Các chẩn đoán hình ảnh giúp phát hiện sỏi mật

Làm thế nào để phát hiện bệnh sỏi mật?

Siêu âm ổ bụng

Siêu âm ổ bụng là một kỹ thuật hình ảnh đơn giản, nhanh chóng và không xâm lấn. Đây là phương pháp được sử dụng thường xuyên nhất để phát hiện sỏi mật và viêm túi mật cấp tính. Thông thường, người bệnh phải nhịn ăn ít nhất 6 tiếng trước khi siêu âm. Quá trình siêu âm thường chỉ mất 15 phút, bác sỹ có thể kiểm tra gan, ống mật, tụy và nhanh chóng phát hiện tình trạng dày thành túi mật nếu có, đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm túi mật.

Phân biệt các loại sỏi mật

TPCN Kim Đởm Khang – Giúp tăng cường sức khỏe gan mật

Nên đọc

Siêu âm cũng giúp đánh giá tình trạng bệnh sỏi mật:

- Phát hiện cả những viên sỏi có kích thước rất nhỏ (khoảng 2mm đường kính).

- Có khí bên trong thành túi mật có thể là biểu hiện của hoại tử.

Siêu âm không giúp phát hiện viêm túi mật ở những người có triệu chứng sỏi mật nhưng không bị sỏi mật. Phương pháp này cũng không định dạng chính xác sỏi ống mật chủ.

Siêu âm nội soi

Siêu âm nội soi là một biến thể của siêu âm, các bác sỹ sẽ đặt một ống nội soi (ống nhựa dẻo mỏng có chứa một camera nhỏ) vào miệng người bệnh, luồn xuống thực quản, dạ dày và phần đầu của ruột non. Đầu ống nội soi có chứa một đầu dò siêu âm nhỏ, giúp bác sỹ quan sát hình ảnh khu vực được soi.

Siêu âm nội soi hữu ích và khá chính xác khi các bác sỹ nghi ngờ sỏi ống mật chủ - tình trạng không thể phát hiện được qua siêu âm thông thường và người bệnh không có biểu hiện rõ ràng. Tuy nhiên, phương pháp này không thể loại bỏ được sỏi trong ống mật chủ.

Chụp cắt lớp vi tính

Chụp cắt lớp vi tính có thể hữu ích nếu bác sỹ nghi ngờ sỏi mật có biến chứng như thủng, sỏi ống mật chủ hoặc các vấn đề khác như ung thư tụy, ung thư túi mật. Chụp CT xoăn ốc (Spiral CT) là một kỹ thuật tiên tiến, nhanh chóng hơn và thu được hình ảnh rõ ràng hơn.

Chụp đường mật cộng hưởng từ (MRCP) hoặc chụp tụy mật cộng hưởng từ (MRCI) 

MRCP và MRCI cực kỳ quan trọng trong việc hình dung ra một số bệnh ảnh hưởng hệ thống mật, cũng như túi mật, gan, và tụy. MRCP là cực kỳ nhạy cảm trong việc phát hiện ung thư đường mật.

Siêu âm túi mật giúp phát hiện sỏi mật

Đối với những người có triệu chứng nghi ngờ bệnh ở túi mật hoặc đường mật nhưng siêu âm và các xét nghiệm thường quy khác cho kết quả âm tính, chỉ định MRCP cần thiết để tránh phải làm MRCI vì nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ.

Chụp X-quang

Chụp X-quang bụng tiêu chuẩn có thể phát hiện túi mật bị vôi hóa hoặc chướng khí túi mật.

Nội soi tụy mật ngược dòng (ERCP)

Nội soi tụy mật ngược dòng đã từng là tiêu chuẩn vàng để phát hiện sỏi ống mật chủ và có thể loại bỏ luôn viên sỏi trong quá trình nội soi.

Tuy nhiên, đây là một thủ thuật xâm lấn và có nhiều nguy cơ biến chứng, bao gồm cả viêm tụy. Với sự tiến bộ của các kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn, ERCP hiện nay thường chỉ được giới hạn cho những người bị viêm đường mật nghiêm trọng và có nguy cơ cao bị sỏi ống mật chủ (tình trạng cần được khắc phục ngay).

ERCP cũng có thể được sử dụng để chẩn đoán rối loạn vận động đường mật.

Nội soi ảo

Nội soi ảo là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng dữ liệu từ chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ để tạo ra hình ảnh 3D của các cơ quan trong cơ thể. Nội soi ảo có thể phát hiện viên sỏi trong ống mật chủ có kích thước nhỏ, hiệu quả hơn chụp cộng hưởng từ.

**Thông tin bài viết được tham khảo từ website của Đại học Trung tâm y khoa Maryland.

Kim Chi H+