Vaccin thế hệ cũ làm tăng nguy cơ phản ứng

Vaccin “lạc hậu”: vẫn phải dùng

Thông tin được đưa ra tại Hội thảo Sử dụng vaccin chất lượng, an toàn và hiệu quả diễn ra ngày 24/7 tại Hà Nội.

So với vaccin phòng bệnh 5 trong 1 dịch vụ và ở một số nước, vaccin Quinvaxem mà Việt Nam sử dụng là vaccin toàn tế bào. Tuy bất cứ loại vaccin nào cũng không thể tuyệt đối an toàn, tuyệt đối không có những tác dụng, phản ứng không mong muốn, vaccin tốt nhất cũng có tỷ lệ nhất định sẽ có tai biến, nhưng vaccin vô bào ít gây những phản ứng không mong muốn sau tiêm hơn.

Một loạt các loại vaccin khác, ví như vaccin ho gà, vaccin ngừa viêm não Nhật Bản Việt Nam đang sử dụng cũng là những loại vaccin thế hệ cũ.

PGS.TS Đỗ Sỹ Hiển phân tích: “Trong vaccin ho gà toàn tế bào chứa 3.000 kháng nguyên. Cơ thể trẻ sau khi tiêm ngừa phải phản ứng với 3.000 kháng nguyên này, khiến các phản ứng của cơ thể như sốt, đau, phản ứng nặng sẽ phải rất cao. Trong khi đó, cũng là vaccin ho gà nhưng loại vô bào chỉ có từ 3 - 5 kháng nguyên thì phản ứng ở trẻ giảm và an toàn hơn rất nhiều”.

PGS.TS Hiển cho biết thêm, vaccin viêm não Nhật Bản mà Việt Nam sử dụng cũng được sản xuất từ não chuột mà WHO khuyến cáo không dùng, họ khuyến cáo sử dụng vaccin từ nuôi cấy trên tế bào vero hoặc sử dụng công nghệ sinh học tái tổ hợp vaccin, an toàn hơn rất nhiều so với vaccin sản xuất từ não chuột.

Hay như với vaccin bại liệt dạng uống mà Việt Nam đang sử dụng, thế giới khuyến cáo Việt Nam là không thể dùng mãi loại uống, phải dùng loại tiêm nhưng Việt Nam vẫn chưa thực hiện được.

“Khi sử dụng vaccin bại liệt đường uống (là vaccin sống giảm độc lực của virus), sẽ có tình trạng thải vi khuẩn của virus sống giảm động lực ra ngoài môi trường, trong điều kiện nhất định có thể quay trở lại và gây bệnh cho người. Vì thế, thế giới khuyến cáo Việt Nam cần dùng vaccin bại liệt dạng tim (vaccin bại liệt bất hoạt)”, PGS.TS Hiển nói.

Không thể không có phản ứng của vaccin

PGS.TS Hiển cũng chia sẻ: “Vaccin dù tiến bộ đến mấy, cũng giống như tất cả các thuốc điều trị khác khi sử dụng đều có phản ứng nhất định. Không ai có thể phủ nhận điều này mà phải thừa nhận, chấp nhận bởi cơ địa mỗi người khác nhau, tỹ lệ phản ứng nặng không thể tránh khỏi”.

Tuy nhiên tần suất xảy ra phản ứng nặng là chuyện khác. Chính vì vậy, sau 43 trường hợp phản ứng sau tiêm vaccin Quinvaxem tại Việt Nam từ năm 2010 đến nay, dù có 9 trường hợp được cho là có thể liên quan đến vaccin, Bộ Y tế đã quyết định tạm ngừng sử dụng để điều tra.

“Mọi tai biến liên quan đến vaccin đều gây bức xúc cho các gia đình. Bởi trẻ đi tiêm chủng khác hoàn toàn với trẻ ốm phải vào bệnh viện, người ta phải chấp nhận nguy cơ vì con đang có bệnh. Đằng này, một đứa trẻ khi đi tiêm chủng, tình trạng sức khỏe tốt nhất, đang khỏe khoắn, chơi ngoan, bú tốt, bỗng nhiên gặp tai biến vì mũi tiêm, chắc chắn sẽ gây bức xúc cho gia đình”, PGS.Ts Hiển nói.

Vì thế, áp lực tinh thần với cán bộ tiêm chủng rất lớn. Sau mấy vụ lình xình vừa rồi về vaccin, các bạn ở các tuyến, các tỉnh tâm sự: "Anh ơi, bây giờ bố mẹ đến điểm tiêm chủng nhìn chúng em với con mắt khác, vừa soi mói, vừa xét nét". Nhờ có sự soi xét, kiểm tra của bố mẹ, chúng ta sẽ tăng cường hơn trách nhiệm. Chính vì những áp lực vậy, nhiều cán bộ tiêm chủng ngại tiêm, chuyển nghề, phải có thay đổi cơ bản đãi ngộ, cách nhìn nhận, chia sẻ của truyền thông và tất cả chúng ta.