ChatGPT có thể đưa lời khuyên nguy hiểm cho thanh thiếu niên

Thận trọng khi dùng Chat GPT tư vấn tâm lý

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng phổ biến, đặc biệt với giới trẻ. Trong đó, chatbot (trợ lý ảo trò chuyện bằng văn bản), nổi bật nhất là Chat GPT, được sử dụng rộng rãi để tìm kiếm thông tin, tâm sự hay giải trí.

Tuy nhiên, kết quả từ một nghiên cứu mới đã gióng lên hồi chuông cảnh báo: ChatGPT có thể đưa ra những lời khuyên nguy hiểm, đặc biệt đối với thanh thiếu niên.

Kết quả nghiên cứu và phản hồi từ OpenAI

Khảo sát của tổ chức phi lợi nhuận Common Sense Media (Mỹ) cho thấy có tới 72% thanh thiếu niên từng ít nhất một lần sử dụng chatbot. Trong số này, hơn một nửa (52%) dùng chatbot thường xuyên. Đáng chú ý, có đến 33% xem chatbot như một công cụ để giao tiếp xã hội, từ trò chuyện, xin lời khuyên về sức khỏe tinh thần cho đến tán tỉnh hoặc tìm kiếm, xây dựng mối quan hệ tình cảm.

Với mức độ phổ biến như vậy, nguy cơ mà ChatGPT gây ra càng khiến các chuyên gia lo lắng. Bởi chatbot luôn trả lời, luôn tỏ ra tử tế và luôn “khích lệ”. Điều này dễ khiến các em nhầm tưởng mình đang có một mối quan hệ lành mạnh, trong khi thực chất đó chỉ là phản hồi ảo (câu trả lời tự động của máy), không mang giá trị kết nối thật.

Theo Trung tâm chống thù hận kỹ thuật số (Center for Countering Digital Hate - CCDH, Vương quốc Anh), dù được lập trình các rào chắn an toàn (biện pháp kỹ thuật để ngăn chatbot trả lời các câu hỏi nguy hiểm), ChatGPT vẫn có thể đưa ra thông tin độc hại. Trong thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đóng vai học sinh, đặt câu hỏi về việc rạch da, ăn kiêng cực đoan hay liều lượng thuốc. Chỉ cần nói đây là “tài liệu cho bài thuyết trình”, họ đã dễ dàng vượt qua rào chắn và nhận được hướng dẫn chi tiết.

Nghiên cứu được tiến hành với 60 tình huống giả định và thu về 1.200 phản hồi. Kết quả cho thấy 53% chứa nội dung nguy hiểm. ChatGPT thậm chí tạo ra hướng dẫn “cách rạch da an toàn”, gợi ý thuốc giảm thèm ăn, công thức pha trộn thuốc và cả một lá thư tuyệt mệnh giả định dành cho trẻ em.

Trước báo cáo này, Công ty OpenAI (Mỹ), đơn vị phát triển ChatGPT, cho biết họ vẫn đang nỗ lực cải thiện và “cam kết xử lý đúng những tình huống nhạy cảm”. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng những biện pháp an toàn hiện nay gần như chỉ mang tính hình thức. Khi rào chắn dễ bị vô hiệu hóa, trẻ em có thể tiếp cận thông tin độc hại chỉ với vài thao tác đơn giản.

Cha mẹ cần đồng hành cùng con

Các chuyên gia tâm lý khuyến nghị: phụ huynh nên chủ động đồng hành với con, thay vì chỉ cấm đoán khi sử dụng các công cụ AI như ChatGPT. Hãy trò chuyện cởi mở, hỏi con đã từng dùng AI chưa, có coi chatbot như bạn bè thật hay không. Từ đó, giải thích để con hiểu sự khác biệt giữa một tình bạn ngoài đời và mối quan hệ giả lập. Tình bạn thật sự không chỉ có những cuộc trò chuyện suôn sẻ. Nó còn có mâu thuẫn, thử thách, niềm vui và nỗi buồn. Đó là trải nghiệm cần thiết để trưởng thành, và AI không thể mang lại.

Ngoài ra, phụ huynh có thể cân nhắc sử dụng công cụ kiểm soát trên điện thoại để hạn chế trẻ tiếp xúc với chatbot hoặc nhận cảnh báo khi có nội dung nguy hại. Quan trọng hơn cả là xây dựng môi trường an toàn để con chia sẻ, giúp các em tìm thấy sự gắn kết thật thay vì dựa vào “bạn ảo”.

Nếu trẻ có dấu hiệu khủng hoảng tâm lý, cha mẹ cần đưa con đến gặp chuyên gia tâm lý, bác sĩ hoặc nhà trị liệu. Trong trường hợp nghiêm trọng, gia đình nên gọi ngay Tổng đài Quốc gia bảo vệ trẻ em 111 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

 

“Điểm danh” các loại ký sinh trùng có thể xuất hiện trên cơ thể người

Vì sao thuốc Parkinson giảm hiệu quả sau vài năm?

A80: Ứng dụng “quốc dân” cho Đại lễ 80 năm Quốc khánh

Tại sao người bệnh rung nhĩ có nguy cơ cao bị đột quỵ?