Mối quan hệ giữa động kinh và vùng não bị tổn thương

Bán cầu não trái và bán cầu não phải có mối liên hệ mật thiết với bệnh động kinh

Nguy cơ phát triển bệnh lý tâm thần ở trẻ động kinh

Chấn thương đầu gối khi chạy bộ: Điều trị cách nào?

Tìm hiểu ngay về căn bệnh ai cũng nghĩ là tâm thần

Nên biết cách giúp đỡ người bị lên cơn động kinh co giật

Bộ não điều khiển và chi phối toàn bộ cơ thể, song não lại chia thành hai bán cầu não là bán cầu não phải và bán cầu não trái với những ưu thế, chức năng và ảnh hưởng tới bệnh động kinh theo những cách khác nhau.

Trước tiên, hãy tìm hiểu chức năng của từng bán cầu não trong infographic dưới đây:

Như đã biết, não bộ có 2 bán cầu não với những chức năng cao cấp, phức tạp và riêng biệt. Mặc dù phần lớn trạng thái tâm thần phản ánh sự tổng hợp các chức năng vỏ não, nó có thể chia ra thành từng nhóm tương ứng với phân chia bán cầu. Bên cạnh đó mỗi bán cầu não lại được chia làm 4 thùy với những chức năng hoàn toàn khác nhau, bao gồm:

Thùy chẩm: Xử lý thông tin liên quan đến thị giác.

Thùy đỉnh: Xử lý xúc giác và điều khiển sự vận chuyển.

Thùy trán: Có chức năng “nâng cao” những đặc trưng phức tạp, tinh tế của con người như tính toán, lập kế hoạch, tưởng tượng, giải quyết các vấn đề khó khăn và những tình huống xã hội…

Thùy thái dương: Xử lý thông tin liên quan đến cảm giác, cảm xúc, tâm lý và trí nhớ.

Chính vì vậy, nếu co giật, cơn động kinh nảy sinh từ một khu vực cụ thể nào của bộ não, sau đó các triệu chứng ban đầu của cơn động kinh thường sẽ phản ánh các chức năng của khu vực đó. Cụ thể:

Động kinh thuỳ thái dương

Người bệnh thường cảm nhận thấy những cảm giác, cảm xúc, âm thanh, mùi vị lạ chẳng hạn như: Cảm giác tê buồn vùng thượng vị của dạ dày; Nghe thấy những âm thanh, giọng nói lạ hoặc cũng có thể chỉ là tiếng ù ù trong tai; Cảm nhận thấy những mùi vị lạ (thường là mùi vị khó chịu); Hay có những cảm xúc mạnh như phấn kích, sợ hãi, lo âu quá mức; Hay nhớ lại những kỷ niệm trong quá khứ; Nhìn thấy những hình ảnh lạ hoặc hình ảnh bị thay đổi trước mắt; Ngứa ran, đau bụng, buồn nôn, vã mồ hôi… đặc biệt người bị động kinh thùy thái dương sẽ bị ảnh hưởng khá nặng nề về trí nhớ.

Động kinh thuỳ trán

Động kinh thùy trán thường kéo dài ít hơn 30 giây và thường xảy ra trong khi ngủ. Các dấu hiệu và triệu chứng của cơn động kinh thùy trán có thể bao gồm: Đầu và chuyển động của mắt sang một bên; Hoàn thành toàn bộ hoặc một phần phản ứng, hoặc khó nói; La hét hoặc cười; Trạng thái cơ thể bất thường, như cánh tay mở rộng trong khi gập bộ phận khác; Chuyển động lặp đi lặp lại.

Hãy đưa bệnh nhân đi khám bác sỹ nếu đang có dấu hiệu hoặc triệu chứng nghi là của cơn động kinh thùy trán. Gọi cấp cứu ngay nếu thấy ai đó có cơn động kinh kéo dài hơn 5 phút.

Động kinh thuỳ đỉnh

Các cơn đặc hiệu tổn thương vỏ não cảm giác nguyên phát là hiện tượng cảm giác từng phần đơn giản (ví dụ như tăng cảm giác hoặc đau) ở mặt, tay có hoặc không có hành trình Jackson*. Các cơn này thường là cơn cục bộ có hoặc không có toàn bộ hoá thứ phát. Các biểu hiện khác như ảo giác, vận động xoay tròn và rối loạn ngôn ngữ.

*Hành trình Jackson: Bệnh nhân bị co giật phần chi thể bị liệt, trong nhiều trường hợp co giật bắt đầu ở một chi sau đó chuyển sang các khu vực khác cùng bên theo trật tư như các trung tâm vận động được sắp đặt.

Động kinh thuỳ chẩm

Các cơn thường là cục bộ đơn giản kèm theo có triệu chứng về thị lực. Mù trong cơn và vận động quay mắt về bên đối diện và rung giật nhãn cầu có thể xảy ra.

Tóm lại, theo các chuyên gia thần kinh hàng đầu, các cơn động kinh bắt nguồn từ sự rối loạn dẫn truyền điện bất thường của các tế bào thần kinh thùy trán và thùy thái dương là nguyên nhân phổ biến nhất và sẽ gây những hậu quả tiêu cực cho trí nhớ:

- Cơn động kinh bắt nguồn từ thùy trán có thể gây ra vấn đề ghi nhớ để làm những việc trong tương lai.

- Cơn động kinh bắt nguồn từ thùy thái dương trái sẽ gây kém ghi nhớ về tên gọi, lời nói của những người xung quanh và thường gặp phải những vấn đề về ngôn ngữ…

- Cơn động kinh bắt nguồn từ thùy thái dương phải sẽ ảnh hưởng đến khả năng lưu giữ những ký ức về thị giác như ghi nhớ về gương mặt của mọi người, hay hình ảnh về những cảnh vật xung quanh.

Làm thế nào để hạn chế những ảnh hưởng xấu đến trí nhớ khi bị bệnh động kinh?

Kiểm soát cơn động kinh là cách tốt nhất để giảm những ảnh hưởng xấu tới trí nhớ. Để làm được điều đó, bệnh nhân cần: Sử dụng thuốc chống động kinh theo đúng chỉ định: Ngủ đủ giấc; Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn thực phẩm sạch, hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản như đồ ăn được chế biến sẵn, đồ ăn nhanh; Tập luyện thể dục thể thao hay phương pháp thiền, yoga sẽ giúp tâm lý thoải mái và giảm bớt căng thẳng…

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, một số hoạt chất sinh học từ thiên nhiên như Câu đằng, An tức hương không chỉ có tác dụng an thần, ổn định dẫn truyền thần kinh, những hoạt chất sinh học này còn có vai trò thúc đẩy làm tăng nồng độ Gamma amino butyric acid (GABA) nội sinh - một chất dẫn truyền thần kinh ức chế bị thiếu hụt trong não bộ được cho là nguyên nhân gây kích hoạt những cơn co giật, động kinh. Bên cạnh đó, vai trò chống viêm, chống oxy hóa mạnh mẽ của Câu đằng cũng rất hữu ích trong việc bảo vệ tế bào thần kinh trước sự tổn hại do động kinh, co giật gây ra. Người bệnh động kinh hoàn toàn có thể sử dụng kết hợp những sản phẩm hỗ trợ với những thành phần này cùng với thuốc kháng động kinh để nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa những ảnh hưởng của bệnh đến chức năng não bộ.

Biết Tuốt H+

Gợi ý sản phẩm tham khảo: Thực phẩm chức năng cốm Egaruta

Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Thần kinh