Tìm lại chỗ đứng của báo chí trong kỷ nguyên số

Phiên khai mạc Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2025 - Ảnh: Hiệp Nguyễn/Sức Khỏe+.

Đây là chia sẻ của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh tại phiên khai mạc Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2025 với chủ đề: "Báo chí Việt Nam: Thách thức và cơ hội, sẵn sàng cho một kỷ nguyên mới". 

Chương trình nằm trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc năm 2025 kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam diễn ra chiều ngày 19/6 do Hội Nhà báo Việt Nam, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức.

Trình bày tại sự kiện, ông Lê Quốc Minh đã tóm tắt một số điểm nổi bật trong xu hướng truyền thông-báo chí trên thế giới.

Những thách thức lớn nhất hiện nay là áp lực về tốc độ và tin giả gây nhiễu loạn, làm giảm uy tín báo chí nếu không kiểm soát tốt nguồn tin; khó kiểm soát nội dung khi nhiều tin tức xấu, tin giả, thông tin sai lệch trên mạng xã hội gây khó khăn cho hoạt động kiểm chứng của nhà báo; cạnh tranh và phụ thuộc nền tảng bởi báo chí ngày càng phải phụ thuộc vào mạng xã hội để tiếp cận độc giả, từ đó mất dần tính kiểm soát “nguồn tin gốc”.

Tuy nhiên, kỷ nguyên mới cũng mang đến cho báo chí nhiều cơ hội để khẳng định vai trò dẫn dắt. Đó là cơ hội để chuyển đổi số toàn diện, tận dụng công nghệ để nâng cao chất lượng nội dung, cá nhân hóa trải nghiệm người dùng và mở rộng kênh phân phối.

Theo Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh, các cơ quan báo chí nên dừng việc cố gắng làm hài lòng tất cả độc giả, thay vào đó, tập trung nguồn lực vào những loại nội dung có giá trị cao, khác biệt rõ rệt so với câu trả lời tổng hợp từ công cụ tìm kiếm bằng AI.

“Trong bối cảnh dư thừa thông tin, khi tin tức tràn ngập và nhiều thông tin sai lệch không rõ nguồn gốc, người dùng, bất kể ở độ tuổi nào, vẫn đánh giá cao các thương hiệu tin tức uy tín”, Chủ tịch Hội nhà báo nói. “Không còn cách nào khác ngoài việc quay trở lại giá trị cốt lõi của báo chí: chất lượng, chất lượng và chất lượng”.

Cụ thể, các cơ quan báo chí cần xây dựng chiến lược chuyển đổi số tổng thể; ứng dụng AI vào quy trình làm báo; tự động hóa sản xuất tin tức phân tích dữ liệu lớn (Big Data); cá nhân hóa nội dung; sử dụng AI hỗ trợ tương tác độc giả; kiểm chứng và phát hiện tin giả; tăng cường hợp tác và bảo đảm đạo đức nghề nghiệp; đẩy mạnh sáng tạo sản phẩm báo chí số, đa dạng hóa nguồn thu…

Ông Lê Quốc Minh cũng cho rằng, các tòa soạn báo chí cũng cần tăng cường trang bị kiến thức AI để phục vụ cho công việc, cũng như là cách để cạnh tranh với chính các công cụ AI và các nền tảng khác. Việc ứng dụng AI vào tự động hóa quy trình sản xuất tin tức, phân tích dữ liệu lớn, phát hiện xu hướng và cá nhân hóa nội dung là điều mà cơ quan báo chí, các nhà báo đều phải tận dụng.

Về vấn đề nguồn thu báo chí, theo ông Minh, không nên chỉ phụ thuộc duy nhất vào quảng cáo, phải mở rộng sang các nguồn thu khác, như thu phí độc giả, xây dựng thương hiệu báo chí, tổ chức sự kiện, hợp tác sản xuất nội dung, tham gia thị trường truyền thông chính sách và thậm chí tái định vị báo in...

“Dù báo in suy giảm song vẫn chiếm phần quan trọng và mang lại trải nghiệm đọc sâu hơn, khả năng ghi nhớ tốt hơn. Cần sản xuất báo in như một ấn phẩm chất lượng cao, cân bằng đổi mới kỹ thuật số với giá trị truyền thống để duy trì sự gắn bó của độc giả và tăng giá trị thương hiệu”, ông Minh nhấn mạnh.

Dẫn chứng về những sản phẩm đặc biệt của Báo Nhân Dân “gây sốt” thời gian vừa qua, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhận định: Những cơ quan báo chí tìm ra cách cân bằng giữa đổi mới kỹ thuật số và giá trị truyền thống sẽ có nhiều cơ hội nhất để duy trì sự gắn bó của độc giả, gia tăng giá trị thương hiệu và bảo đảm mô hình kinh doanh bền vững trong kỷ nguyên mới.

 

Diễn đàn bắt đầu từ 19 - 20/6 gồm 12 phiên: khai mạc, bế mạc và 10 phiên thảo luận chuyên sâu, bao gồm:

Phiên 1: Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển

Phiên 2: Lãnh đạo nữ trong báo chí: Tiếng nói của nữ giới trong điều hành tin tức

Phiên 3: Chinh phục độc giả Gen Z: Giải mã công thức thành công

Phiên 4: Trí tuệ nhân tạo và chiến lược chuyển đổi số của các tòa soạn báo chí Việt Nam

Phiên 5: Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn!

Phiên 6: Truyền hình thích nghi trong môi trường truyền thông mới

Phiên 7: Cơ chế nào để phát thanh phát triển trong giai đoạn hiện nay?

Phiên 8: Dữ liệu là gốc của tòa soạn hiện đại

Phiên 9: Cá nhân hóa nội dung để giữ độc giả trung thành

Phiên 10: Nghị quyết 18 và yêu cầu đổi mới nhân sự báo chí