Phụ gia thực phẩm – vàng thau lẫn lộn

Đa số người tiêu dùng mập mờ về phụ gia thực phẩm mà mình sử dụng hàng ngày

Kỳ 1: Mua chất phụ gia trôi nổi ngoài chợ dễ như mua...rau

Qua khảo sát tại một số chợ lớn ở Hà Nội như chợ Thành Công, chợ Đồng Xuân, chợ Phùng Khoang..., nhóm phóng viên Healthplus nhận thấy các chất phụ gia trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ được bán tràn lan tại các chợ. Ở chợ nào thì người tiêu dùng đều có thể dễ dàng mua được loại hóa chất, phụ gia mà mình muốn.

Cần mua loại chất nào, cứ hỏi là…có

Trong vai người tiêu dùng với lấy lý do là sắp mở cửa hàng ăn, đi qua các sạp bán đồ khô tại chợ Đồng Xuân, phóng viên hỏi mua vài loại chất tạo màu, tạo mùi và tăng độ tươi ngon cho thực phẩm.

Dừng lại ở một số cửa hàng bán chất phụ gia, phóng viên thắc mắc tại sao làm đúng quy trình mà đồ ăn, đồ nướng cũng không được ngon, màu sắc không được như những cửa hàng khác. Chủ cửa hàng lập tức "tư vấn" một bài rất hay về cách chọn thực phẩm, cách bảo quản và chế biến và quan trọng là luôn hướng khách hàng vào việc sử dụng những chất mà họ đang bán.

“Em bán hàng vịt quay, muốn có vịt có màu vàng rộm, bóng, ngon mắt thì em nên lấy loại bột hạt điều này rồi về đem quết lên da vịt trước khi quay. Cứ làm như vậy, vịt nhìn sẽ rất ngon, chứ pha với mật ong nếu không làm quen hoặc không đúng lượng thì chưa chắc màu đã được đẹp ưng ý.”

 Rất nhiều chất phụ gia đang bán trên thị trường được người bán hàng tự "đặt tên" cho sản phẩm

Nói xong, bà chủ cửa hàng lấy một túi bột gọi là hạt điều đưa cho phóng viên. Để ý quanh cửa hàng, còn thấy cũng còn một túi nilong khác bên ngoài túi có hàng chữ ghi bằng bút dạ “Hạt Điều”, còn nguyên dạng hạt, màu đỏ tươi, phóng viên băn khoăn thắc mắc tại sao cùng là hạt điều mà lại có nhiều loại khác nhau thì chủ cửa hàng nhanh nhảu giải thích. “Đây là hạt điều nguyên chất, muốn dùng được thì phải đem chưng lên, lấy nước cốt của nó. Màu đẹp lắm nhưng mà làm thì rất mất thời gian, giá cũng đắt hơn loại dạng bột. Em bán hàng ăn thì chị khuyên em nên lấy loại bột, tiện lợi mà rẻ hơn. Nhưng chất lượng vẫn như nhau em à.”

Qua một hồi giải thích nhiệt tình của chủ cửa hàng, tôi quyết định lấy cả 2 loại với lý do về dùng thử mặc dù về không dám sử dụng vì những phụ gia này không biết có tiềm ẩn nguy cơ gây hại nào đối với sức khỏe hay không?

Không chỉ có bột "hạt điều" trôi nổi dễ mua mà "tình trạng" tương tự được ghi nhận với nhiều chất phụ gia không nhãn mác khác. Điển hình như các loại chất tạo màu với đủ những loại màu sắc khác nhau được chào mời rất nhiệt tình kèm theo những lời tư vấn từ A đến Z của chủ sạp.

Người mua chỉ cần ngỏ ý muốn mua với số lượng lớn, người bán sẵn sàng “sale off” (bán hạ giá). Có một số chất phụ gia khác trên nhãn mác, bao bì in những dòng chữ Trung Quốc nên rất khó cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn mua và cách sử dụng.

Chất phụ gia với những dòng chữ Trung Quốc và Thái Lan như đánh đố người tiêu dùng

Mua ở chợ đã dễ, mua trực tuyến còn dễ hơn

Không chỉ ngoài chợ mà ngay trên các bán hàng online, những hóa chất, chất phụ gia thực phẩm cũng được rao bán rất tập nập. Chỉ cần lên Google search từ khóa “Chất phụ gia thực phẩm”, có tới hơn 1,32 triệu kết quả tìm kiếm trong 0,20 giây hoặc hiện lên một loạt các trang web bán chất phụ gia.

Người mua hàng chỉ cần click vài trang web đó, tìm mua những chất mình cần mua, gọi đặt hàng liên hệ mua là sẽ có ngay được thứ hóa chất như mong muốn, kể cả hóa chất dùng trong công nghiệp hay trong thực phẩm cũng đều có sẵn.

Khi mua hàng trực tuyến, người tiêu dùng dễ lựa chọn được những chất phụ gia đúng mục đích sử dụng của mình hơn là mua ngoài chợ bởi lẽ những chất phụ gia này được phân chia vào từng mục nhỏ, tùy từng mục đích sử dụng khác nhau như phụ gia cho đậu hũ, phụ gia cho rau củ quả, phụ gia cho bánh kẹo kem, phụ gia cho nước giải khát, phụ gia cho thực phẩm chế biến...Người mua không mất công phải đi ra chợ, hỏi từng cửa hàng xem có bán loại phụ gia mà họ muốn hay không? 

Không những thế, các trang bán hàng online đều có phần hỗ trợ khách hàng, có đầy đủ số điện thoại và tên người đại diện kinh doanh để người mua gọi điện đặt hàng. Chỉ ngồi ở nhà, người tiêu dùng cũng có được sản phẩm mà mình muốn qua một cuộc gọi điện thoại.

Một website bán chất phụ gia có luôn mục hỗ trợ khách hàng trực tuyến

Nhanh có nhanh, tiện lợi có tiện lợi nhưng những thông tin về các chất phụ gia cũng không rõ ràng hơn chất phụ gia ngoài chợ là mấy. Mặc dù các chất phụ gia trên mạng có tên, nhãn mác...nhưng có rất ít thông tin, sử dụng nhiều thứ tiếng, nhiều chất dùng tên, công thức hóa học rất khó hiểu hoặc hình ảnh quá nhỏ...khiến người mua cũng thể biết được sản phẩm sử dụng như thế nào? Cửa sổ "chat" trên trang bán hàng trực tuyến luôn bật sẵn nhưng khi khách hàng nhờ hỗ trợ tư vấn về cách sử dụng của sản phẩm thì không thấy có ai trả lời.