Sữa + vi chất = Xu hướng mới

Không ít lần chị Hoàng Thị Nhiên (Từ Liêm – Hà Nội) phải “chột dạ” khi nghe tin loại sữa A, B, C… nhiễm bẩn hoặc không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. “Khi nghe được tin này tôi rất lo lắng, không biết loại sữa con mình đang uống có nằm trong danh sách này không. Đến khi xem lại thông tin, thấy không phải loại sữa con đang dùng tôi mới thấy nhẹ người. Nhiều khi tôi nghĩ việc chọn sữa cho con giống như một trò may rủi,” chị Nhiên cho biết.

Sữa thô: Tươi nhưng không an toàn

Đâu là tiêu chí để có thể đánh giá những sản phẩm sữa tươi an toàn thì không phải người tiêu dùng nào cũng nắm được. Phải chăng, sữa phải thực sự “tươi” 100%, khi đến tay người tiêu dùng vẫn phải giữ được nguyên độ tươi ngon và những dưỡng chất tốt tự nhiên mới là sữa an toàn? Tuy nhiên, quan niệm cho rằng, uống sữa thô sẽ tốt cho sức khỏe vì có nhiều chất dinh dưỡng hơn sữa đã tiệt trùng và không phải lo ngại các chất bảo quản trong sữa, nghe thì có vẻ là đúng, nhưng thực tế lại là nhận định thiếu khoa học. Tiến sỹ Yvonne Maldonado, chuyên khoa Nhi tại trường Đại học Y Dược Stanford (California, Mỹ) đã mất nhiều năm nghiên cứu và chỉ ra rằng: “Uống sữa chưa qua tiệt trùng không hề tốt cho mọi người vì nguy cơ nhiễm các bệnh nguy hiểm cao, đặc biệt là các bệnh do nhiễm khuẩn. Sữa tiệt trùng vẫn có đầy đủ chất dinh dưỡng, protein, vitamin và calci. Hơn nữa, sữa tiệt trùng ít có nguy cơ gây các bệnh nhiễm khuẩn”. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến nghị mọi người không nên uống sữa thô và sử dụng các sản phẩm từ chúng.

Ngành sữa nước Việt Nam bao gồm 3 chủng loại sữa chính là sữa tươi thanh trùng, sữa tươi tiệt trùng và sữa pha lại (sữa hoàn nguyên tiệt trùng). Trong đó sữa pha lại chiếm khoảng 70% sản lượng ngành sữa nước trong năm 2013. (Nguồn: Bộ NN&PTNT)

Sản phẩm sữa tươi chất lượng an toàn đạt chuẩn thế giới được tạo ra theo quy trình khép kín “từ đồng cỏ đến bàn ăn”. Trong đó, việc ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi bò sữa chính là đòn bẩy cho sự phát triển bứt phá của ngành cả về sản lượng và chất lượng. Theo TS.Nguyễn Đăng Vang – Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam: “Để nâng cao chất lượng, sản lượng và phát triển bền vững ngành chăn nuôi bò sữa của Việt Nam cần phải áp dụng công nghệ cao trong chăn nuôi, trong đó, cần chú trọng đến các yếu tố: Lựa chọn giống bò sữa năng suất cao; Áp dụng công nghệ cao trong chọn giống và nhân giống bò sữa; Áp dụng công nghệ cao trong cung cấp thức ăn cho bò sữa; Ứng dụng công nghệ tự động hóa trong xử lý và cung cấp nước uống cho bò; Chất lượng nước cung cấp cho bò uống đảm bảo sạch, tinh khiết; Áp dụng công nghệ quản lý trang trại theo hướng tự động; Ứng dụng công nghệ tự động hóa để chống stress nhiệt cho bò”.

Trong suốt quá trình từ chăn nuôi đến vắt sữa, đàn bò cần được quản lý vi tính hóa cùng các loại thiết bị giám sát chặt chẽ, phát hiện và kịp thời loại bỏ những con bò chưa đạt chuẩn. Nhờ ứng dụng công nghệ cao, quá trình vắt sữa bằng hệ thống vắt sữa tự động được thực hiện trong điều kiện khép kín, đảm bảo vệ sinh.

Thanh trùng hay tiệt trùng

Sữa nguyên liệu có thể được xử lý bằng những kỹ thuật khác nhau để trở thành sữa tươi thanh trùng hay sữa tươi tiệt trùng. Sữa tươi tiệt trùng thường được xử lý ở nhiệt độ cao (từ 140 – 143 độ C) trong khoảng thời gian ngắn 3 – 4 giây. Vì vậy, sản phẩm có thể được bảo quản ở nhiệt độ bình thường và thường có thời hạn sử dụng từ 6 tháng đến một năm. Còn sữa tươi thanh trùng được xử lý ở nhiệt độ thấp hơn (75 độ C) trong khoảng 30 giây, sau đó được làm lạnh đột ngột xuống 4 độ C. Do được xử lý ở nhiệt độ vừa phải nên sữa tươi thanh trùng giữ được hầu như toàn bộ vitamin, khoáng chất quan trọng có trong sữa nguyên liệu và vẫn đảm bảo được hương vị của sữa tươi tự nhiên.

Theo bà Thái Hương – Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn TH thì: Dù sản xuất sữa tươi thanh trùng hay sữa tươi tiệt trùng đều phải qua quy trình chặt chẽ nhằm đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Và để làm được điều đó, các nhà sản xuất cần tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên tắc của HACCP trong sản xuất (hệ thống phân tích, xác định và tổ chức kiểm soát các mối nguy trọng yếu trong quá trình sản xuất và chế biến sản phẩm). HACCP được áp dụng trong suốt cả chuỗi thực phẩm, từ khâu ban đầu tới khâu tiêu thụ cuối cùng. Và việc áp dụng đó sẽ giúp tăng cường tính an toàn của thực phẩm nói chung và của sữa nói riêng.

Bổ sung vi chất – tăng giá trị cho sữa tươi

“Trong hoạt động sống của con người, vai trò của các loại vitamin vô cùng quan trọng. Vitamin giúp chuyển hóa chất dinh dưỡng thành năng lượng thiết yếu để con người hoạt động. Nhưng cơ thể con người không thể tự tổng hợp vitamin mà phải bổ sung từ bên ngoài, và với trẻ em, bổ sung thẳng vào sữa uống hàng là phù hợp”. (GS.Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch Hội Các ngành Sinh học Việt Nam)

Sữa tiệt trùng có thể “không tươi ngon” như sữa thanh trùng, tuy nhiên, lại được coi là loại sản phẩm dễ sử dụng và phù hợp hơn với đại đa số người tiêu dùng do yêu cầu bảo quản hợp lý hơn (không đòi hỏi giữ lạnh). Để bù đắp lại khuyết điểm trong việc một số loại vitamin và khoáng chất có thể bị mất đi trong quá trình gia nhiệt, các nhà sản xuất đã bổ sung vitamin và khoáng chất nhằm cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho trẻ. Vitamin không phải là chất sinh năng lượng nhưng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, nhất là trong quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể, giúp cơ thể phát triển, tăng sức đề kháng, giữ hệ thần kinh, hệ tiêu hóa hoạt động tốt… Chất khoáng có hàm lượng rất ít trong cơ thể nhưng có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa của cơ thể, giúp hình thành hệ xương, giúp tuyến giáp phòng chống bướu cổ và thiểu năng trí tuệ…

Theo bác sỹ Lê Thị Hải – Trưởng phòng khám dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia - cho biết: “Vitamin là hợp chất hữu cơ, cơ thể chúng ta chỉ cần một lượng nhỏ, nhưng nếu thiếu vitamin chắc chắn sẽ gây bệnh. Thiếu vitamin A gây khô mắt, khô da, khô giác mạc, và khi thiếu vitamin A trầm trọng sẽ dẫn đến thủng giác mạc, mù lòa, gây triệu chứng sừng hóa nang lông, làm giảm tốc độ tăng trưởng và sức đề kháng của cơ thể với bệnh tật. Thiếu vitamin C cơ thể sẽ mệt mỏi căng thẳng, đau nhức cơ khớp, buồn ngủ, ở mức độ cao hơn sẽ bị chảy máu chân răng, chảy máu dưới da và niêm mạc. Trường hợp thiếu vitamin C trầm trọng sẽ bị bội nhiễm, vết thương không lành, biến dạng xương khớp… Còn thiếu vitamin E – loại vitamin có tác dụng ngăn ngừa lão hóa, giảm cholesterol xấu và tăng tuần hoàn máu, bảo vệ tim mạch, bảo vệ tế bào, hỗ trợ hệ thống miễn dịch… cơ thể sẽ có dấu hiệu mệt mỏi, rối loạn thị lực, hay quên… Với vitamin D có tác dụng thúc đẩy quá trình trao đổi chất để tổng hợp thành calci, giúp xương chắc khỏe và ngăn ngừa loãng xương, còi xương, thiếu loại vitamin này cơ thể sẽ giảm sức đề kháng, bị loãng xương, tăng khả năng mắc bệnh ung thư, đái tháo đường và một vài căn bệnh khác”.

Hệ quả của thiếu vi chất dinh dưỡng là ảnh hưởng đến sức khỏe, thể lực và trí tuệ của trẻ. Chính vì vậy, việc lựa chọn những sản phẩm thực phẩm bổ sung vi chất nói chung và sữa bổ sung vi chất nói riêng đang là xu hướng mới của nhiều cha mẹ. Tuy nhiên, việc lựa chọn những sản phẩm bổ sung vi chất nào tùy thuộc vào nhu cầu cơ thể của trẻ trong từng giai đoạn phát triển.