Liệu pháp sinh học: Cập nhật mới trong điều trị cho bệnh nhân cơ xương khớp

Ngành cơ xương khớp Việt Nam: Vừa yếu, vừa thiếu

Theo GS.TS Trần Ngọc Ân, Chủ tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam, hiện nay, vấn đề điều trị xương khớp ở Việt Nam đang còn nhiều lỗ hổng. Với hơn 100 dạng bệnh cơ xương khớp, nhưng với nguồn nhân lực hiện nay mới chỉ tập trung điều trị cho vài dạng bệnh như các bệnh lý về khớp, loãng xương, xơ cứng bì... Những dạng bệnh cơ xương khớp khác vẫn ở trong tình trạng nghiên cứu nhỏ lẻ, thiếu thông tin, thiếu nhân lực điều trị.


Hơn thế nữa, hiện nay, cả nước đang thiếu trầm trọng các khoa điều trị chính thức cho bệnh nhân xương khớp. Các khoa cơ xương khớp mới chỉ được thành lập ở một vài bệnh viện lớn tại hai thành phố Hà Nội và TP.HCM, khiến bệnh nhân chưa được điều trị đúng cách, phải chịu nhiều biến chứng do bệnh.

Đánh giá về tình trạng bệnh cơ xương khớp trong 1 thập kỷ qua, GS.TS Trần Ngọc Ân khẳng định, ngành cơ xương khớp Việt Nam đã đạt được một số thành tựu không nhỏ, khiến bộ mặt chung của bệnh cơ xương khớp có những thay đổi đáng quan tâm. Một số bệnh giảm đáng kể như viêm cơ, xương khớp do nhiễm khuẩn, thấp khớp cấp, lao cột sống, giang mai xương... Tuy nhiên, một số bệnh lại phát triển nhiều như bệnh xương khớp người già (thoái hóa khớp, loãng xương); các bệnh xương khớp do tai nạn giao thông, tai nạn do tập luyện và thi đấu thể thao; các bệnh xương khớp do nguyên nhân dinh dưỡng chuyển hóa (gout, đái tháo đường, béo phì); các bệnh do thay đổi nghề nghiệp, thói quen và nhịp sống mới gây nên như hội chứng cổ - vai - tay, đau mỏi thắt lưng, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống... Những bệnh lý này chiếm một tỷ lệ cao trong các phòng khám bệnh, đòi hỏi người thầy thuốc chuyên khoa và nội khoa phải nắm vững được kiến thức và chẩn đoán, điều trị có hiệu quả.

Về mặt chẩn đoán và điều trị, sự phát triển của nền y học những năm gần đây đã giúp các bác sỹ xương khớp được tiếp cận với nhiều phương pháp chẩn đoán, điều trị hiện đại của thế giới; cập nhật những phương pháp chẩn đoán, điều trị mới được phát hiện và đánh giá hiệu quả. Hiện nay, thế giới đánh giá cao Hướng dẫn trong chẩn đoán và điều trị của Hội Thấp khớp học Hoa Kỳ (ACR) và Hội Thấp khớp học Châu Âu (EULAR). Việt Nam đang áp dụng Hướng dẫn trong chẩn đoán và điều trị 2010 của ACR và EULAR, có một số chỉnh sửa cho phù hợp với điều kiện Việt Nam.


Theo PGS.TS Lê Anh Thứ - Phó Chủ tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam, trong Hội nghị thường niên lần thứ 10 2012 Hội Thấp khớp học Việt Nam, đã có những thay đổi, cập nhật phương hướng điều trị mới, bổ sung thêm một số loại thuốc sinh học mới, hiệu quả tốt cho bệnh nhân xương khớp.

Cập nhật nhiều kỹ thuật mới

Tham dự hội thảo, các chuyên gia xương khớp quốc tế cũng có tham luận báo cáo về những vấn đề nổi trội của ngành cơ xương khớp. Đáng chú ý là đánh giá lại về vai trò của glucosamin sulfate trong viêm khớp dạng thấp, hay những chia sẻ về Hướng điều trị mới sử dụng thuốc sinh học theo khuyến cáo của Hội thấp khớp học Hoa Kỳ, Hội Thấp khớp học Châu Âu, hay những đánh giá hiệu quả của một liệu pháp sinh học trong điều trị nhắm đích bệnh viêm khớp dạng thấp của TS. Mok thuộc Đại học Hồng Kông.

Đánh giá của các chuyên gia y tế khẳng định, ACR, EULAR đã đưa thêm một số loại thuốc sinh học mới (giá thành cao hơn nhưng hiệu quả điều trị tốt hơn, cải thiện nhanh hơn và giúp người bệnh tránh được tàn phế) đã được nghiên cứu nhiều năm nay. Lộ trình điều trị hiệu quả cũng được chỉ rõ. Loại thuốc sinh học này cũng đã được nghiên cứu thử nghiệm tại nhiều quốc gia. Báo cáo mới nhất của Mỹ cho thấy, so sánh hiệu quả điều trị của liệu pháp sinh học với các liệu pháp cũ cho thấy, liệu pháp sử dụng thuốc sinh học cho kết quả điều trị tốt hơn, đẩy lui nhanh các triệu chứng bệnh, kéo dài thời gian ổn định khớp cho bệnh nhân đến 48 tuần. Đây là kết quả điều trị mong ước mà nhiều liệu pháp điều trị khác không đạt được. Tuy giá thành của phương pháp điều trị khá cao, nhưng thời gian điều trị ngắn hơn.


Tham dự hội nghị, các bác sỹ cơ xương khớp thuộc các bệnh viện cũng đưa ra những báo cáo tham luận về nghiên cứu tìm nguyên nhân gây bệnh, đánh giá hiệu quả của phương pháp điều trị mới... Một trong những báo cáo được nhiều bác sỹ thực sự quan tâm là Đánh giá kết quả lầm sàng liệu pháp tế bào gốc mô mỡ tự thân điều trị bệnh nhân thoái hóa khớp gối nguyên phát của bác sỹ Nguyễn Hoài Thu - Khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện Bạch Mai. Nghiên cứu này mở ra một phương hướng điều trị mới cho bệnh nhân xương khớp tại Việt Nam.

Một nghiên cứu nữa cũng được GS.TS Trần Ngọc Ân đánh giá cao là báo cáo nghiên cứu về bệnh viêm khớp tự phát thiếu niên thể đa khớp. Nghiên cứu này đánh dấu bước đi mới trong việc phát hiện sớm, điều trị đúng bệnh viêm khớp thiếu niên, giảm thiểu nguy cơ tàn phế cho một thế hệ người trẻ ở Việt Nam. Theo GS.TS Nguyễn Văn Tuấn - Viện Nghiên cứu Y khoa Garvan (Sydney, Australia), nghiên cứu chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết được vấn đề nguy cơ cũng như chưa liên kết được với các công trình nghiên cứu về bệnh khớp thiếu niên trên thế giới. Tuy nhiên, với những hướng dẫn công cụ tìm kiếm của GS.TS Nguyễn Văn Tuấn, trong thời gian tới, Hội Thấp khớp học Việt Nam, Bệnh viện Nhi Trung ương sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm về vấn đề này.