10 sự thật về bệnh ho gà có thể bạn chưa biết

Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính do trực khuẩn ho gà gây nên

Làm gì khi trẻ bị ho gà?

Trẻ tử vong do biến chứng ho gà

​Nhiều trẻ nhỏ mắc bệnh ho gà

Bệnh ho gà xuất hiện trở lại ở miền Bắc

Ho gà là một trong những bệnh truyền nhiễm dễ lây nhất

Sau thời gian ủ bệnh khoảng từ 5 - 21 ngày, bệnh ho gà sẽ trở nên rất dễ lây lan, khả năng lây lan của bệnh ho gà có thể ngang với bệnh sởi. Ho gà thường dễ lây lan qua đường hô hấp. Khi bạn ho hoặc hắt hơi, những người khác có thể hít phải vi khuẩn trong nước bọt của bạn và bị bệnh. Bệnh sẽ bắt đầu có khả năng lây lan từ khi cơn ho xuất hiện và sẽ trở nên dễ lây nhất trong khoảng 3 tuần sau đó, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ CDC.

Nếu phát hiện sớm, ho gà có thể được điều trị bằng kháng sinh. Vì đây là một bệnh dễ lây nên bác sỹ sẽ kê cho bạn cả kháng sinh dự phòng cho bạn nếu trong gia đình bạn có người bị ho gà. Tuy nhiên nếu ho gà bị phát hiện muộn thì dùng thuốc sẽ không kiểm soát được cơn ho. Các loại thuốc chữa ho cũng không có tác dụng gì với bệnh nhân ho gà.

Bệnh ho gà rất dễ lây lan qua đường hô hấp

Bệnh ho gà có thể khiến bạn tử vong

Bệnh ho gà là một bệnh rất nguy hiểm với trẻ nhỏ, vì trẻ bị bệnh có thể sẽ bị co giật, ngừng thở, viêm phổi  hoặc bị tổn thương não. Năm 2012, bệnh ho gà đã khiến 20 người tử vong, đa số nạn nhân là trẻ dưới 3 tháng tuổi. Khoảng 90% số ca tử vong vì ho gà trên toàn thế giới là ở những nước đang phát triển, theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Cũng theo thống kê của WHO, trên thế giới có khoảng 16 triệu người bị nhiễm ho gà, 61.000 người tử vong tính đến năm 2013.

Bệnh ho gà có thể không kiểm soát được và diễn biến rất nặng

Bệnh ho gà khởi phát như một cơn cảm lạnh thông thường, với dấu hiệu sốt nhẹ và ho trong tuần đầu tiên. Nhưng cơn ho sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn trong những tuần tiếp theo và có thể khiến bạn hoặc trẻ bị nôn mửa, tím tái, bầm tím, nứt xương sườn, thậm chí còn có thể khiến bạn bị thoát vị bụng và làm vỡ các mạch máu. Triệu chứng ho gà có thể rất khác nhau. Trẻ sơ sinh thường sẽ không có cơn “ho gà” điển hình như lớn hoặc người trưởng thành. Đôi khi, trẻ nhỏ bị ho gà chỉ bị khó thở nghiêm trọng. 

Trẻ bị ho gà nghiêm trọng có thể bị nôn mửa, tím tái

Vi khuẩn Bordetella pertussis gây ho gà đã xuất hiện chủng vi khuẩn mới tại Mỹ

Cũng như các loại vi khuẩn khác, vi khuẩn ho gà cũng có thể sẽ thay đổi theo thời gian. Nhiều chủng vi khuẩn ho gà có thể là nguyên nhân của dịch ho gà xuất hiện trở lại tại Mỹ. Một nửa số trẻ em Mỹ bị ho gà trong những năm qua là những trẻ đã được tiêm vaccine. Trong năm 2012 và 2013, dữ liệu cho thấy một nửa số trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi bị ho gà đã được tiêm đủ 3 liều vaccine hoặc hơn, nhưng vẫn nhiễm bệnh.


Dịch bệnh ho gà đang tăng trở lại tại Mỹ

Nhờ việc tiêm chủng cho trẻ nhỏ, mà số người mắc bệnh ho gà ở Mỹ đã giảm nhanh chóng. Ví dụ, năm 1934 có 260.000 người Mỹ bị ho gà, nhưng năm 1976 chỉ có 1000 ca mắc ho gà ở Mỹ, theo thống kê của CDC.

Trong vòng vài năm trở lại đây, dịch ho gà lại đang bùng phát trở lại. Theo báo cáo vào năm 2014, 2015, tại bang California, Mỹ có 10.831 trường hợp bị ho gà, sự bùng phát trở lại này cũng được báo cáo lại tại các bang khác của Mỹ. Rất nhiều trường hợp mắc ho gà là trẻ em, nhưng có khoảng 1/3 số trường hợp mắc ho gà gần đây là ở trẻ vị thành niên và 1/5 là người trưởng thành. Những con số này cho thấy, hiệu quả của vaccine ho gà cũng như thời gian bảo vệ của vaccine đã thay đổi.

Dịch ho gà đang có xu hướng bùng phát lại ở Mỹ

Trẻ nhỏ sẽ có nguy cơ bị ho gà cao hơn

Ho gà sẽ ảnh hưởng đến mọi người theo nhiều cách khác nhau, phụ thuộc vào hệ miễn dịch của người bệnh và phụ thuộc vào mức độ phát triển phổi (phổi đã phát triển hoàn toàn hay chưa). Ho gà thường nguy hiểm nhất ở những trẻ em dưới 1 tuổi. Trẻ dưới 1 tuổi bị ho gà thường sẽ phải nhập viện để theo dõi. Tuy nhiên, không chỉ có trẻ nhỏ là đối tượng dễ nhiễm bệnh. Bất kỳ ai bị suy giảm miễn dịch cũng sẽ có nguy cơ bị ho gà cao hơn. Những đối tượng này bao gồm bệnh nhân ung thư, bệnh nhân được cấy ghép cơ quan nội tạng hoặc bệnh nhân bị mắc các bệnh mạn tính như hen suyễn hoặc các vấn đề khác về phổi.

Cách bảo vệ trẻ khỏi bệnh ho gà là không cho trẻ tiếp xúc với bệnh

Để bảo vệ những đối tượng có nguy cơ cao nhất, cha mẹ có thể ngăn không cho trẻ tiếp xúc với những người có thể bị bệnh. Cách tốt nhất để bảo vệ trẻ mới sinh khỏi ho gà là tất cả mọi người sống quanh trẻ nên được tiêm vaccine: Bao gồm mẹ trong suốt thời kỳ mang thai, bố, ông bà, anh chị em và cả nhân viên y tế thường xuyên chăm sóc trẻ nữa.

Trẻ em là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh ho gà cao nhất

Tiêm chủng là cách phòng bệnh ho gà hiệu quả

Tiêm vaccine ho gà các phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay. Để phòng bệnh ho gà mọi người có thể tiêm vaccine phòng ho gà DTP (vaccine phối hợp phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván)

Người trường thành cần tiêm nhắc lại ho gà

Thanh thiếu niên và người trường thành cần tiêm nhắc lại vaccine ho gà vì khả năng miễn dịch của vaccine sẽ giảm dần theo thời gian.

Phụ nữ mang thai nên chích ngừa ho gà trong mỗi lần mang thai

Mẹ bầu nên tiêm vaccine ho gà để bảo vệ con. Vaccine ho gà được tiêm phối hợp với vaccine phòng bạch hầu và uốn ván. Thời điểm tốt nhất để tiêm vaccine phòng ho gà trong khi mang thai là từ tuần thứ 27 đến tuần thứ 36 của thai kỳ. Trong mỗi lần mang thai, bạn đi tiêm ngừa vaccine ho gà vì hiệu lực của vaccine cũ có thể suy giảm trong lần mang thai tiếp theo

Thanh Tú H+ (Theo Everyday Health)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Hô hấp