạnh và trường thọ.

Thực hiện một lối sống lành mạnh là chìa khóa để khỏe mạnh và trường thọ

9. Sức khỏe vị thành niên

Nữ giới trong tuổi vị thành niên phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe sinh dục và sinh sản như: Các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV, mang thai ngoài ý muốn. Khoảng 13 triệu trẻ em gái vị thành niên (dưới 20 tuổi) sinh con mỗi năm. Các biến chứng từ những lần mang thai và sinh con là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho các bà mẹ trẻ. Họ phải gánh chịu hậu quả từ những lần phá thai không an toàn.

Tuổi vị thành niên (Ảnh: WHO/S. Volkov)

10. Tuổi già

Phụ nữ khi về già có ít lương hưu và trợ cấp hơn nam giới (Ảnh: WHO/SEARO/G. McKell)

Vì phải thường xuyên làm việc ở nhà, phụ nữ lớn tuổi có thể có ít lương hưu và trợ cấp, ít tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và dịch vụ xã hội hơn nam giới. Có nguy cơ lớn hơn bị nghèo đói, bị một số bệnh của tuổi già như mất trí nhớ, phụ nữ lớn tuổi cũng có nguy cơ bị lạm dụng và nói chung có sức khỏe kém hơn nam giới.