Bảo vệ sức khỏe trong “mùa” ô nhiễm không khí

Chất lượng không khí tại nhiều quận, huyện Hà Nội ở mức xấu - Ảnh: Việt An/Sức khỏe+

Chất lượng không khí liên tục ở mức xấu

Mấy ngày gần đây, cứ mỗi sáng chuẩn bị đi làm, chị Thu Huyền (ở Cầu Giấy, Hà Nội) lại lên ứng dụng AirVisual để kiểm tra chất lượng không khí.

“Hà Nội đã bước vào mùa ô nhiễm không khí từ đầu tháng 10. Đặc biệt trong những ngày gần đây, các phương tiện truyền thông liên tục cảnh báo về chất lượng không khí ở mức rất xấu. Mình thường có thói quen lên ứng dụng AirVisual xem chất lượng không khí như thế nào trước khi ra ngoài. Những ngày gần đây ứng dụng cũng thông báo chất lượng ở Thủ đô ở mức nguy hại cho sức khỏe. Dù vậy, mình và chồng vẫn phải vội vã đi làm cho kịp giờ” - Chị Huyền cho chia sẻ.

Tình trạng ô nhiễm không khí những ngày qua xảy ra khá phổ biến ở nhiều quận, huyện của Hà Nội. Bằng quan sát mắt thường cũng có thể nhận thấy bầu không khí mờ đục. Còn với trẻ em, người nhạy cảm và người cao tuổi, sẽ dễ cảm thấy khó chịu khi tiếp xúc với không khí đầy bụi bẩn.

Đến 9h30 ngày 27/12, ứng dụng IQAir (sản phẩm của tổ chức IQAir sở hữu lượng dữ liệu tổng hợp rất lớn về không khí, có trụ sở chính đặt tại Thụy Sĩ) xếp hạng Hà Nội có chất lượng không khí (AQI) ô nhiễm trong Top 10 thế giới với chỉ số AQI gần 200, đứng đầu là Delhi của Ấn Độ. Tham khảo một số trang đo chỉ số chất lượng không khí AQI, tính đến 11h, hầu hết các điểm đo ở nội thành ra ngoại thành đều cho kết quả AQI màu đỏ (mức xấu), thậm chí có điểm ở Quảng Khánh, Tây Hồ còn ở mức tím (rất xấu).

Đặc biệt, chỉ số bụi mịn PM 2.5 tại Hà Nội dao động khoảng 96 µg/m3, cao hơn gấp 19,2 lần quy chuẩn về chất lượng không khí hàng năm của Tổ chức Y tế Thế giới (5 µg/m3).

Không chỉ tại Hà Nội, mà nhiều tỉnh, thành khác như Hưng Yên, Hà Nam, TP.HCM, Thái Bình, Thái Nguyên, Hải Dương… cũng thường xuyên hứng chịu các đợt ô nhiễm không khí dài ngày.

Làm gì để bảo vệ sức khỏe khi không khí ô nhiễm?

Theo các chuyên gia y tế, ô nhiễm không khí có tác động tiêu cực đến sức khỏe. “Ô nhiễm không khí là một trong những nguy cơ ảnh hưởng đến nhiều bệnh lý, đặc biệt tim mạch, nhiễm trùng đường hô hấp/viêm phổi, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh hen suyễn và viêm mũi xoang dị ứng”, bác sĩ Đỗ Anh cho biết.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định, ô nhiễm không khí là “kẻ giết người thầm lặng”. Hồi tháng 8 năm nay, tổ chức này cho biết ô nhiễm không khí gây ra 7 triệu ca tử vong hàng năm trên toàn cầu. Trong một nghiên năm 2022 của Đại học Chicago (Mỹ) cho thấy ô nhiễm không khí có thể làm giảm tuổi thọ trung bình xuống hơn 2 năm, tương đương tác hại của hút thuốc lá.

Số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, mỗi năm nước ta có ít nhất 70.000 người tử vong vì ô nhiễm không khí, trung bình cứ 7,5 phút lại có một người Việt Nam tử vong vì một căn bệnh do tiếp xúc không khí ô nhiễm.

Để phòng ngừa và giảm tác động của ô nhiễm không khí, bác sĩ Đỗ Anh khuyến cáo người dân nên thường xuyên theo dõi chất lượng không khí để có biện pháp bảo vệ sức khỏe phù hợp. Khi ra ngoài đường cần đeo khẩu trang (đảm bảo lựa chọn các loại khẩu trang có thể lọc được bụi mịn, hóa chất như N95) để hạn chế nguy cơ lây nhiễm. Hạn chế lưu thông lúc đường đông hay đi vào khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như khu công nghiệp, công trường xây dựng… Bên cạnh đó, người dân không hoạt động thể thao tại nơi có chất lượng không khí kém. Bởi khi hoạt động thể thao nhu cầu oxy cao, sẽ thở nhanh và sâu, điều này giúp bụi mịn, hóa chất độc hại tác động đến hệ thống hô hấp nhanh hơn.

Với người ở nhà, cần thường xuyên dọn dẹp môi không khí trong nhà, loại bỏ bớt các dụng cụ không dùng tới. “Mỗi ngày thời gian chúng ta trong nhà (nhà ở, trường học, nơi làm việc…) chiếm khoảng 80%, vì vậy các biện pháp kiến tạo một môi trường trong nhà tốt là rất quan trọng”, bác sĩ Đỗ Anh nhấn mạnh.

Hàng ngày, người dân cũng cần có thời gian mở cửa phù hợp để lưu thông không khí trong phòng (đặc biệt khi có ánh nắng mặt trời, thời gian mở cửa khoảng 1-2 tiếng), lắp đặt máy thông khí và máy lọc không khí trong nhà, nhằm thiết lập một môi trường trong lành. Theo bác sĩ Đỗ Anh, tiêm vaccine phòng các bệnh virus đường hô hấp và tham gia các hoạt động thể chất ở nơi có nhiều cây xanh, như công viên, núi rừng… là hai cách hiệu quả nhất để giúp cơ thể có miễn dịch hô hấp tốt, đặc biệt với trẻ em.

 

Ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc lupus ban đỏ

Ô nhiễm không khí làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông

Ô nhiễm không khí làm giảm khả năng tập trung của trẻ em

Bụi mịn, ô nhiễm không khí đe dọa nhiều quốc gia