Con đường luẩn quẩn của stress và đái tháo đường

Mối quan hệ 2 chiều giữa stress và đái tháo đường type 2

Theo GS. William H. Polonski, Chủ Tịch Viện Nghiên cứu Đái tháo đường Hoa Kỳ, những người bệnh đái tháo đường thường phải chịu đựng stress, loại stress đặc thù của bệnh đái tháo đường.

Theo như một nghiên cứu ở trường Đại học Georgetown Hoa Kỳ, stress không chỉ ảnh hưởng đến hành vi khiến người bệnh khó kiểm soát việc ăn uống mà còn có hệ quả phát triển lượng mỡ nhiều hơn so với người bình thường dù với cùng một lượng calorie ăn vào. Riêng đối với người đái tháo đường, những căng thẳng tâm lý tác động xấu đến đường huyết theo 2 cách:

Tuy nhiên, trong những stress tâm lý, không những không có hành động đối phó xảy ra nhưng insulin lại không đủ khả năng chuyển đường vào tế bào khiến đường huyết dễ có khuynh hướng tăng cao.

Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện thêm mối liên hệ giữa stress và đái tháo đường type 2, liên quan tới việc kiểm soát sự lo lắng của bộ não.

Theo đó, các nhà khoa học tới từ Đại học Rice Hoa Kỳ đã thiết lập được một chuỗi phản ứng trao đổi chất bắt đầu bằng việc kiểm soát sự ức chế hoặc sự giảm chú ý. Chính điều này có thể khiến một người nhạy cảm bị cuốn vào các suy nghĩ, dễ xao nhãng hoặc dễ mất tập trung. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng lỗ hổng này có thể dẫn đến sự lo lắng thường xuyên hơn, mà lo lắng lại có thể kích hoạt một con đường trao đổi chất chịu trách nhiệm cho việc sản xuất các cytokine gây viêm - một loại protein truyền tín hiệu bao gồm interleukin-6 (IL-6).

Các nhà nghiên đã tiến hành các bài kiểm tra nhận thức để đo kiểm soát sự chú ý, đồng thời đo nồng độ đường trong máu và IL-6 trên hơn 800 người lớn (IL-6 là một protein có thể kích thích phản ứng miễn dịch và chữa bệnh). Đó là một “dấu ấn sinh học” của stress cấp tính và mạn tính cũng đã được liên kết với nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường và đường huyết cao.

Nghiên cứu cho thấy những người có khả năng kiểm soát ức chế kém có nhiều nguy cơ mắc đái tháo đường hơn những người có khả năng kiểm soát ức chế tốt. Tác giả chính của nghiên cứu, TS. Kyle Murdock cho hay: “Sự căng thẳng có thể phá vỡ sự chú ý, tập trung của một cá nhân nào đó. Điều đó khiến tôi đặt ra giả thiết rằng liệu có một con đường do stress gây ra mà có thể liên kết với sự ức chế viêm và đái tháo đường hay không? Rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng những người bị căng thẳng, lo âu hay trầm cảm thì các chứng viêm sẽ tăng lên. Vì thế, mục đích phần lớn nghiên cứu của chúng tôi là để thiết lập con đường từ ức chế sự lo lắng - viêm - đái tháo đường”.

Như vậy, có thể thấy stress tác động tới đái tháo đường và ngược lại.  Do đó, bên cạnh việc tuân thủ 1 chế độ ăn uống thích hợp, người khoẻ mạnh và bệnh nhân đái tháo đường đều nên thực hành một số bài tập thư giãn, thở sâu hoặc ngồi thiền để kiểm soát stress. Ngoài ra, vận động hợp lý và đều đặn hàng ngày không chỉ giúp kiểm soát thể trọng, tăng độ nhạy của tế bào đối với insulin mà cũng là một biện pháp đơn giản để giải toả stress.

Biết Tuốt H+