Khỏe đẹp

Hóa chất phổ biến có liên quan đến bệnh Parkinson

SUCKHOE+ | Một nghiên cứu mới cho biết, việc tiếp xúc lâu dài với trichloroethylene, được sử dụng trong các sản phẩm gia dụng như tẩy dầu mỡ và keo xịt, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson.

03/10/2025 14:42

Mối liên hệ giữa trichloroethylene và bệnh Parkinson

Hoá chất trong nhựa làm tăng nguy cơ hen suyễn ở trẻ nhỏ?

Podcast: Xử trí thế nào khi trẻ bị ngộ độc hóa chất?

Điểm mặt 3 hóa chất có hại trong thực phẩm siêu chế biến

Theo Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, trichloroethylene (TCE) - một hợp chất hóa học - đã được xác định là nguyên nhân gây ung thư thận và có mối liên hệ với các bệnh ung thư máu, ung thư gan.

Các nhà nghiên cứu cho biết, TCE là chất ô nhiễm môi trường tồn tại lâu dài trong không khí, nước và đất trên khắp nước Mỹ. Một báo cáo của Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Mỹ (EPA) công bố năm 2000 ước tính rằng có tới 30% nguồn nước uống trên toàn quốc bị nhiễm TCE.

Năm 2024, EPA đã ban hành lệnh cấm sử dụng trichloroethylene trong tất cả các hoạt động tiêu dùng và thương mại, dự kiến có hiệu lực từ năm 2025. Tuy nhiên, lệnh cấm này đã bị tạm hoãn do vướng phải một vụ kiện pháp lý, khiến hóa chất này vẫn tiếp tục được sử dụng cho đến nay.

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã tìm hiểu về mối liên hệ giữa TCE và bệnh Parkinson. Nghiên cứu với gần 222.000 người mắc bệnh Parkinson và hơn 1,1 triệu người không mắc bệnh tham gia. Dựa trên mã ZIP và dữ liệu từ EPA, các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ mức độ phơi nhiễm TCE ngoài trời của người dân trong vòng 2 năm trước khi họ được chẩn đoán bệnh.

Kết quả cho thấy, những người tiếp xúc với nồng độ TCE cao nhất có nguy cơ mắc bệnh Parkinson cao hơn, ngay cả sau khi đã loại trừ các yếu tố nguy cơ khác liên quan đến bệnh này.

Nhóm nghiên cứu cũng xác định được một số “điểm nóng” địa lý - nơi có nồng độ TCE ngoài trời cao nhất - chủ yếu tập trung ở khu vực Rust Belt (Vành đai Rỉ sét) của nước Mỹ. Họ cũng chỉ ra 3 cơ sở công nghiệp từng là nguồn phát thải TCE lớn nhất cả nước vào năm 2002. Và phát hiện, nguy cơ mắc bệnh Parkinson cao hơn ở khu vực gần hai trong số ba cơ sở này.

Tại một trong những địa điểm đó, nguy cơ mắc Parkinson tăng rõ rệt theo khoảng cách - càng gần cơ sở thì nguy cơ càng cao. Cụ thể, người dân sống cách 1,6-8km theo hướng gió từ một nhà máy sản xuất pin lithium ở Lebanon, bang Oregon, có nguy cơ mắc Parkinson cao gấp hơn 4 lần so với những người sống cách xa hơn 16km.

“Điều này cho thấy sự cần thiết phải siết chặt các quy định và tăng cường giám sát các chất ô nhiễm công nghiệp,” tác giả chính của nghiên cứu Brittany Krzyzanowski, phó giáo sư tại Viện Thần kinh Barrow ở Phoenix, nhấn mạnh.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng nghiên cứu này chưa thể xác định mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa TCE và bệnh Parkinson. Kết quả chỉ cho thấy mối liên hệ có tính chất tương quan.

Tuy nhiên, trước đó cũng đã có nhiều báo cáo chỉ ra mối liên hệ giữa TCE và bệnh Parkinson. Chẳng hạn, việc ô nhiễm TCE trong nguồn nước uống tại Camp Lejeune - một căn cứ Thủy quân lục chiến ở Jacksonville, bang Bắc Carolina - đã được liên kết với nguy cơ mắc Parkinson cao hơn 70% ở các quân nhân từng đóng quân tại đây.