Lạm dụng cà phê, lái xe dễ gặp họa

Nhiều tài xế phụ thuộc vào cà phê hoặc nước tăng lực để chống buồn ngủ khi lái xe đường dài

“Vùng nguy hiểm” của caffeine

Với tài xế chạy xe đường dài, uống một tách cà phê ở trạm dừng chân có thể giúp họ tỉnh táo hơn. Trong cà phê chứa chất kích thích caffeine giúp ngăn chặn hoạt động của adenosine, một chất dẫn truyền thần kinh khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, thư giãn và buồn ngủ.

Một tách cà phê hòa tan thông thường chứa khoảng 30-90mg caffeine, tuy nhiên cà phê phin gu đắng, đậm của người Việt có thể chứa hàm lượng cao hơn nhiều. Nếu kết hợp thêm một lon nước tăng lực, người uống có thể nạp lượng caffeine vượt ngưỡng tối đa 400mg/ngày.

Khi đó, tài xế xe tải, tài xế công nghệ hay những người lái xe mệt mỏi dựa vào cà phê để tỉnh táo rất dễ rơi vào “vùng nguy hiểm” của caffeine. Khi đó caffeine gây ra triệu chứng tim đập nhanh, bồn chồn, mất tập trung và tăng nguy cơ va chạm trên đường.

Nghiên cứu năm 2020 của Đại học Loughborough (Anh) cho thấy, tài xế lái xe tải tiêu thụ nhiều cà phê và nước tăng lực có tỷ lệ tai nạn cao hơn rõ rệt so với nhóm chỉ dùng lượng caffeine vừa phải. Nhóm sử dụng nhiều caffeine cũng ghi nhận tình trạng sức khỏe tổng thể kém hơn.

Lạm dụng cà phê ảnh hưởng đến khả năng lái xe

Giảm khả năng phán đoán

Triệu chứng thần kinh như lo âu, chóng mặt hay đau đầu do caffeine có thể khiến tài xế đưa ra quyết định sai lầm và mất tập trung. Khi lái xe, họ phải liên tục quyết định từng giây như rẽ, vượt, hoặc đổi làn. Những sai lầm nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho cả tài xế lẫn người tham gia giao thông.

Run tay chân

Caffeine kích thích hệ thần kinh trung ương quá mức, gây run tay hoặc run chân, khiến việc điều khiển vô lăng, sang số hay giữ lực đạp chân ga trở nên khó khăn. Run rẩy cũng có thể khiến vô lăng bị giật, đánh lái quá đà hoặc thiếu chính xác.

Giảm tốc độ phản xạ

Uống cà phê giúp tỉnh táo, nhưng nồng độ caffeine quá cao lại khiến cơ thể bồn chồn, lo lắng và kích thích quá mức, dẫn đến phản ứng chậm do hoạt động thần kinh rối loạn. Người lái cũng dễ ước lượng sai khoảng cách hoặc tốc độ.

Rối loạn thị giác

Caffeine ở nồng độ cao có thể gây co giật cơ mắt, khiến tài xế khó tập trung nhìn, đặc biệt khi mệt mỏi hoặc mất nước. Hệ quả là tầm nhìn mờ, tài xế phải chớp mắt liên tục hoặc mất tập trung vào đường đi.

Đau đầu

Caffeine khiến mạch máu trong não co lại, giúp giảm đau đầu trong một số trường hợp và thường được thêm vào thuốc giảm đau. Tuy nhiên, nếu dùng nhiều caffeine lâu ngày, cơ thể thích nghi bằng cách duy trì co mạch thường xuyên. Khi lượng caffeine giảm, mạch máu giãn ra sẽ gây đau đầu trở lại.

Uống cà phê ra sao để đảm bảo an toàn sau tay lái?

Với đặc thù công việc phải di chuyển thường xuyên, các tài xế cần hiểu rõ lượng caffeine mỗi ngày và cân nhắc xem liệu có đang vượt quá ngưỡng an toàn 400mg/ngày hay không. Tài xế không nên phụ thuộc vào cà phê để chống lại cơn buồn ngủ, bởi không gì thay thế được một giấc ngủ ngon.

Lưu ý, cà phê cũng không giúp tỉnh rượu hay loại bỏ cồn khỏi cơ thể, mà chỉ che lấp cảm giác say mà thôi. Người điều khiển giao thông cần tuân thủ đã uống rượu bia thì không lái xe.

 

Podcast: Hệ quả “đắng” đằng sau ly cà phê giả

Ngoài cà phê, cách nào giúp bạn tỉnh táo hơn trong ngày mới?

6 vi chất không nên uống cùng cà phê

Làm thế nào để đào thải nhanh caffeine ra khỏi cơ thể?