Thiếu thuốc không vướng ở cơ chế, mà do do đứt gãy nguồn cung!

Các quy định mới được ban hành đã góp phần giải quyết tình trạng thiếu thuốc tại cơ sở y tế

Không còn vướng mắc ở cơ chế mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế

Trong thời gian qua, để khắc phục khó khăn, vướng mắc trong công tác mua sắm, đấu thầu và tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế, Quốc hội đã ban hành Luật Đấu thầu năm 2023, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 96/2023/NĐ-CP hướng dẫn Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu.

Bộ Y tế đã ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu về công tác mua thuốc, vật tư y tế, thiết bị y tế để các đơn vị áp dụng như: Thông tư số 04/2024/TT-BYT ngày 20/4/2024 quy định danh mục mua sắm tập trung cấp quốc gia đối với thuốc; Thông tư số 05/2024/TT-BYT ngày 14/5/2024 quy định danh mục thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá; Thông tư số 07/2024/TT-BYT ngày 17/5/2024 quy định về đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập.

Hệ thống văn bản pháp luật khá đầy đủ này đã tạo được sự “thông thoáng” về cơ chế, chính sách trong đấu thầu thuốc, vật tư, thiết bị y tế.

Theo ông Đỗ Trung Hưng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết: “Hiện các cơ sở y tế đã có thể đấu thầu để mua sắm số lượng cho nhu cầu sử dụng trong 2 - 3 năm, thay vì đấu thầu dùng cho 1 năm như trước đây. Thông tư của Bộ KH&ĐT, Bộ Y tế đã mẫu hóa toàn bộ các khâu trong quá trình lựa chọn nhà thầu, đã có quy định rõ về trình tự, thủ tục thực hiện đấu thầu”.

Chính phủ cũng đã giao cho Bộ Y tế tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi đối với những nội dung trong quá trình thực hiện còn vướng mắc, hoặc chưa phù hợp thực tế, đồng thời giao Bộ Y tế chủ trì xây dựng sổ tay về quy trình mua thuốc, thiết bị y tế trên cơ sở nghiên cứu, tổng hợp vướng mắc của các bệnh viện, từ đó ban hành sổ tay theo tinh thần “cầm tay chỉ việc”. Các bệnh viện có thể tham khảo để tự thực hiện đấu thầu, mua sắm cho phù hợp.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế do nhiều nguyên nhân khách quan

Ghi nhận vào những ngày cuối tháng 10/2024 tại một số bệnh viện lớn tại TP.HCM, thực tế vẫn còn tình trạng thiếu thuốc, nhưng chỉ thiếu với một số mặt hàng như thuốc hiếm, thuốc có giá quá rẻ hoặc với các loại thuốc ít có bệnh nhân điều trị. Theo đó, nguyên nhân khách quan chủ yếu của tình trạng thiếu hụt là do đứt gãy nguồn cung.

 

Bệnh viện Bạch Mai mua sắm, đấu thầu thành công nhiều trang thiết bị y tế mới

Thay đổi phương thức cấp "visa" thuốc, để người dân được tiếp cận thuốc mới

ThS.DSCKII Nguyễn Thị Bích Nga, Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho biết, bệnh viện về cơ bản không thiếu thuốc thường quy. Cách đây 1 năm, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM có tình trạng thiếu thuốc Gamma globulin (thuốc điều trị bệnh tay chân miệng). Tuy nhiên, tình trạng này không xuất phát từ nguyên nhân thiếu văn bản quy phạm pháp luật trong công tác mua sắm, mà chủ yếu do đứt gãy chuỗi cung ứng, do không kịp nhập khẩu thuốc về Việt Nam. “Thực tế, Gamma globulin là thuốc hiếm, thiếu nhiều năm là do thiếu nhà cung ứng chứ không phải do văn bản quy phạm pháp luật chưa ra kịp thời để mua sắm”, ThS.DSCKII Nguyễn Thị Bích Nga cho biết thêm.

Theo PGS. Nguyễn Minh Anh, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, nhờ các quy định, nghị định mới được Chính phủ ban hành, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM không còn thiếu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế do công tác dự trù được xây dựng cả năm và tiến hành đấu thầu liên tục.

"Tỉ lệ đấu thầu, mua sắm của bệnh viện đến nay đạt 80%, còn lại do khách quan của chuỗi cung ứng, do nhà thầu, do đứt gãy nguồn cung, nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bệnh viện và Bộ Y tế. Việc vướng mắc và kéo dài thời gian cung ứng do chờ xin gia hạn giấy phép đăng ký lưu hành thuốc. Dù vậy, bệnh viện luôn có giải pháp thay thế thuốc tương đương về mặt công dụng điều trị, bệnh nhân được hưởng điều trị tương đối ổn", PGS. Nguyễn Minh Anh cho biết.

Với Bệnh viện Chợ Rẫy, thực trạng thiếu thuốc chủ yếu liên quan đến đứt gãy chuỗi cung ứng thế giới. Các đơn vị sản xuất thuốc trong nước cũng chậm trễ cung cấp, do thiếu nguyên liệu nhập khẩu. Cụ thể, BSCKII Phạm Thanh Việt, Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ tình trạng thiếu thuốc chủ yếu nằm ở lý do khách quan, như giá thuốc quá rẻ không đơn vị nào tham dự thầu, hay thuốc hiếm chỉ có rất ít nhà cung cấp. Hoặc có những đơn vị trúng thầu nhưng đến thời điểm giao thuốc, vật tư lại không thể nhập hàng do đứt gãy nguồn cung, kéo dài thời gian cung ứng đến 4, 5 tháng.

Đứng ở góc độ là quản lý về lĩnh vực dược của thành phố, ông Lê Ngọc Danh, Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế TP.HCM cho biết TP.HCM là địa bàn đặc thù với nhiều bệnh viện thành phố làm nhiệm vụ trung ương. Do đó, trong trường hợp xảy ra dịch bệnh, ngoài dự trù cho nhu cầu người dân thành phố thì các cơ sở y tế tại đây còn phải đáp ứng nhu cầu điều trị của các địa phương lân cận, từ đó xảy ra tình trạng thiếu.

“Dịch tay chân miệng năm 2023, tại TP.HCM thiếu thuốc điều trị chủ yếu do phải điều tiết cho người bệnh tại chỗ ở một số địa phương, còn nếu chỉ cung ứng cho riêng thành phố thì cơ bản đủ. Ngoài ra, một số thuốc được cấp số đăng ký nhưng thực tế các nhà nhập khẩu không nhập về, do đó thành phố phải tiến hành cấp đơn hàng nhập khẩu đặc biệt”, ông Danh cho biết.