11 nguyên tắc giúp người đái tháo đường ổn định đường huyết

Người bệnh đái tháo đường nên có chế độ ăn lành mạnh để kiểm soát đường huyết

Dưới đây là 11 quy tắc người bệnh đái tháo đường nên tuân thủ để có thể ổn định đường huyết hiệu quả hơn:

Không ăn quá nhiều thực phẩm giàu carbohydrate (chất bột, đường) cùng một lúc

Đây là nguyên tắc mới nhất, được các chuyên gia đái tháo đường đưa ra trong Hội nghị Đái tháo đường Hoa kỳ (ADA) vừa diễn ra tháng 6/2019. Một chế độ ăn với ít thực phẩm chứa chất đường, bột cho thấy hiệu quả kiểm soát đường huyết tốt hơn. Ví dụ: 1 bát cơm có khoảng 60gr đường, 1 quả chuối có khoảng 15gr đường. Vậy để giảm lượng đường huyết, thay vì ăn 1 bát cơm, bạn có thể ăn 1/3 bát cơm và 1 quả chuối.

Việc tính toán như vậy đôi khi có thể khiến người bệnh gặp khó khăn. Để đơn giản hơn, bạn chỉ cần duy trì chế độ ăn uống bình thường, tuy nhiên sau khoảng 1 - 2 giờ, hãy đo lại đường huyết. Chỉ số đường huyết sau ăn dưới 10mmol/L là ngưỡng chấp nhận được.

Ăn đủ chất dinh dưỡng

Kết hợp chất đạm, chất béo, tinh bột, chất xơ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn

Thay vì bữa ăn chỉ có rau xanh, chất đạm, thì nay bạn nên kết hợp bữa ăn đa dạng hơn, có đầy đủ chất đạm, chất béo, tinh bột và chất xơ. Mỗi bữa ăn kết hợp như vậy sẽ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, đường chậm hấp thu vào máu hơn, nhờ đó không tăng đường huyết sau ăn.

Về nguyên tắc khi ăn, bạn lưu ý nên uống nước canh và ăn rau xanh trước. Sau đó ăn tinh bột (cơm) cùng với thức ăn chứa chất đạm và chất béo khác.

Nguyên tắc chia đĩa thức ăn

Để hạn chế thời gian tính toán, cũng như dễ dàng ước lượng, bạn hãy luôn chia bữa ăn của mình thành 4 phần bằng nhau. Trong đó lấp đầy 2 phần với các loại rau củ ít calorie, ít carbohydrate, không chứa tinh bột (ví dụ như rau chân vịt, bông cải xanh, bí, cà chua).

Tiếp tục lấp đầy 1/4 đĩa với các loại ngũ cốc nguyên hạt và 1/4 đĩa còn lại với các thực phẩm giàu protein (như cá hồi, thịt gà, các loại đậu). Với chất béo lành mạnh, bạn có thể sử dụng dầu olive khi nấu nướng hoặc thêm chút quả bơ, các loại hạt vào món ăn.

Người bệnh đái tháo đường nên nắm rõ nguyên tắc chia đĩa thức ăn

Nắm rõ đâu là những thực phẩm có chứa carbohydrate

Với người bệnh đái tháo đường, do đường huyết luôn cao nên bạn cần hạn chế nhóm thực phẩm giàu carbohydrate. Do đó, với mỗi người bệnh, bạn cần nhận biết được những thực phẩm nào chứa nhiều đường, thực phẩm nào chứa ít đường.

Ví dụ: Tất cả các loại bánh, bột, ngũ cốc, trái cây, các loại đậu… đều có chứa đường. Trong đó có một số thực phẩm bạn nên hạn chế như bánh ngọt, bánh gato, bánh quy (vì chúng vừa nhiều đường, vừa có chất béo không tốt cho cơ thể).

Đừng ngại các loại trái cây

Người bệnh đái tháo đường thường lo lắng các loại trái cây chứa rất nhiều đường và có thể làm đường huyết tăng cao. Tuy nhiên, có những loại trái cây không chứa quá nhiều đường mà rất giàu chất xơ, chất chống oxy hóa, ví dụ như táo, các loại quả mọng… Chỉ cần không ăn quá khẩu phần 15gr, người bệnh đái tháo đường vẫn có thể thưởng thức trái cây mà không sợ đường huyết tăng cao.

Không nhịn đói để giảm cân

Giảm cân cũng là một cách giúp người bệnh đái tháo đường kiểm soát bệnh. Tuy nhiên, nhịn ăn quá mức để giảm cân lại là điều không nên. Thứ nhất, nhịn ăn có thể gây hạ đường huyết nguy hiểm. Thứ hai, bạn sẽ có xu hướng ăn uống kém lành mạnh hơn khi cảm thấy đói.

Ăn sáng lành mạnh

Người bệnh đái tháo đường nên có bữa sáng cân bằng carbohydrate và protein

Thay vì ăn các món bún, miến, phở… giàu carbohydrate trong bữa sáng, người bệnh đái tháo đường nên thử các món ăn sáng cân bằng cả carbohydrate và protein. Bạn có thể thử ăn sữa chua Hy Lạp, ăn trứng với một lát bánh mì nướng hoặc chuẩn bị một khẩu phần bột yến mạch với chút phô mai để có bữa ăn sáng lành mạnh hơn.

Ăn nhiều các loại đậu

Tăng độ nhạy insulin là một trong những mục tiêu chính của người bệnh đái tháo đường type 2. Một số loại đậu, đặc biệt là đậu lăng có thể giúp bạn làm được điều này. Trên thực tế, các loại đậu thường chứa nhiều chất xơ, tinh bột đề kháng đường (resistant starch), giúp tăng cường các lợi khuẩn trong ruột và giảm tình trạng kháng insulin một cách tự nhiên.

Sử dụng nhiều các loại gia vị

9 cách phòng ngừa biến chứng thận khi bị đái tháo đường

Bị đau mạn tính mà không muốn uống thuốc thì nên làm gì?

Nhịp tim nói gì về sức khỏe của bạn?

Phụ nữ mang thai cần biết gì về tiền sản giật?

Nên đọc

Các loại gia vị như quế, thì là, lá oregano, bột cà ri… không chỉ giúp tăng hương vị cho các món ăn mà chúng còn có khả năng giảm tình trạng kháng insulin. Ngoài ra, người bệnh đái tháo đường cũng nên dùng các loại gia vị thay cho muối để ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp nguy hiểm.

Kiểm tra chỉ số đường huyết thường xuyên

Thực phẩm có thể ảnh hưởng khác nhau tới lượng đường huyết của từng người. Do đó, người bệnh đái tháo đường nên chú ý đo đường huyết trước và sau khi ăn 2 giờ để xác định những thực phẩm lành mạnh, phù hợp với mình nhất.

Sử dụng thêm thảo dược hạ và ổn định đường huyết

Dùng thêm các thảo dược có khả năng hạ và kiểm soát đường huyết như lá xoài, lá neem, quế chi, hoàng bá, mướp đắng… cũng được đánh giá mang lại hiệu quả cao trong việc giảm và ổn định đường huyết an toàn, bền vững.

Theo nghiên cứu tại Ấn Độ, Trung Quốc, các nhà khoa học nhận thấy các thảo dược trên có khả năng ức chế hấp thu đường sau ăn, kích thích tuyến tụy sản sinh nhiều insulin, tăng dự trữ đường ở gan… từ đó giúp ổn định đường huyết lúc đói, không làm tăng đường huyết sau ăn, giảm chỉ số HbA1c, ổn định huyết áp và mỡ máu xấu.

Vi Bùi H+ (Theo Rd)