Đề xuất bỏ thủ tục chuyển tuyến BHYT với người mắc bệnh hiểm nghèo

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế - Ảnh: Quốc hội.

Tiếp tục chương trình của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, sáng 24/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm Y tế (BHYT).

Theo đó, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 40 điều về đối tượng tham gia BHYT, trách nhiệm đóng, quyền lợi, phạm vi hưởng, tổ chức khám chữa bệnh BHYT, quản lý quỹ và một số quy định kỹ thuật.

Về nội dung cụ thể, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, dự án Luật sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng BHYT để khắc phục bất cập và đồng bộ với Luật Bảo hiểm xã hội; cập nhật các đối tượng đã thực hiện ổn định tại các luật, nghị định; bổ sung một số đối tượng cần được Nhà nước hỗ trợ để tăng bao phủ BHYT toàn dân.

Dự thảo luật thể hiện đầy đủ theo 4 nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đó là: điều chỉnh đối tượng tham gia BHYT đồng bộ với các quy định của pháp luật có liên quan; điều chỉnh phạm vi quyền lợi BHYT phù hợp với mức đóng, cân đối quỹ BHYT và yêu cầu chăm sóc sức khỏe trong từng giai đoạn; điều chỉnh các quy định BHYT có liên quan theo cấp chuyên môn kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh và phát huy vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và khám bệnh, chữa bệnh BHYT; phân bổ sử dụng quỹ BHYT hiệu quả.

Một số điểm mới đáng chú ý trong dự thảo Luật được nêu ra trong tờ trình là sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng BHYT để khắc phục bất cập và đồng bộ với Luật BHXH.

Sửa đổi trách nhiệm, phương thức, thời hạn đóng, trách nhiệm lập danh sách đóng BHYT, thời hạn thẻ có giá trị sử dụng; bổ sung hành vi chậm đóng, trốn đóng BHYT.

Sửa đổi quy định về khám chữa bệnh đúng tuyến và không đúng tuyến (thông tuyến) được cập nhật theo cấp chuyên môn kỹ thuật của Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2023.

Dự thảo Luật cũng bỏ thủ tục chuyển tuyến đối với một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo... được lên thẳng cấp chuyên môn cao để giảm thủ tục, tạo thuận lợi, giảm chi tiền túi cho người dân, tiết kiệm chi phí cho quỹ.

Bổ sung quy định về trách nhiệm của Bộ Y tế về rà soát và cập nhật thường xuyên phác đồ điều trị để bảo đảm thuận tiện trong thanh toán và khám chữa bệnh BHYT.

Bên cạnh đó, Luật sửa đổi quy định về đăng ký khám bệnh, chữa bệnh BHYT ban đầu và chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT để đồng bộ với quy định về cấp chuyên môn kỹ thuật theo hướng tạo thuận lợi hơn nữa cho người dân.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, các nội dung sửa đổi mới mang tính cấp bách đã có đủ thông tin, dữ liệu rõ ràng để khắc phục các vướng mắc, bất cập, bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ.

Đơn cử, sửa đổi một số phạm vi quyền lợi về điều trị tật khúc xạ mắt cho người dưới 18 tuổi. Quy định trường hợp mắc bệnh mãn tính chuyển về cấp thấp hơn được sử dụng thuốc chuyên khoa, thiết bị y tế như cấp cao hơn và điều chỉnh tỉ lệ hưởng BHYT trong một số trường hợp để phát huy vai trò của y tế cơ sở.

Bổ sung cơ chế thanh toán điều chuyển thuốc nhằm khắc phục tình trạng thiếu thuốc, không để người bệnh phải tự mua…

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện dự thảo Luật đã cơ bản đạt được sự đồng thuận của các cơ quan, tổ chức, đơn vị về những nội dung sửa đổi, bổ sung quan trọng, chủ yếu thuộc phạm vi điều chỉnh và đã được Chính phủ thống nhất các nội dung trình Quốc hội.

Thông tuyến toàn quốc: Cảnh báo nhiều hệ lụy

Theo đánh giá của Chính phủ, sau 15 năm triển khai thi hành, Luật Bảo hiểm Y tế đã phát sinh những vướng mắc, bất cập cần được điều chỉnh.

Việc thông tuyến, chuyển tuyến trong khám chữa bệnh BHYT là một trong những nội dung lớn còn ý kiến khác nhau trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT.

Với dự thảo lần này, Chính phủ trình sửa đổi quy định mang tính chất "thông tuyến" huyện toàn quốc đối với các cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu và cơ sở thuộc cấp cơ bản đã được phân tuyến huyện trước ngày 1/1/2025, thay vì chỉ "thông tuyến" huyện toàn quốc đối với bệnh viện tuyến huyện như luật hiện hành.

Chính phủ cho biết đã chỉ đạo Bộ Y tế cùng các cơ quan nghiên cứu giải pháp để người dân có thẻ BHYT có thể đi khám, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám, chữa bệnh nào mà không phải làm thủ tục chuyển tuyến, theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tuy nhiên, Chính phủ cho rằng trong giai đoạn hiện nay chưa thể thực hiện được ngay việc này, mà cần có giải pháp từng bước để giữ ổn định hệ thống khám, chữa bệnh; chuẩn bị các điều kiện cần thiết, đặc biệt phải tăng cường năng lực, quan tâm đãi ngộ cho y tế cơ sở.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, một trong những mục đích quan trọng của Luật BHYT là chia sẻ rủi ro, bảo đảm nguồn tài chính cho nhu cầu khám bệnh chữa bệnh của người dân.

Từ mục đích giảm thiểu việc người dân phải chi tiền túi trong khám chữa bệnh, một ý định được đề xuất là người dân có thể cầm thẻ BHYT khám bệnh ở bất cứ cơ sở y tế nào, hay nói cách khác là thông tuyến khám chữa bệnh đến bệnh viện tuyến trung ương. Ý định này là rất nhân văn, nghe qua rất hợp lòng dân và ai cũng sẽ ủng hộ.

Tuy nhiên, theo PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu, trong tình hình hiện nay việc thông tuyến BHYT toàn bộ sẽ gặp rất nhiều hệ lụy.

Thứ nhất, người dân sẽ dồn lên tuyến tỉnh, tuyến trung ương và các bệnh viện chuyên khoa khiến tình trạng quá tải hiện nay thêm trầm trọng. Rồi khi bệnh viện công quá tải, bệnh nhân sẽ tràn qua bệnh viện tư, và lúc này người dân sẽ phải bỏ tiền túi nhiều hơn để chữa những bệnh thông thường, lẽ ra có thể giải quyết ổn thỏa tại tuyến huyện.

Thứ hai, hệ thống y tế cơ sở mà chúng ta dày công xây dựng có nguy cơ bị "gãy đổ". Các bạn sẽ nói cơ chế thị trường, muốn giữ lại bệnh nhân thì các trạm y tế xã phường, bệnh viện tuyến quận, huyện phải nâng cao chất lượng phục vụ, phát triển khoa học kỹ thuật. Nhưng xin thưa y tế là dịch vụ đặc biệt nên không thể so với các ngành kinh tế thị trường khác được.

Nếu bạn có người thân bị bệnh, dù là bệnh đơn giản thì chắc chắn bạn vẫn muốn đưa đến chỗ nào được cho là tốt nhất để chữa. Vậy nên, nếu thông tuyến toàn bộ sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hệ thống y tế cơ sở đặc biệt, khiến các cơ sở này không thể phát triển kỹ thuật chuyên sâu và việc "giữ người" giỏi là chuyện không tưởng.

Thứ ba, việc lạm dụng BHYT sẽ "nâng lên một tầm cao mới".Có thể hình dung nếu thẻ BHYT thông tuyến không khác thẻ tín dụng, đến đâu cũng quẹt được thì quỹ BHYT sẽ "phình" ra ở mức nào. Việc thanh kiểm tra sẽ vô cùng phức tạp, tình trạng xin cho, trục lợi... chắc chắn vô cùng phức tạp.

Chính vì vậy, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho rằng, chúng ta cần có lộ trình để hiện thực hóa ý tưởng rất nhân văn này. Trước mắt sẽ cho phép hưởng BHYT nội trú ở tất cả các bệnh viện trong toàn quốc nếu nằm trong danh mục Bộ Y tế cho phép. Danh sách này sẽ được rà soát theo tình hình thực tế của sự phát triển y tế cơ sở. 

Còn khám chữa bệnh ngoại trú vẫn nên khuyến khích người dân đến các cơ sở y tế địa phương, đặc biệt các bệnh mạn tính, bệnh không lây nhiễm nhưng cần nâng cao mức chi trả tương đương với các bệnh viện tuyến trên để bảo đảm quyền lợi công bằng của người dân khi tham gia BHYT.

Theo PGS. Nguyễn Lân Hiếu, chúng ta chỉ có thể thông tuyến toàn bộ như các nước phát triển khi hệ thống bác sĩ gia đình vận hành hoàn chỉnh. Bệnh nhân muốn đến khám chuyên khoa luôn cần thư giới thiệu của bác sĩ gia đình, chỉ trừ các trường hợp cấp cứu. Lúc này không phải giấy chuyển BHYT mà là hệ thống y tế gia đình sẽ là "dây bảo hiểm" cho sự ổn định của hệ thống.

 

Đề xuất bệnh hiểm nghèo, ung thư được chi trả 100% mức hưởng BHYT

Chính sách BHYT đã thực sự đi vào cuộc sống của mỗi người dân

ĐBQH: Thuốc bán online phải là thuốc được cấp phép lưu hành

Thông tuyến trong khám chữa bệnh BHYT: Chủ trương đúng vì quyền lợi người dân