Ăn chay và ăn thuần chay khác nhau thế nào?

Nhiều người ăn chay vì một số lý do như sức khỏe, đạo đức, môi trường và tôn giáo

Ăn chay (vegetarian) là gì?

Theo Hiệp hội ăn chay (Mỹ), chế độ ăn chay là không ăn bất kỳ loại thịt cá nào, động vật có vỏ hoặc các sản phẩm phụ từ quá trình giết mổ. Chế độ ăn này tập trung vào nhiều loại trái cây, rau củ, ngũ cốc, đậu và các loại hạt. Trứng, sữa thì phụ thuộc vào từng chế độ chay. 

Những kiểu ăn chay phổ biến nhất gồm: 

- Ăn chay Lacto-ovo: Tránh tất cả thịt động vật, nhưng tiêu thụ các sản phẩm từ trứng và sữa. 

- Ăn chay Lacto: Tránh thịt động vật và trứng, nhưng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa. 

- Ăn chay Ovo: Tránh tất cả các sản phẩm từ động vật, trừ trứng. 

- Ăn thuần chay (vegan): Tránh tất cả các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. 

- Những người không ăn thịt hoặc gia cầm nhưng ăn cá được coi là pescatarians.

- Những người ăn chay bán thời gian thường được gọi là flexitarians.

Ăn thuần chay (vegan) là gì? 

Theo Hiệp hội ăn chay, chế độ ăn thuần chay là chế độ ăn cố gắng loại trừ tất cả các hình thức khai thác cho thực phẩm và bất kỳ mục đích nào khác. Do đó, chế độ ăn thuần chay không chỉ loại trừ thịt động vật mà còn cả trứng, sữa và các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Chúng bao gồm: Gelatin, mật ong, carmine, pepsin, shellac, albumin, whey, casein và một số dạng vitamin D3.

Khác với ăn thuần chay, người ăn chay có thể ăn cả trứng, sữa, mật ong...

So sánh các tiêu chí lựa chọn chay hoặc thuần chay

Cả người ăn chay và người ăn thuần chay đều loại trừ thịt ra khỏi chế độ ăn uống của họ vì lý do sức khỏe hoặc môi trường. Tuy nhiên, người ăn thuần chay cũng tránh tất cả các sản phẩm từ động vật vì họ tin rằng điều này có thể tác động lớn đến sức khỏe của họ và môi trường.

Về mặt đạo đức, người ăn chay phản đối việc giết động vật để làm thức ăn, nhưng chấp nhận tiêu thụ các sản phẩm phụ của động vật như sữa và trứng, miễn là động vật được giữ trong điều kiện thích hợp. Mặt khác, người ăn thuần chay tin rằng động vật có quyền không đồng ý cho con người sử dụng, có thể là thực phẩm, quần áo, khoa học hoặc giải trí. Vì vậy, họ loại trừ tất cả các sản phẩm phụ của động vật. Mong muốn tránh tất cả các sản phẩm từ động vật là lý do tại sao người ăn thuần chay từ bỏ sữa và trứng. 

Cân nhắc dinh dưỡng cho chế độ ăn chay và ăn thuần chay

Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn chay và ăn thuần chay chứa ít chất béo bão hòa và cholesterol, nhưng chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất, chất xơ và các hợp chất thực vật lành mạnh. Hơn nữa, cả hai chế độ ăn uống đều có chứa một lượng lớn thực phẩm giàu dinh dưỡng, như: Trái cây, rau củ, ngũ cốc, các loại hạt. 

Tuy vậy, cả hai chế độ ăn này đều có xu hướng thiếu hụt một số dưỡng chất, đặc biệt là sắt, calci, kẽm, vitamin D, vitamin B12 và acid béo omega-3.

5 loại thực phẩm bạn không nên ăn khi tóc bị bết dầu

Infographic: Phân biệt cảm lạnh và cúm, khi nào cần đi khám?

Tại sao bạn nên chuyển sang chế độ ăn nền thực vật?

Tại sao có thể chết vì bệnh viêm phổi?

Nên đọc

Chế độ ăn nào tốt hơn? 

Theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng và Chế độ ăn Hoa Kỳ, cả chế độ ăn chay và ăn thuần chay đều có thể được coi là phù hợp cho tất cả các giai đoạn của cuộc sống, miễn là chế độ ăn uống được lên kế hoạch tốt. Tuy nhiên, cả người ăn chay và ăn thuần chay đều có thể bị thiếu acid béo omega-3, calci, vitamin D và B12. Thiếu hụt những dưỡng chất này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần và thể chất.

Nghiên cứu cho thấy, những người ăn chay có xu hướng tiêu thụ nhiều calci, vitamin B12 nhiều hơn một chút so với người ăn thuần chay. Để bổ sung những vi chất dinh dưỡng cần thiết, người ăn chay và ăn thuần chay nên dùng các sản phẩm thực phẩm chức năng có chứa sắt, calci, omega-3 và vitamin D và B12.

Một số nghiên cứu so sánh trực tiếp chế độ ăn chay với chế độ ăn thuần chay báo cáo rằng người ăn thuần chay có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2, bệnh tim và các loại ung thư ít hơn so với người ăn chay. Ngoài ra, người ăn thuần chay thường có chỉ số khối cơ thể (BMI) thấp hơn so với người ăn chay và dường như tăng cân ít hơn khi họ già đi.

Cả hai chế độ ăn chay và thuần chay đều được coi là an toàn cho tất cả các giai đoạn của cuộc đời, nhưng chế độ ăn thuần chay có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng đối với cả hai chế độ ăn là lập kế hoạch ăn uống tốt để tránh các vấn đề sức khỏe trong thời gian dài.