Tình yêu không nhất thiết phải chung một “ngôn ngữ”

Những khác biệt về văn hoá có thể khiến một mối quan hệ rơi vào bế tắc - Ảnh tạo bởi AI.

Văn hóa – gốc rễ của bản sắc cá nhân

Theo Chuyên gia tư vấn hôn nhân và gia đình Tatiana Rivera Cruz (Mỹ) văn hóa là nền tảng định hình bản sắc cá nhân của mỗi người. Từ ngôn ngữ, truyền thống, chuẩn mực xã hội đến mối quan hệ gia đình, tất cả đều góp phần tạo nên cách chúng ta suy nghĩ, hành xử và kết nối với người khác.

“Văn hóa không chỉ định hình con người chúng ta, mà còn làm phong phú thêm bối cảnh xã hội, tạo nên cảm giác gắn bó và mục tiêu chung trong cộng đồng,” chuyên gia Cruz nhấn mạnh.

Do vậy, khi hai người đến từ hai nền văn hóa khác nhau bước vào một mối quan hệ, họ không chỉ kết nối với nhau mà còn phải học cách “dịch” và thấu hiểu thế giới quan, lối sống và hệ giá trị của người kia.

Những xung đột thường gặp trong các mối quan hệ khác văn hóa

Sự khác biệt văn hóa có thể tác động đến mối quan hệ dưới nhiều hình thức, từ cách thể hiện tình cảm, giao tiếp, quan niệm về vai trò giới đến việc tổ chức các dịp lễ tết hay chọn món ăn hàng ngày.

1. Sức khỏe tâm thần

Một nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của các cặp đôi khác chủng tộc cho thấy, họ có nguy cơ cao hơn gặp phải các vấn đề như lo âu, kỳ thị xã hội hoặc bị gia đình/bạn bè phản đối. Việc không được công nhận, hoặc luôn phải “giải thích” cho mối quan hệ của mình đôi khi khiến một trong hai người cảm thấy lạc lõng ngay trong chính mối quan hệ của mình.

2. Vai trò giới tính

Theo GS.TS. Sabrina Romanoff – Chuyên gia Tâm lý học Lâm sàng (Mỹ) cho biết, chuẩn mực văn hóa có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách nhìn nhận vai trò của nam và nữ trong một mối quan hệ. Ví dụ, trong một số nền văn hóa, phụ nữ thường được kỳ vọng là người chăm sóc gia đình, trong khi đàn ông gánh vác tài chính. Nếu một trong hai người có kỳ vọng truyền thống, còn người kia theo tư tưởng bình đẳng hiện đại, mâu thuẫn có thể nảy sinh từ những điều nhỏ nhất: ai nấu ăn, ai giữ tiền, ai quyết định chuyện con cái.

3. Giao tiếp

Giao tiếp không chỉ là ngôn ngữ, mà còn là cách thể hiện tình cảm, ứng xử với xung đột và đưa ra quyết định. Một nền văn hóa khuyến khích sự kín đáo có thể “xung khắc” với một nền văn hóa đề cao sự thẳng thắn. Nếu không có sự đồng thuận và điều chỉnh, những khác biệt này dễ dẫn đến hiểu lầm, thậm chí tổn thương cảm xúc.

4. Giá trị sống và phong tục

Một trong những xung đột phổ biến là mức độ tham gia của đại gia đình vào đời sống cá nhân. Trong khi một số nền văn hóa đề cao tính cộng đồng và sự gắn kết giữa các thế hệ, thì những nền văn hóa khác lại coi trọng quyền riêng tư và tự chủ cá nhân. Sự khác biệt trong quan niệm về vai trò của cha mẹ, cách nuôi dạy con cái hay việc chia sẻ trách nhiệm tài chính giữa các thành viên cũng là vấn đề dễ gây căng thẳng.

Khi khác biệt trở thành cơ hội

Không phải cặp đôi nào đến từ các nền văn hóa khác nhau cũng tan vỡ. Ngược lại, nhiều người đã tìm thấy cách để tôn trọng, kết nối và thậm chí phát triển mối quan hệ nhờ chính những khác biệt ấy.

Một ví dụ điển hình có thể kể đến như bà Sonia Smith-Kang người Mỹ gốc Phi-Latina, kết hôn với một người chồng gốc Hàn Quốc đã chia sẻ rằng, ban đầu bà cảm thấy kỳ lạ khi chồng cúi chào người lớn tuổi. Nhưng sau khi được giải thích về ý nghĩa của hành động ấy, bà đã học cách thực hành nghi lễ này như một phần thể hiện sự tôn trọng.

Sự khác biệt cũng thể hiện ở những chi tiết nhỏ như: cách tặng quà, cách gói quà, thậm chí là cách nhận quà sao cho đúng mực. Cũng theo bà Smith-Kang, “hiểu” là bước đầu tiên, nhưng “tham gia một cách có ý nghĩa” mới là điều quan trọng.

“Chiến lược” vượt qua rào cản văn hóa trong tình yêu

1. Giao tiếp thẳng thắn, tôn trọng lẫn nhau

Hãy chủ động chia sẻ những điểm khác biệt mà bạn cảm thấy khó hiểu hoặc dễ bị tổn thương. Theo GS.TS Romanoff, việc “dịch” các hành vi và kỳ vọng của đối phương là cách để ngăn ngừa hiểu lầm. Đừng ngần ngại tổ chức những cuộc họp gia đình để nói về truyền thống, phong tục, và những điều nên/không nên làm trong văn hóa của mỗi người.

2. Tôn vinh sự đa dạng thay vì cố gắng đồng hóa

Cùng nhau tham gia các lễ hội văn hóa, nấu món ăn truyền thống, hoặc kể cho nhau nghe về những trải nghiệm thời thơ ấu là cách để hai người cảm thấy được gắn kết hơn mà vẫn giữ được bản sắc cá nhân.

3. Tạo ra “nền văn hóa riêng” của gia đình

Không ít cặp đôi đã thành công trong việc kết hợp cả hai nền văn hóa để xây dựng nên một không gian sống riêng biệt, nơi mọi thành viên đều được thừa nhận. Gia đình của Mary Chan – một phụ nữ Canada gốc Hoa và chồng người Ukraine chính là ví dụ điển hình. Họ cùng tổ chức cả Lễ Tạ ơn, Tết Nguyên đán và chia sẻ giá trị sống cho con theo cả ba nền văn hóa: Trung Quốc, Ukraine và Canada.

Như vậy, tình yêu đa văn hóa không dễ dàng, nhưng cũng không bất khả thi. Khác biệt có thể là rào cản nếu chúng ta né tránh, nhưng cũng có thể là chất xúc tác để hai người học cách trưởng thành, đồng cảm và xây dựng một mối quan hệ đa sắc màu, sâu sắc và bền vững hơn.

 

Định hình lại Văn hóa làm việc

Xông hơi – Nét Văn hóa đặc trưng của người Phần Lan

Yogyakarta – cái nôi của nền Văn hóa Java

Trải nghiệm "phở số" tại Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024