Bộ Y tế: Hoàn thiện chính sách, tăng cường phòng, chống bệnh truyền nhiễm

Các bệnh truyền nhiễm đáng lưu ý hiện nay có thể kể tới như sởi, ho gà, sốt xuất huyết…

Tình hình các bệnh truyền nhiễm hiện nay

Trên thế giới

Thời gian qua, tình hình dịch bệnh truyền nhiễm trên thế giới diễn biến khá phức tạp, đặc biệt là dịch sốt xuất huyết ở khu vực Tây Thái Bình Dương và khu vực Đông Nam Á.

Bên cạnh đó, các bệnh có vaccine phòng bệnh từ sau dịch COVID-19 cũng có xu hướng tăng trở lại. Cụ thể, sau đại dịch COVID-19, số ca mắc sởi tăng cao trên toàn thế giới với 10,3 triệu ca mắc (tăng 20% so với năm 2022), trong đó có hơn 107.000 ca tử vong, chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi.

Tại khu vực Tây Thái Bình Dương, số ca mắc tăng 255% từ năm 2022 - 2023. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra cảnh báo về việc gia tăng số ca mắc sởi và nguy cơ bùng phát dịch tại nhiều khu vực trên toàn thế giới.

Tác động của đại dịch COVID-19 trong những năm trước đó đã ảnh hưởng đến tỉ lệ tiêm chủng các loại vaccine cho trẻ em trên toàn thế giới, không đạt được mức độ bao phủ cần thiết để ngăn ngừa các đợt bùng phát dịch bệnh, nhất là bệnh sởi.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng cảnh báo một số bệnh truyền nhiễm khác đang diễn biến phức tạp, có thể kể tới như sốt xuất huyết, cúm A(H5N1), bệnh đậu mùa khỉ và bại liệt.

Tại Việt Nam

Không nằm ngoài xu hướng chung của thế giới, tại Việt Nam, số ca mắc sởi cũng có xu hướng tăng cao. Theo TS.BS. Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, Việt Nam ghi nhận hơn 20.000 trường hợp nghi mắc sởi, trong đó có gần 5.000 ca dương tính, 5 trường hợp tử vong liên quan tới bệnh sởi. So với cùng kỳ năm 2023, số ca nghi mắc sởi cao hơn 52,9 lần, số ca sởi dương tính cao hơn 111 lần.

Đáng chú ý, nhiều trẻ chưa đến tuổi tiêm chủng đã mắc sởi. Một số địa phương có số ca nghi mắc sởi và sởi dương tính cao có thể kể tới như TP.HCM, Đồng Nai, Nghệ An, Đắk Lắk, Bình Dương, Hà Nội, Khánh Hòa, Thanh Hóa, Kiên Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp.

Từ ngày 1/9 - 19/11/2024, Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội ghi nhận 195 ca sởi dương tính. Trong đó, tháng 9 có 41 ca, tháng 10 có 90 ca. Đặc biệt, chỉ trong vòng 11 ngày “cao điểm” vào tháng 11/2024 đã ghi nhận tới 64 ca mắc sởi.

Các chuyên gia cảnh báo, tại Việt Nam, tỉ lệ mắc sởi ở trẻ dưới 9 tháng (chưa đến tuổi tiêm vaccine phòng sởi) chiếm hơn 31%. Với trẻ trên 9 tháng tuổi, tỉ lệ chưa tiêm chủng chiếm đến 40%.

Để cải thiện tình trạng này, đại diện Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết sẽ xem xét vấn đề tiêm vaccine phòng sởi cho trẻ dưới 9 tháng tuổi, cũng như các đối tượng khác nguy cơ cao, sớm đưa ra đề xuất phù hợp.

Trước mắt, Việt Nam đã triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng bệnh sởi tại 31 tỉnh, thành, cho trẻ em từ 1 - c10 tuổi tại các vùng có nguy cơ cao. Tuy nhiên, vẫn còn một số tỉnh, thành phố triển khai chiến dịch chưa đảm bảo tiến độ.

Ngoài dịch sởi, nước ta cũng ghi nhận một số bệnh truyền nhiễm như ho gà, sốt xuất huyết, tay chân miệng, sốt rét, bạch hầu, cúm mùa… Nhìn chung các bệnh này đều có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm ngoái.

Đại điện Cục Y tế dự phòng nhận định, trong năm 2024, Việt Nam cơ bản kiểm soát được tình hình dịch bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, dịch bệnh trong nước diễn biến khó lường, luôn tiềm ẩn nguy cơ xâm nhập, bùng phát, các tác nhân gây bệnh liên tục biến đổi, xuất hiện.

Những lưu ý trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm trong thời gian tới

Trong sự kiện, các đại diện đã thống nhất trong thời gian tới, hệ thống y tế dự phòng cần đặc biệt quan tâm tới dịch bệnh cúm A(H5N1) khi dịch bệnh có tỉ lệ tử vong lên tới 50%. Cụ thể, cần chú ý tới dịch bệnh này khi có gia cầm ốm chết, đồng thời tăng cường giám sát, phát hiện, nhanh chóng khoanh vùng ổ dịch nếu có xảy ra trên người.

Thời gian tới, ngành y tế sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, chủ động công tác giám sát trường hợp bệnh, giám sát tác nhân gây bệnh và xử lý triệt để ổ dịch với các bệnh lưu hành (như tay chân miệng, sốt xuất huyết), các bệnh dự phòng bằng vaccine (như sởi, ho gà, bạch hầu), bệnh viêm phổi nặng do virus và các bệnh lây qua đường hô hấp (cúm mùa, cúm gia cầm độc lực cao).

Đồng thời, cần giám sát, phát hiện sớm các ca bệnh ngay tại cửa khẩu, trong cộng đồng và tại các cơ sở y tế để xử lý kịp thời, kiểm soát sự lây lan, hạn chế các trường hợp bệnh nặng, tử vong.

Cũng tại hội nghị, Cục Y tế dự phòng cũng đã báo cáo về các quy định, hướng dẫn mới trong lĩnh vực y tế dự phòng có liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm. Trong đó có:

 

WHO phê duyệt vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ thứ hai

Vì sao Nam Phi phân loại ngộ độc thực phẩm là “thảm họa quốc gia”?

- Thông tư 10/2024/TT-BYT ngày 13/6/2024 ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, đối tượng và phạm vi phải sử dụng vaccine và sinh phẩm y tế bắt buộc.

- Thông tư số 30/2024/TT-BYT ngày 04/11/2024 quy định danh mục nội dung gói dịch vụ y tế cơ bản do trạm y tế xã, phường, thị trấn thực hiện.

- Thông tư số 34/2024/TT-BYT ngày 15/11/2024 quy định đặc điểm kinh tế - kĩ thuật kiểm dịch y tế, y tế dự phòng tại cơ sở y tế công lập.

-  Thông tư 41/2024/TT-BYT ngày 27/11/2024 hướng dẫn xây dụng định mức kinh tế - kĩ thuật dịch vụ kiểm dịch y tế, y tế dự phòng tại cơ sở y tế công lập.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị Cục Y tế dự phòng hoàn thiện cơ chế, chính sách, khẩn trương chỉnh sửa thông tư số 10 hướng dẫn về công tác tiêm chủng được Bộ Y tế ban hành ngày 13/6/2024, bổ sung 2 vaccine HPV triển khai từ năm 2026 và PVC bắt đầu bổ sung từ năm 2025. Dự trù kinh phí mua vaccine từ ngân sách nhà nước, không để hiện tượng chậm muộn trong việc cung cấp vaccine khi triển khai tiêm chủng.

Đặc biệt, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị Viện Pateur TP.HCM phối hợp với Sở Y tế TP.HCM đánh giá lại nguyên nhân tại sao có nhiều người dân có con trong độ tuổi tiêm chủng không cho trẻ đi tiêm, từ đó tìm cách khuyến cáo động viện phụ huynh đưa trẻ đi tiêm kịp thời.

Các địa phương cần nghiêm túc triển khai các văn bản quy phạm pháp luật mà Chính phủ, Bộ Y tế ban hành đối với công tác phòng, chống dịch bệnh. Chủ động bố trí kinh phí để triển khai tiêm chủng. Địa phương nào không bố trí kinh phí để mua vaccine cho tiêm chủng thì báo cáo Bộ Y tế để có phương án giải quyết. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị các tỉnh tiếp tục tập trung phòng, chống dịch, đặc biệt lưu ý quy trình kiểm soát lây nhiễm; Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ Y tế trong công tác phòng, chống dịch bệnh.