Kỹ thuật giúp phát hiện chính xác nguyên nhân nhồi máu cơ tim

Bác sĩ đặt stent mạch vành cho bệnh nhân dưới sự hỗ trợ của kỹ thuật OCT - Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Tại Hội nghị Khoa học thường niên 2025 của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, các chuyên gia tim mạch đã công bố ứng dụng nổi bật của kỹ thuật OCT trong chẩn đoán và điều trị nhồi máu cơ tim, đặc biệt trong những trường hợp phức tạp mà chụp mạch vành truyền thống không thể xác định rõ nguyên nhân gây bệnh.

Chụp mạch vành là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến trong tim mạch. Tuy nhiên, phương pháp này có thể có trường hợp “điểm mù”, khiến bác sĩ không thể phát hiện tổn thương tiềm ẩn. Theo thống kê, có khoảng 25% các ca nhồi máu cơ tim không xác định được nguyên nhân khi chỉ sử dụng chụp mạch vành.

Kỹ thuật OCT, viết tắt của Optical Coherence Tomography, hay chụp cắt lớp kết quang nội mạch, giúp giải quyết vấn đề này. ThS.BS Phạm Hoàng Trọng Hiếu, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM khẳng định: “OCT giúp phát hiện chính xác nguyên nhân mà chụp mạch vành đã bỏ lỡ”.

OCT sử dụng ánh sáng hồng ngoại để tái tạo hình ảnh chi tiết bên trong lòng động mạch vành với độ phân giải cao từ 10 đến 20micron. So với siêu âm nội mạch IVUS, độ phân giải của OCT cao hơn nhiều lần. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ quan sát rõ thành phần, độ dày và cấu trúc của mảng xơ vữa, từ đó xác định được vị trí và mức độ nứt vỡ mảng xơ vữa - nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ tim cấp.

Ngoài khả năng chẩn đoán, OCT còn hỗ trợ hiệu quả trong can thiệp mạch vành. Bác sĩ có thể đo chính xác đường kính lòng mạch để lựa chọn loại stent phù hợp. Sau khi đặt stent, OCT được sử dụng để kiểm tra lại việc stent có áp sát thành mạch hay không, có còn khoảng hở hay bị bóp méo không, nâng cao độ chính xác, an toàn và hiệu quả điều trị.

GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết nếu như chụp mạch vành kinh điển chỉ cho thấy “bóng” lòng mạch, thì OCT lại mở ra một kỷ nguyên mới, cho phép bác sĩ nhìn thấy tận mắt từng chi tiết nhỏ nhất bên trong động mạch vành với độ phân giải cao gấp 10 lần siêu âm nội mạch. Kỹ thuật hiện đại này còn khá mới ở Việt Nam, hiện mới chỉ được triển khai ở một số trung tâm tim mạch lớn.

Trường hợp điển hình: Phát hiện tổn thương bị bỏ sót nhờ OCT

Trường hợp bệnh nhân ông Trung, 61 tuổi, là một minh chứng rõ nét cho hiệu quả của kỹ thuật OCT. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng suy hô hấp, được chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp không ST chênh lên (NSTEMI). Đây là tình trạng xảy ra khi tổn thương mạch vành gây tắc nghẽn một phần, dẫn đến nhu cầu oxy của tim không được đáp ứng, gây tổn thương cơ tim. Tình trạng này được đặt tên như vậy vì không có dạng điện tâm đồ dễ nhận biết như nhồi máu cơ tim ST chênh lên (STEMI).

Trước đó vài giờ, ông có biểu hiện đau ngực trái từng cơn, khó thở và choáng váng.

 

Stent hay còn được gọi với tên thông dụng ống đỡ động mạch, là một ống nhỏ có vai trò quan trọng trong việc điều trị các vấn đề về tim mạch. Stent giúp giữ cho các mạch máu từ tim đến các bộ phận khác của cơ thể luôn được lưu thông dễ dàng.

Kết quả chụp mạch vành ban đầu không phát hiện được tổn thương rõ ràng nào là “thủ phạm”. Tuy nhiên, sau khi sử dụng kỹ thuật OCT, bác sĩ phát hiện một mảng xơ vữa không ổn định đã bị vỡ, gây ra huyết khối làm tắc động mạch liên thất trước - nguyên nhân trực tiếp của cơn nhồi máu cơ tim.

Từ hình ảnh OCT, ekip xác định chính xác đường kính và chiều dài tổn thương để lựa chọn stent phù hợp. Sau khi đặt stent thành công trong vòng 30 phút, OCT tiếp tục được sử dụng để kiểm tra lại. Kết quả cho thấy stent nở tròn đều và áp sát thành mạch hoàn toàn, không có biến chứng. Bệnh nhân cải thiện nhanh chóng và được xuất viện sau một tuần điều trị tích cực.

Can thiệp stent chưa đủ - cần điều trị toàn diện

Theo bác sĩ Hiếu, OCT đóng vai trò quyết định trong việc cá thể hóa điều trị. Với các ca hội chứng vành cấp mà hình ảnh chụp mạch vành không rõ ràng, OCT giúp xác định chính xác cơ chế gây bệnh như vỡ mảng xơ vữa, xói mòn hay vôi hóa. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra chiến lược can thiệp chính xác và hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh, việc đặt stent chỉ là giải pháp điều trị tại chỗ. Nhồi máu cơ tim là hậu quả của tình trạng xơ vữa động mạch - một bệnh lý toàn thân. Vì vậy, để hạn chế tái phát các biến cố tim mạch, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt điều trị nội khoa lâu dài, đặc biệt là dùng thuốc kháng tiểu cầu kép.

Đồng thời, người bệnh cần thay đổi lối sống: hạn chế rượu bia, tăng cường vận động, ăn uống lành mạnh và kiểm soát tốt các bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu. Đây là yếu tố quan trọng để phòng ngừa nhồi máu cơ tim tái phát và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

 

Người bệnh mạch vành lưu ý gì để tránh nguy cơ nhồi máu cơ tim tái phát?

Mỡ máu cao - “Thủ phạm thầm lặng” gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim

Đặt stent rồi có tránh được nhồi máu cơ tim không?

Dấu hiệu nhồi máu cơ tim ở phụ nữ là gì?