Viêm tụy cấp: Biến chứng nguy hiểm của sỏi mật

80% trường hợp viêm tụy cấp có nguyên nhân là sỏi mật và lạm dụng rượu bia.

Viêm tụy cấp do sỏi mật

Tụy là một cơ quan nằm ở dưới dạ dày và túi mật. Bình thường tuyến tụy bài tiết ra dịch tụy, theo ống tụy đổ vào tá tràng để tiêu hóa thức ăn. Khi sỏi từ đường mật rơi xuống và kẹt lại ở vị trí ngã ba đường mật tụy, dòng chảy của dịch tụy xuống tá tràng sẽ bị chặn lại. Dịch tụysẽ quay trở lại “tiêu hóa” chính nó, dẫn đến tình trạng viêm tụy cấp.

Viêm tụy do sỏi mật thường gặp nhất ở phụ nữ trên 50 tuổi.

Triệu chứng viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp thường bắt đầu với những cơn đau bụng đột ngột ở vùng trên rốn. Đau có thể lan lên ngực, sang 2 bên mạng sườn, xiên sau lưng, tiến triển ngày một tăng dần và đau dữ dội nhất sau vài giờ, kéo dài trong nhiều giờ. Hầu hết các trường hợp phải nhập viện để giám sát chặt chẽ trong 3 – 5 ngày, kiểm soát cơn đau và hydrate hóa tĩnh mạch. Các triệu chứng khác bao gồm:

- Trướng bụng

- Buồn nôn và nôn

- Sốt

- Tim đập nhanh

Làm thế nào để chẩn đoán viêm tụy cấp?

Tuyến tụy nằm ngay dưới túi mật nên rất dễn bị viêm do sỏi mật

Viêm tụy cấp được chẩn đoán sau khi tiến hành đo nồng độ của hai loại enzyme tiêu hóa là amylase và lipase có trong máu. Nồng độ hai enzyme này cao tức là bạn đã bị viêm tụy cấp.

Ngoài ra, các bác sỹ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác, chẳng hạn:

- Kiểm tra chức năng tuyến tụy để xem tụy có sản xuất đúng lượng enzyme tiêu hóa mà cơ thể cần hay không.

- Xét nghiệm dung nạp glucose để đo lường thiệt hại của các tế bào tuyến tụy có nhiệm vụ sản xuất insulin (hormone kiểm soát đường huyết)

- Siêu âm, chụp cắt lớp CT và chụp cộng hưởng từ để biết được các vấn đề của tuyến tụy.

- Nội soi tụy mật ngược dòng để kiểm tra tuyến tụy và ống dẫn mật, sử dụng tia X

- Sinh thiết mô tụy

Trong các giai đoạn khác của bệnh, bác sỹ có thể xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc phân để chẩn đoán viêm tụy.

Cách phòng ngừa viêm tụy do sỏi mật

Để phòng tránh biến chứng viêm tụy cấp, người bệnh sỏi mật cần có những biện pháp để giúp tăng cường sự lưu thông của dịch mật và hạn chế sự phát triển của sỏi, bằng cách ăn uống điều độ và thường xuyên tập thể dục, duy trì cân nặng ổn định. Lưu ý hạn chế các thức ăn giàu cholesterol, tránh bia rượu và các chất kích thích, tăng cường rau xanh chất xơ, định kì tẩy giun 6 tháng/lần. Sau bữa ăn thịnh soạn, chứa nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, hoặc có sử dụng nhiều rượu mà xuất hiện cơn đau bụng cấp, bạn cần đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được xử trí kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Kim Chi H+