Lăn tăn chuyện hưu non

Theo báo cáo chính thức, tuổi nghỉ hưu trung bình (không tính đến lực lượng công an, bộ đội) của người lao động Việt Nam đang thấp hơn quy định 3,5 tuổi dẫn đến quỹ BHXH mất cân đối.

Như vậy, những người này không đóng thêm tiền bảo hiểm mà được hưởng luôn tiền lương hưu là 143,22 triệu đồng và giảm thu 45 triệu đồng. Tính ra với một người lao động hưu non, quỹ BHXH sẽ mất cân đối 188,23 triệu đồng. Cơ quan BHXH thống kê từ năm 2007 đến năm 2013, cả nước có 71,74 vạn người nghỉ hưu, nhân với số tiền trên thì quỹ BHXH đã mất cân đối trên 135.000 tỉ đồng.

Vì vậy, nếu không hạn chế được số người nghỉ hưu sớm, tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động lên thì nguy cơ vỡ quỹ BHXH là hiện hữu.

Theo các chuyên gia với mức đóng BHXH như hiện nay, tỉ lệ đóng BHXH chưa cân đối. Chủ sở hữu lao động đóng cao, người lao động đóng thấp là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn đóng BHXH. Tuy nhiên, theo dự thảo, nếu chuyển cách tính lương hưu thành trung bình lương tháng toàn quá trình công tác sẽ khiến lương hưu công chức giảm 25%, người thuộc cơ quan vũ trang giảm 33%.

Đại diện Vụ BHXH Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cho biết tỉ lệ hưởng lương hưu 75% không thay đổi, song dự thảo luật đưa ra cách tính để người về hưu sau với người về hưu trước không khác nhau quá nhiều, có sự chuyển giao nhịp nhàng giữa những giai đoạn.

Các ĐBQH cho rằng người lao động lo lắng việc sửa đổi Luật BHXH có nhằm thực hiện mục đích nâng cao đời sống, bảo đảm an sinh xã hội không. Tại sao không xử lý những vi phạm trong việc đóng BHXH như hành vi trốn thuế cũng như quy định chặt chẽ hơn về tuổi nghỉ hưu để hạn chế tình trạng nghỉ hưu non…

Nhiều đại biểu còn quan tâm đến việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Câu hỏi nếu mở rộng đối tượng tham gia với cán bộ bán chuyên trách phường, xã, hỗ trợ nông dân, lao động tự do thì Nhà nước phải bỏ ra bao nhiêu tiền để bảo đảm. Nếu ban hành luật mà Nhà nước thêm gánh nặng thì chúng ta phải cân nhắc.

Để thu hút và mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện nên quan tâm tới nông dân. Để làm được điều này, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH, như: hỗ trợ tiền đóng hàng tháng theo mức giảm dần trong vòng 15 năm và có những chính sách hấp dẫn hơn với các thủ tục tham gia thuận tiện.

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều ý kiến cho rằng chế độ lương hưu đang bất bình đẳng giữa Nhà nước, quân đội và người lao động. Cần nghiên cứu việc tách riêng quỹ BHXH cho lực lượng vũ trang thường nghỉ hưu sớm và lương hưu cao để Nhà nước bù đắp theo chính sách riêng, không nên lấy nguồn quỹ của BHXH, người lao động chi cho lực lượng hưu trí là công an bộ đội đặc thù này.

Những bất cập này nếu không tháo gỡ trong luật mới, quỹ BHXH sẽ vỡ và người nghỉ hưu sẽ treo niêu!