Vì sao cần xây dựng Tiêu chuẩn Quốc gia đối với sản phẩm từ tế bào?

Cảnh báo nguy cơ từ “tế bào gốc xách tay” không rõ nguồn gốc

Tế bào gốc nhưng không rõ nguồn gốc

Liệu pháp tế bào được xem là một lĩnh vực tiềm năng trong y học tái tạo, giúp điều trị nhiều căn bệnh hiểm nghèo trên toàn thế giới chứ không riêng Việt Nam. Tuy nhiên, việc ứng dụng liệu pháp tế bào ở nước ta đang diễn ra thiếu sự kiểm soát nghiêm ngặt. Không ít cơ sở y tế, phòng khám và thẩm mỹ viện đã lợi dụng danh nghĩa công nghệ tế bào để cung cấp dịch vụ cho khách hàng mà không được quản lý, tiềm ẩn nhiều rủi ro và hệ lụy.

Theo ông Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, nhiều cơ sở, phòng khám sử dụng sản phẩm "tế bào gốc xách tay" từ nước ngoài về Việt Nam, sau đó quảng cáo điều trị nhiều loại bệnh mà không qua kiểm định chất lượng.

Nguy hiểm hơn, quá trình vận chuyển và bảo quản thường không được quản lý về quy trình kỹ thuật, dễ biến đổi đặc tính sinh học và gây nguy cơ cho người sử dụng. Tuy nhiên một bộ phận người dân vẫn tin tưởng và sẵn sàng chi trả số tiền lớn cho các dịch vụ chẳng hề đảm bảo về nguồn gốc, chất lượng lẫn độ an toàn.

TS. Võ Thị Nhị Hà, Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo cho biết thêm, việc sử dụng tế bào từ ngân hàng nước ngoài có thể tiềm ẩn rủi ro pha trộn, biến đổi nguồn gene, thậm chí ảnh hưởng đến đặc điểm di truyền của người Việt Nam.

Sớm ban hành Tiêu chuẩn Quốc gia đối với tế bào và sản phẩm tế bào

Các chuyên gia cũng nhận định, trong khi dược phẩm hay vaccine đều được kiểm định chặt chẽ trước khi sử dụng để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và hiệu quả, thì thời gian qua các sản phẩm từ tế bào đã phát triển thiếu kiểm soát.

Nhận định y học tế bào là lĩnh vực công nghệ chiến lược, cần có hành lang pháp lý rõ ràng, Bộ Y tế thông tin sẽ ban hành Tiêu chuẩn Quốc gia (TCVN) về chất lượng tế bào và sản phẩm từ tế bào trong năm nay, trước mắt áp dụng cho hoạt động nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng. Sau đó, quy định này sẽ mở rộng sang lĩnh vực điều trị chính thức, mục tiêu là đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người dân.

TS.BS Nguyễn Tri Thức, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh việc xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng quốc gia là nhiệm vụ cấp bách để đảm bảo chất lượng sản phẩm dùng trong y tế, đặc biệt là tế bào và sản phẩm từ tế bào sử dụng trong nghiên cứu. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để Việt Nam hội nhập sâu rộng vào hệ thống tiêu chuẩn quốc tế trong lĩnh vực công nghệ sinh học và y học tái tạo.

Hiện bộ khung dự thảo TCVN về tế bào và sản phẩm từ tế bào đang được xây dựng trên cơ sở tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo tương thích với quy định của Tổ chức Y tế Thế giới. 

 

Câu chuyện phát triển tế bào gốc tại Việt Nam

Liệu pháp tế bào gốc giúp giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ ở người suy tim nặng

Ghép tế bào gốc tủy xương thành công cho trẻ suy giảm miễn dịch bẩm sinh

Lần đầu thực hiện thành công ghép tế bào gốc đồng loại bất đồng nhóm máu