Khỏe đẹp

Mẹo bảo vệ sức khỏe tâm thần trong mùa Đông lạnh giá

SUCKHOE+ | Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng trong mùa Đông có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người, trong đó có sức khỏe tâm thần. Vậy tác động của mùa Đông với sức khỏe tâm thần thế nào?

01/12/2023 15:22

Mùa Đông tác động lớn đến sức khỏe tâm thần của chúng ta

Chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em cần kỹ năng và nguồn lực

7 dấu hiệu của một người có sức khỏe tâm thần khỏe mạnh

Sức khoẻ tâm thần là quyền con người

Khi nhiệt độ giảm và số giờ ban ngày giảm dần, mùa Đông kéo theo một loạt thách thức đặc biệt đối với sức khỏe tâm thần. Nhiều người trải qua sự thay đổi tâm trạng và sức khỏe trong những tháng lạnh giá, thường được gọi là "nỗi buồn mùa đông" hoặc rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD). Việc hiểu được tác động của mùa Đông với sức khỏe tâm thần và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giúp mọi người cảm thấy tốt hơn trong khoảng thời gian đầy thử thách này.

Trong cuộc phỏng vấn với Hindustan Times, Tiến sĩ Jyoti Kapoor, bác sĩ tâm thần cấp cao tại Manasthali (Ấn Độ), đã nhấn mạnh 4 tác động của mùa Đông đối với sức khỏe tâm thần.

- Giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần trong mùa Đông là giảm tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên. Ánh sáng mặt trời đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh đồng hồ sinh học bên trong cơ thể và sản xuất serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh góp phần mang lại cảm giác hạnh phúc. Ánh sáng ban ngày hạn chế trong những tháng mùa Đông có thể dẫn đến giảm mức serotonin, từ đó góp phần gây ra cảm giác buồn bã và thờ ơ.

- Gián đoạn nhịp sinh học: Sự thay đổi theo mùa có thể làm gián đoạn nhịp sinh học của chúng ta, đồng hồ sinh học bên trong điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức. Giảm tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên, đặc biệt là vào buổi sáng, có thể dẫn đến khó khăn trong việc duy trì thói quen ngủ đều đặn. Giấc ngủ bị gián đoạn có thể ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tâm thần, làm trầm trọng thêm căng thẳng và lo lắng.

- Hạn chế hoạt động do lạnh: Thời tiết mùa Đông khắc nghiệt có thể ngăn cản chúng ta tham gia các hoạt động ngoài trời và tập thể dục - những hoạt động rất quan trọng để duy trì sức khỏe tinh thần. Việc thiếu hoạt động thể chất có thể góp phần gây ra cảm giác uể oải và suy giảm tâm trạng chung.

- Cách ly xã hội: Mùa Đông thường mang đến cảm giác muốn ở trong nhà và ngủ đông, dẫn đến sự cô lập với xã hội ngày càng gia tăng. Tương tác xã hội hạn chế có thể có tác động đáng kể đến sức khỏe tâm thần, vì sự kết nối giữa con người với nhau rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần. Sự kết hợp của thời tiết lạnh và việc ngại ra ngoài có thể góp phần gây ra cảm giác cô đơn và trầm cảm.

Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe tâm thần trong mùa Đông lạnh giá?

Tiến sĩ Jyoti Kapoor khuyên nghị bạn nên:

- Ưu tiên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Bạn hãy dành nhiều thời gian để tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên, đặc biệt vào những giờ sáng sớm. Đi dạo một quãng ngắn bên ngoài, mở rèm và ngồi gần cửa sổ để tăng khả năng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Hãy cân nhắc đầu tư vào hộp trị liệu bằng ánh sáng, một phương pháp đã được chứng minh là có thể giảm thiểu tác động của việc giảm ánh sáng mặt trời trong mùa Đông.

- Duy trì lịch trình ngủ nhất quán: Để ngăn ngừa sự gián đoạn trong nhịp sinh học, hãy thiết lập và duy trì lịch trình ngủ đều đặn. Bạn nên đặt mục tiêu ngủ 7-8 giờ mỗi đêm. Giảm thiểu tiếp xúc với các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

- Luôn năng động: Dù thời tiết chuyển lạnh nhưng bạn vẫn nên ưu tiên những hoạt động thể chất để nâng cao tâm trạng. Tham gia các bài tập trong nhà, chẳng hạn như yoga, tập thể dục tại nhà... Nếu thời tiết cho phép, bạn hãy thực hiện các môn thể thao và bài tập ngoài trời, việc này có thể vừa rèn luyện sức khỏe vừa tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên.

- Chống lại sự cô lập với xã hội: Tích cực tìm kiếm các tương tác xã hội để chống lại xu hướng cô lập bản thân trong những tháng mùa Đông. Lên kế hoạch tụ tập thường xuyên với bạn bè và gia đình, dù trực tiếp hay qua mạng. Tham gia các câu lạc bộ hoặc lớp học phù hợp với sở thích để thúc đẩy các kết nối mới và chống lại cảm giác cô đơn.

- Chăm sóc bản thân với chánh niệm: Điều này có thể bao gồm các hoạt động như thiền, viết nhật ký hoặc tham gia vào các sở thích mang lại niềm vui và sự thư giãn. Hãy chú ý đến nhu cầu tình cảm của bạn và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia nếu cần thiết.