Nhóm thực phẩm lành mạnh với người mắc bệnh thận IgA

Một số nhóm dưỡng chất có lợi cho người mắc bệnh thận IgA

Bệnh thận IgA (hay còn gọi là bệnh Berger) là một tình trạng viêm xảy ra ở cầu thận, nguyên nhân bắt nguồn từ hệ miễn dịch. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể tiến triển thành suy thận. Những gợi ý dưới đây sẽ giúp hỗ trợ người bệnh trong việc giảm viêm và bảo vệ chức năng thận. Tuy nhiên lưu ý rằng mỗi người bệnh có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, do đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh phù hợp với giai đoạn bệnh và kết quả xét nghiệm.

1. Nhóm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Các chất chống oxy hóa giúp cơ thể chống lại tình trạng stress oxy hóa (tình trạng mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể) -  yếu tố có thể thúc đẩy phản ứng viêm trong bệnh IgA. Một nghiên cứu đăng trên Viện Xuất bản số đa ngành (MDPI) cho thấy, việc bổ sung nhóm thực phẩm này có thể giảm viêm, giảm nguy cơ dẫn đến suy thận.

Một số thực phẩm giàu chất chống oxy hóa gồm: táo, việt quất, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh, cải xoăn, óc chó, hồ đào và yến mạch...

2. Nguồn protein ít chất béo từ động vật (protein nạc)

Protein nạc cung cấp lượng protein cần thiết mà không làm tăng lượng chất béo bão hòa - một trong những yếu tố gây áp lực lên thận đang bị tổn thương. Ngoài ra, chúng thường chứa ít photpho - phù hợp với người mắc bệnh thận IgA, vì photpho là khoáng chất mà thận yếu rất khó loại bỏ.

Tuy nhiên, nhóm thực phẩm này vẫn chứa một phần photpho nhất định, nên người bệnh cần chú ý khẩu phần phù hợp.

Một số lựa chọn phù hợp gồm thịt bò nạc, thịt gà (ưu tiên phần ức gà) không da, thăn heo, các loại cá thịt trắng như cá tuyết (cod), cá vược (seabass).

3. Nguồn protein có nguồn gốc thực vật

Cơ thể hấp thu photpho từ thực vật kém hơn - ít gây ảnh hưởng đến thận so với photpho từ động vật, hạn chế áp lực lên thận. Ngoài ra, protein từ thực vật có hàm lượng thấp hơn, phù hợp với người cần hạn chế protein để kiểm soát bệnh.

Một số nguồn protein từ thực vật gồm:

- Các loại đậu: đậu gà, đậu lăng, đậu Hà Lan

- Sản phẩm từ đậu nành: đậu phụ (tofu), tempeh, đậu nành non (edamame)

- Hạt và quả hạch: hạnh nhân, hạt chia

- Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch, hạt diêm mạch

4. Trái cây và rau củ có hàm lượng kali thấp

Khi chức năng thận suy giảm, cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc đào thải kali, từ đó dẫn đến tình trạng tăng kali máu - một nguyên nhân gây loạn nhịp tim hoặc yếu cơ. Vì vậy, người bệnh nên chọn loại rau củ và trái cây chứa ít kali.

Một số gợi ý an toàn bao gồm các loại quả mọng như mâm xôi đen, việt quất, anh đào, nam việt quất, phúc bồn tử, dâu tây. Các loại trái cây có múi như bưởi, quýt cũng là lựa chọn tốt. Ngoài ra còn có táo, đào, lê, mận và nho.

Về rau củ, nên ưu tiên các loại như măng tây, bắp cải, bông cải trắng, cải xoăn, củ cải, đậu Hà Lan, đậu que xanh, đậu sáp, cà rốt, ớt chuông, cần tây, dưa chuột, cà tím, hành tây và nấm trắng.

5. Nhóm thực phẩm giàu acid béo omega-3

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có xu hướng tích tụ, làm tăng huyết áp và gây rối loạn lipid máu - đều là yếu tố bất lợi cho người bệnh thận. Trong khi đó, omega-3 là chất béo không bão hòa đa, có khả năng điều hòa huyết áp và giảm viêm, hỗ trợ làm chậm tiến trình phát triển bệnh thận IgA.

Các nguồn omega-3 tự nhiên có thể kể đến như cá hồi, cá trích, cá thu, cá ngừ; các loại hạt và đậu như hạt chia, hạt lanh, đậu nành, quả óc chó. Ngoài ra còn có các loại dầu thực vật như dầu hạt cải (canola), dầu đậu nành và dầu hạt lanh.

Các nhóm thực phẩm cần hạn chế 

Người mắc bệnh IgA cần giảm lượng muối trong khẩu phần ăn nhằm kiểm soát huyết áp và giảm phù nề. Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân hạn chế thêm các khoáng chất như kali và photpho vì chúng dễ tích tụ khi thận không hoạt động hiệu quả. Đồng thời, nên hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa để tránh làm tăng huyết áp và cholesterol.

Cụ thể, cần hạn chế các loại thực phẩm như:

- Thực phẩm nhiều muối: Bao gồm đồ hộp, thực phẩm đông lạnh, các món ăn vặt mặn, súp đóng hộp, thịt muối và các loại nước sốt đậm đặc. 

- Thực phẩm chứa nhiều kali: Như chuối, khoai tây, rau chân vịt, bơ, cà chua, mơ. 

- Thực phẩm giàu photpho: Gồm thịt đỏ nhiều mỡ, thịt gia cầm còn da, sữa chua hoặc phô mai béo, thịt nguội, đồ uống có hương liệu và các thực phẩm chế biến sẵn có chứa phụ gia photphat (như phosphoric acid, disodium phosphate…). 

- Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Thường có trong bánh ngọt công nghiệp, đồ chiên, bơ, thịt mỡ, sữa nguyên kem, dầu dừa và dầu cọ. 

Người bệnh có cần kiêng gluten hay không?

Một số người mắc bệnh IgA có phản ứng miễn dịch với gluten - loại protein có trong lúa mì, đại mạch và lúa mạch đen. Ngoài ra, nhiều người bệnh IgA còn đồng thời mắc bệnh Celiac - tình trạng không dung nạp gluten khiến niêm mạc ruột bị tổn thương. Trong những trường hợp này, khi ăn thực phẩm chứa gluten, cơ thể có thể sản sinh thêm kháng thể gây tổn hại cho thận.

Tuy nhiên, hiện tại chưa có đủ bằng chứng khoa học để khẳng định rằng việc loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn sẽ làm chậm tiến trình của bệnh thận IgA. Vì vậy, nếu bạn đang cân nhắc áp dụng chế độ ăn không gluten, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi.

 

Podcast: Cảnh báo bệnh thận ở trẻ em

Podcast: Sữa cho người bệnh thận, chớ dùng tùy tiện

Nước tiểu có bọt có phải là dấu hiệu cảnh báo bệnh thận?

Bệnh thận yếu tiểu đêm nhiều phải làm sao?