Trung Quốc đánh thuế bao cao su: “Nước đi” có thể phản tác dụng

Trung Quốc chấm dứt chính sách miễn thuế đối với mặt hàng bao cao su sau 3 thập kỷ

Đánh thuế bao cao su sau 30 năm

Theo Luật thuế giá trị gia tăng mới nhất của Trung Quốc, từ ngày 1/1 năm tới, “thuốc và sản phẩm tránh thai” sẽ không còn được miễn thuế. Các sản phẩm như bao cao su sẽ chịu mức thuế giá trị gia tăng thông thường 13%, tương tự phần lớn hàng hóa khác. Động thái này được cho là phù hợp với nỗ lực của Trung Quốc nhằm khuyến khích các gia đình sinh thêm con sau nhiều thập kỷ thực hiện chính sách “một con”.

Chủ đề "thuế bao cao su" đã nhanh chóng gây ra tranh cãi trên mạng xã hội Trung Quốc. Đa số người dân phản đối, cho rằng nuôi một đứa trẻ tốn kém hơn rất nhiều so với việc mua bao cao su, kể cả khi mặt hàng này bị đánh thuế. Không ít phụ nữ tại quốc gia tỷ dân cảm thấy chính quyền đang can thiệp quá sâu vào lựa chọn sinh sản của họ. 

Giới chuyên gia cũng cảnh báo, chi phí tránh thai tăng có thể kéo theo nguy cơ mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Chính sách "một con" hà khắc mới chỉ kết thúc cách đây khoảng một thập kỷ. Năm 2015, chính phủ Trung Quốc đã nâng giới hạn sinh con lên hai con. Khi dân số đạt đỉnh rồi bắt đầu suy giảm, chính sách tiếp tục được tăng lên ba con vào năm 2021. Trong giai đoạn này, các biện pháp tránh thai vẫn dễ tiếp cận, thậm chí miễn phí.

Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm 2023. Ngay cả trong năm Thìn 2024 vốn được cho là “may mắn”, Trung Quốc đón 9,5 triệu em bé chào đời, giảm khoảng một phần ba so với năm 2019.

Qian Cai, Giám đốc Nhóm Nghiên cứu Nhân khẩu học tại Đại học Virginia (Mỹ), nhận định: “Việc áp thuế lên các biện pháp tránh thai có tác động rất hạn chế đối với mục tiêu khuyến sinh. Với các cặp vợ chồng không muốn có con hoặc không muốn sinh thêm con, mức thuế 13% với sản phẩm tránh thai khó có thể ảnh hưởng đến quyết định sinh sản, nhất là khi so với chi phí nuôi dạy một đứa trẻ cao hơn rất nhiều”.

Cũng có chuyên gia coi hiện tượng này là bình thường. Yi Fuxian, nhà khoa học cấp cao tại Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ) cho rằng việc áp thuế là “hợp lý”, khi coi những biện pháp tránh thai cũng như như hàng hóa thông thường.

Cần một giải pháp khuyến sinh bình đẳng

Cũng như ở nhiều quốc gia châu Á, phần lớn trách nhiệm tránh thai tại Trung Quốc đặt lên vai phụ nữ. Theo nghiên cứu do Quỹ Bill & Melinda Gates công bố năm 2022, chỉ 9% các cặp vợ chồng Trung Quốc sử dụng bao cao su. Có tới 44,2% dùng vòng tránh thai, 30,5% triệt sản nữ, trong khi triệt sản nam chỉ có 4,7%. Phần còn lại sử dụng thuốc tránh thai hoặc các phương pháp khác.

Theo Qian Cai, giá bao cao su tăng có thể làm giảm khả năng tiếp cận các biện pháp tránh thai của nhóm dân cư thu nhập thấp, từ đó dẫn tới gia tăng mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Những hệ quả này có thể kéo theo số ca phá thai tăng và chi phí chăm sóc y tế cao hơn.

Trung Quốc nằm trong nhóm quốc gia có số ca phá thai cao nhất thế giới, với 9-10 triệu ca mỗi năm trong giai đoạn 2014-2021. Các chuyên gia cho rằng con số thực tế có thể cao hơn do một số trường hợp tìm đến các cơ sở chui. Từ năm 2022, Trung Quốc đã ngừng công bố dữ liệu phá thai.

Việc kêu gọi phụ nữ sinh con, khi mà các áp lực về kinh tế - xã hội chưa được giải quyết, chỉ khiến người trẻ càng thêm chùn bước trước quyết định xây dựng gia đình. 

 

Bao cao su có hết hạn sử dụng không?

Tỷ lệ thanh thiếu niên dùng bao cao su giảm mạnh

Mức sinh thấp, già hóa dân số nhanh đang là thách thức rất lớn

Dân số - Một cái nhìn lạc quan