Bác sỹ ơi

Tôi có nên lo lắng về kết quả xét nghiệm máu vượt khỏi phạm vi bình thường?

SUCKHOE+ | Tuần trước, tôi nhận được kết quả xét nghiệm máu của mình. Một vài chỉ số đã giảm so với trước nhưng một vài chỉ số vẫn chưa trở lại mức bình thường. Bác sỹ có nói rằng, chỉ số xét nghiệm như vậy là tốt nhưng tôi vẫn có cảm giác lo lắng. Tôi có nên lo lắng về kết quả xét nghiệm máu của mình?

27/10/2016 14:50

Kết quả xét nghiệm máu thường giúp bác sỹ phát hiện ra những vấn đề sức khỏe

Chỉ số huyết áp: Cao thấp đều nguy

Chỉ số đường huyết (GI) của một số loại rau và hoa quả

Phụ nữ hiện đại chớ dại bỏ qua 7 xét nghiệm sau

Trước 40 tuổi thực hiện ngay 6 xét nghiệm tầm soát ung thư này!

Bác sỹ Anthony Komaroff, Trường Y Harvard trả lời:

Chào bạn,

Như bạn đã biết, kết quả xét nghiệm máu thường giúp bác sỹ phát hiện ra những vấn đề sức khỏe của cá nhân bạn. Nếu các chỉ số đó đã giảm hoặc ở trong khoảng an toàn, bạn không cần lo lắng về nó. Nhưng nếu những chỉ số này thấp hơn hoặc cao hơn so với chỉ số bình thường của sức khỏe thì sao? Bạn có nên lo lắng về nó? Thật không may là không có câu trả lời đơn giản có hoặc không cho câu hỏi này. Đây là lý do:

Với các xét nghiệm máu, các phòng thí nghiệm khác nhau sẽ cho ra những kết quả khác nhau. Đấy là chưa kể, cùng tại một phòng xét nghiệm nhưng mỗi lần xét nghiệm lại cho ra một chỉ số khác nhau. Nguyên nhân là do sự biến thể trong cơ thể bạn, do sự thay đổi của các phân trong máu bạn, mỗi giây mỗi phút. Ví dụ lượng đường trong máu chẳng hạn. Một ngụm nước ngọt sẽ khiến lượng đường trong máu của bạn trước và sau khi uống khác hẳn nhau (dù chỉ là trong vòng 1 phút). Các kết quả cũng thay đổi theo tuổi tác.

Đấy là chưa kể, các gene bạn thừa kế có thể ảnh hưởng đến kết quả và có thể khiến các kết quả xét nghiệm của bạn ở bên ngoài phạm vi bình thường sau mỗi lần kiểm tra. Câu hỏi cần đặt ra không phải là liệu kết quả có là "bất thường" mà là liệu nó có đang trở thành nhiều "bất thường" hơn không?

Kết quả xét nghiệm ở những phòng thí nghiệm khác nhau có thể khác nhau

Kết quả xét nghiệm có thể thay đổi đáng kể theo thời gian là quan trọng ngay cả khi kết quả trong phòng thí nghiệm là bình thường. Ví dụ, tôi có một bệnh nhân có xét nghiệm PSA cho bệnh ung thư tuyến tiền liệt luôn ở mức bình thường thấp trong 20 năm. Nhưng, một năm nó đã ở mức bình thường cao, dù vẫn ở mức bình thường, nhưng nó lại là dấu hiệu hoàn toàn khác đối với sức khỏe của anh ta. Các xét nghiệm tiếp theo cho thấy anh ta ở giai đoạn sớm nhất của ung thư tuyến tiền liệt và có thể chữa khỏi.

Như vậy, không có cái gọi là một kết quả xét nghiệm bất thường hay bình thường. Cũng giống như người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn sớm kể trên, một kết quả trong phạm vi bình thường vẫn có thể là một dấu hiệu của bệnh. Và kết quả nằm ngoài phạm vi bình thường ("bất thường") không có nghĩa là một người có bệnh.

Với một số xét nghiệm có nguy hiểm nếu kết quả là cao bất thường hoặc thấp bất thường. Với các xét nghiệm khác, đó là đáng lo ngại nếu bất thường là theo một hướng.

Vì vậy, đây là lời khuyên chung của tôi để đối phó với kết quả kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Nếu kết quả là gần bất thường hoặc bất thường chắc chắn và bác sỹ nói không phải lo lắng, thì chúng ta có hai giả thiết:

Tập tạ giúp người cao tuổi cải thiện chức năng nhận thức

Bí quyết làm đẹp ít người biết của 5 huyền thoại Hollywood một thời

Thực phẩm acid - kiềm: Ăn sao để cơ thể tự chữa lành bệnh?

Não bộ sẽ như thế nào khi chúng ta ngừng làm việc?

Nên đọc

- Giả sử rằng kết quả đã thay đổi đáng kể so với kết quả xét nghiệm trước đó. Nếu vậy, sự thay đổi đó có nghĩa là bạn cần được kiểm tra lại sớm hơn thường lệ.

- Giả sử rằng kết quả rơi vào phạm vi bất thường, không có thay đổi đáng kể so với kết quả xét nghiệm trước đó.

Ví dụ, nếu một xét nghiệm gan có một phạm vi bình thường của 30 - 50, nếu kết quả của bạn là 80 thì đúng là đáng lo ngại, nhưng nếu kết quả của bạn vẫn 52 thì không nên quá lo lắng.

Quay trở lại câu hỏi của bạn: Nếu kết quả của bạn là cách bên ngoài phạm vi bình thường, nếu bác sỹ đã khẳng định rằng các chỉ số đó là bình thường, bạn không cần quá lo lắng. Hãy trao đổi lại với bác sỹ và có thể đề nghị kiểm tra lại nếu nó là một giải pháp giúp bạn yên tâm hơn.

Chúc bạn sức khỏe.

Tiến sỹ, bác sỹ Anthony Komaroff là Giáo sư y khoa tại Trường Y Harvard và biên tập viên của Harvard Health Letter. Với kinh nghiệm, kiến thức y học và việc được tiếp cận với các nghiên cứu mới nhất đã giúp Tiến sỹ Komaroff giúp giải đáp hàng ngàn câu hỏi từ bệnh nhân trong những năm qua. Ông đã viết hơn 200 bài báo và chương sách giáo khoa và là biên tập viên cho các cuốn sách hướng dẫn chăm sóc y tế gia đình bán chạy nhất tại Mỹ.

PV H+ (lược dịch theo Ask doctor K)