Virus Marburg: Những lần xuất hiện và nguy cơ xảy ra tại Việt Nam?

Marburg là một virus thông qua động vật trung gian để gây bệnh, cụ thể là loài dơi ăn quả tại châu Phi.

Virus Marburg là gì?

Virus Marburg (Marburg Virus Disease – MVD) là một virus RNA thuộc họ Filovirus, cùng họ với virus Ebola, đây là loại virus lây truyền từ động vật sang người, gây sốt xuất huyết và xuất huyết nghiêm trọng ở nhiều bộ phận trong cơ thể.

Vật chủ ban đầu chứa virus Marburg là dơi ăn quả châu Phi, có tên gọi Rousettus aegyptiacus. Dơi ăn quả bị nhiễm virus Marburg không có dấu hiệu bệnh rõ ràng, khó nhận biết. Nhưng các loài linh trưởng (bao gồm cả con người) mắc bệnh có thể phát triển triệu chứng nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao tương tự với Ebola.

Những lần xuất hiện của virus Marburg được ghi nhận

Virus Marburg lần đầu tiên được ghi nhận vào năm 1967, khi dịch sốt xuất huyết bùng phát đồng thời tại các phòng thí nghiệm ở Marburg và Frankfurt (Đức) cũng như ở Belgrade, Nam Tư (nay là Serbia). 31 người bệnh đầu tiên là nhân viên phòng thí nghiệm, sau đó một số lây nhiễm cho các nhân viên y tế khác và thành viên trong gia đình. Nguyên nhân mắc bệnh được cho là họ đã tiếp xúc với khỉ xanh châu Phi nhập khẩu từ Ugandan hoặc mô của chúng trong khi tiến hành nghiên cứu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sau đó ghi nhận 7 trường hợp tử vong.

- Vào các năm 1975, 1980, 1987, mỗi năm ghi nhận 1 trường hợp tử vong do virus Marburg sau khi người bệnh trở về từ các chuyến du lịch tại Châu Phi.

- Năm 1990 ghi nhận 1 trường hợp nhiễm bệnh trong phòng thí nghiệm ở Nga.

- Tiếp theo đó là 2 đợt bùng phát lớn giai đoạn 1998 – 2000 ở Congo (154 ca được ghi nhận) và 2004 – 2005 ở Angola (252 ca được ghi nhận). Các năm 2007, 2008, 2012, 2014 và 2017, các ca bệnh vẫn liên tiếp được ghi nhận nhưng chỉ xuất hiện ở quy mô nhỏ.

- Vào tháng 09/2021, loại virus gây chết người này lại xuất hiện ở Guinea và diễn ra trong vòng 42 ngày.

- Cuối tháng 06/2022, 2 trường hợp nhập viện tại Ghana đều có biểu hiện tiêu chảy, sốt, buồn nôn, nôn và tử vong trong vòng một ngày. Sau đó mẫu xét nghiệm của 2 trường hợp này đã được xác định là dương tính với Virus Marburg.

- Đợt bùng phát gần đây nhất là vào ngày 15/2 vừa qua, có 9 trường hợp tử vong và 16 trường hợp nghi nhiễm với các triệu chứng sốt, mệt mỏi, tiêu chảy và nôn mửa do Marburg tại Guinea Xích đạo.

Con đường lây nhiễm của virus Marburg

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loại virus sốt xuất huyết hiếm gặp này ban đầu được lây truyền từ dơi ăn quả sang người. Dơi là vật chủ tự nhiên của virus Marburg và con người có khả năng bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc lâu với các mỏ hay hang động có những đàn dơi Rousettus sinh sống. Bên cạnh đó, CDC Mỹ chỉ rõ những con đường lây nhiễm của loại virus chết người này mà bất kể ai cũng cần phải biết là:

- Virus có thể lây giữa người với người thông qua tiếp xúc trực tiếp dịch cơ thể như nước bọt, nước tiểu và máu.

- Các bề mặt tiếp xúc, vật liệu có chứa chất lỏng nhiễm virus cũng có thể làm lây lan mầm bệnh cho con người nếu chạm vào chúng.

- Nhân viên y tế cũng có thể bị nhiễm bệnh do thường xuyên tiếp xúc với người nhiễm virus.

- Các thi thể tử vong do virus cũng có thể phát tán mầm bệnh cho những người chôn cất.

- Virus Marburg cũng có thể lây truyền qua đường tình dục (quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo hoặc hậu môn) thông qua việc tiếp xúc với tinh dịch của người đã khỏi bệnh. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy virus Marburg có thể lây lan qua tiếp xúc với dịch âm đạo của những phụ nữ từng mắc bệnh

- Ngoài ra, virus Marburg cũng được truyền cho thai nhi qua nhau thai. Ở phụ nữ mang thai, virus Marburg có thể tồn tại trong nhau thai và nước ối. Đối với phụ nữ đang cho con bú, nếu bị nhiễm Marburg, virus có thể tồn tại trong sữa mẹ.

Khả năng lây nhiễm, bùng phát dịch tại Việt Nam?

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam chưa xuất hiện ca bệnh do virus Marburg, chúng ta cần thận trọng nhưng không cần quá lo ngại.

Mỗi bệnh có một loài vật trung gian để truyền bệnh và loại dơi ăn quả gây bệnh Marburg chỉ có ở châu Phi, tại Việt Nam không có. Từ tiếp xúc với dơi ăn quả mới có thể gây bệnh sau đó mới từ người sang người.

PGS Cường cũng cho biết, điều đáng lo ngại nhất là những bệnh lây truyền qua đường hô hấp, tính chất lây truyền nhanh. Nhưng đối với virus Marburg, chỉ có thể lây truyền khi tiếp xúc gần và gây bệnh theo vùng. Có thể nói virus Marburg là một loại bệnh mang tính chất vùng miền thường xuất hiện ở châu Phi. Đây là một bệnh gây dịch lẻ tẻ, tuy nguy hiểm nhưng hiện tại chưa đủ yếu tố để lan ra toàn cầu cũng như đến Việt Nam.

Người dân cần nâng cao cảnh giác, có những biện pháp để bảo vệ bản thân thì sẽ hạn chế được nguy cơ mắc bệnh.

 

Hiện nay bệnh chưa có vaccine hay thuốc kháng virus đặc hiệu để điều trị. Người mắc bệnh do virus Maruburg sẽ phải cách ly nghiêm ngặt và phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ như bù nước điện giải, chống xuất huyết, nếu có biểu hiện suy đa tạng thì cần thở oxy, hồi sức… Tuy nhiên với tỷ lệ tử vong khá cao, thường những người mắc bệnh đều có tiên lượng nặng.

 

Viêm phế quản có nguy hiểm không?

3 điều nên tránh khi mụn bùng phát

Đái tháo đường: Uống TPBVSK Hộ Tạng Đường giảm đường huyết tốt không?

Tiêu điểm Sức khỏe+ ngày 20/2/2023