Làm thế nào để gạt bỏ thị phi?

Nội tâm ta cảm nhận cuộc đời bình an hay bất an, hạnh phúc hay bất hạnh

Câu chuyện 1

Một lần, Phật đi giáo hóa vùng Bà La Môn, các tu sỹ Bà La Môn thấy đệ tử của mình đi theo Phật nhiều quá, nên ra đón đường Phật chửi. Phật vẫn đi thong thả, họ đi theo sau chửi. Thấy Phật thản nhiên làm thinh, họ tức giận, chặn Phật lại hỏi:

- Ngài có điếc không?

- Ta không điếc.

- Ngài không điếc sao không nghe tôi chửi?

- Này Bà La Môn, nếu nhà ông có đám tiệc, thân nhân tới dự, mãn tiệc họ ra về, ông lấy quà tặng họ, họ không nhận thì quà đấy về tay ai?

- Quà ấy về tôi chứ ai?

- Cũng vậy, ông chửi ta, ta không nhận thì thôi. 

Câu chuyện thứ hai

Trong một buổi nhàn hạ, vua Đường Thái Tông hỏi chuyện với vị quan cận thần là Hứa Kính Tôn rằng:

- Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là phường sơ bạc. Sao lại có nhiều tiếng thị phi chê ghét như thế?

Hứa Kín Tôn trả lời:

- Tâu bệ hạ! Mưa mùa xuân tầm tã như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét vì đường đi trơn trượt. Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, hàng thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo chích lại ghét vì ánh trăng quá sáng tỏ. Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương. Còn hạ thần đâu phải một người vẹn toàn thì làm sai tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích.

Cho nên, ngu thần trộm nghĩ, đối với tiếng thị phi trong thế gian nên bình tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe. Vua tin nghe lời thị phi thì quan thần bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi thì con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi thì gia đình ly tán. Tiếng thị phi của thế gian nọc độc còn hơn rắn rết, bén hơn gươm đao, giết người không thấy máu.

Câu chuyện thứ ba

Một hôm, Thiền sư Bạch Ẩn đang trên giảng đường, có một người con gái ôm đứa con đến đưa cho Thiền sư trước mặt bàn dân thiên hạ, và nói: “Đây là con của thầy!”. Thiền sư nói: “Thế à?” rồi đưa tay nhận đứa bé. Các đệ tử của Thiền sư rất bất mãn.

Một thời gian sau, gia đình cô gái dẫn cô gái vào chùa gặp Thiền sư tỏ ra vô cùng ăn năn tội lỗi. Cô có bầu với một người trong làng nhưng vì xấu hổ không dám nói, không còn cách nào khác đến khi sinh ra đành phải vu bừa cho Thiền sư, nhưng sau một thời gian lương tâm cắn rứt cuối cùng mới thú tội với ba mẹ. Ba mẹ cô tức tốc đến chùa xin lại cháu ngoại và tạ tội với Thiền sư. Thiền sư nói: “Thế à!” rồi trả lại đứa con.

Mọi chuyện như chẳng có gì xảy ra.

Chỉ khi gạt bỏ “tham, sân, si” ra khỏi đầu óc, suy nghĩ và hành động mới đúng đắn được

Khi nghe người khác nói không tốt về mình, ta thường nổi sân si phiền não, đó là điều không hay. Lẽ dĩ nhiên, không phải lời thị phi nào cũng dễ bỏ ngoài tai. Có những lời nói không tốt tạo làn sóng dư luận khiến những người xung quanh nhìn nhận không đúng về ta.

Nhưng, xét cho cùng, những lời thị phi chỉ ảnh hưởng đến những ai hời hợt, đánh giá vấn đề từ cửa miệng; những người thâm trầm, sâu sắc, biết nhìn sâu nhìn rộng và chỉ có nhận xét khi đã thẩm định kỹ càng. Thế nên, nếu ta đúng thì hãy giữ vững sự kiên định của tâm thức, bình tình và dành vài phút để thiền định, tĩnh tâm, gạt bỏ mọi điều ong tiếng ve ra khỏi tâm trí. Chỉ khi gạt bỏ “tham, sân, si” ra khỏi đầu óc, “tâm an thì trí sáng”, suy nghĩ và hành động mới đúng đắn được.

Những cảm xúc, tình cảm của con người chẳng bao giờ đến từ bên ngoài, chính bản thân ta tạo nên những cảm xúc buồn, vui, yêu, ghét… cho chính mình. Nội tâm ta cảm nhận cuộc đời bình an hay bất an, hạnh phúc hay bất hạnh.

Chỉ khi bình tĩnh, ngồi lại, tập trung vào hơi thở, thở nhẹ nhàng sẽ giúp tâm bình, trí huệ, gạt bỏ sân si, từ đó có thể đạt được sự an vui, yên bình trong cuộc sống.