Cảnh báo nguy cơ tổn thương gan từ thói quen ăn uống

Nguy cơ tổn thương gan từ thói quen ăn uống hàng ngày - Ảnh minh họa

Một nữ bệnh nhân 23 tuổi, ngụ tại Gò Vấp (TP.HCM), đến khám tại Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Gò Vấp với triệu chứng đau âm ỉ vùng thượng vị lệch phải, cảm giác căng tức, khó chịu, đau tăng lên khi ho hoặc xoay nghiêng người. Bệnh nhân cho rằng mình bị đau dạ dày nên chủ động đi kiểm tra.

Khai thác bệnh sử ghi nhận bệnh nhân có thói quen ăn rau sống. Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm máu (công thức máu, sinh hóa máu, ELISA phát hiện nhiễm các ký sinh trùng), xét nghiệm phân và một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp cắt lớp CT gan).  

Bệnh nhân được chẩn đoán áp xe gan do sán lá gan lớn, khu trú tại hạ phân thùy VII, kích thước 20 x39mm, giai đoạn ổn định, không biến chứng vỡ. Sau một tháng điều trị, các chỉ số xét nghiệm trở về bình thường, tổn thương trên gan giảm đáng kể. Bệnh nhân tiếp tục được theo dõi và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Sán lá gan lớn - ký sinh trùng nguy hiểm

Theo BS. CKI Nguyễn Thị Mỹ Lệ, chuyên khoa Nội, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Gò Vấp, bệnh sán lá gan lớn thường có triệu chứng không rõ ràng, dễ bị nhầm với các bệnh lý rối loạn tiêu hóa thông thường… Điều này khiến nhiều người chủ quan, dẫn đến bỏ lỡ “giai đoạn vàng” trong điều trị.

Nếu không được phát hiện kịp thời, sán có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, hình thành ổ áp xe, dẫn đến các biến chứng như viêm phúc mạc, tràn dịch màng phổi, suy tim, xuất huyết tiêu hóa… Ngoài ra, sán còn có thể di chuyển và ký sinh ở các vị trí khác trong cơ thể, dẫn đến các triệu chứng phức tạp, khó chẩn đoán.

Ấu trùng sán lá gan lớn (Fasciola hepatica hoặc Fasciola gigantica) thường tồn tại trong các loại rau thủy sinh như rau ngổ, cải xoong, rau cần, rau muống nước…Khi ăn rau sống hoặc rau nấu chưa chín kỹ, người dân có thể vô tình nuốt phải ấu trùng còn sống (dưới dạng nang trùng bám trên lá, thân rau) và bị nhiễm sán lá gan lớn.

Không chỉ thực phẩm, nguồn nước sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày cũng có thể là tác nhân trung gian truyền bệnh nếu không được xử lý đúng cách. Nước từ ao hồ, suối tự nhiên, giếng hoặc các nguồn không rõ chất lượng, chưa qua hệ thống lọc đạt chuẩn vệ sinh, đều tiềm ẩn nguy cơ chứa ấu trùng sán hoặc các loại ký sinh trùng khác. 

Ngoài ra, thói quen ăn uống không hợp vệ sinh còn khiến người dân dễ nhiễm các loại giun sán khác như giun đũa chó mèo, sán dây lợn, giun móc, giun tóc…

Làm gì để phòng tránh?

Người dân nên hạn chế tối đa việc ăn rau sống, đặc biệt là các loại rau thủy sinh như cải xoong, rau ngổ, rau cần, rau muống nước... Trong trường hợp bắt buộc phải dùng rau sống, cần lựa chọn nguồn cung cấp có kiểm soát chất lượng rõ ràng, rửa kỹ từng lá dưới vòi nước chảy và trụng sơ qua nước nóng nếu có thể.

Đối với nước uống, nên sử dụng nguồn nước đã qua hệ thống lọc đạt chuẩn, được kiểm định vệ sinh. Không nên uống trực tiếp nước từ giếng, suối, ao hồ hoặc các nguồn không rõ chất lượng xử lý. 

Giữ vệ sinh cá nhân cũng là yếu tố quan trọng. Cần rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Thực hiện tẩy giun định kỳ theo hướng dẫn y tế, nhất là ở nhóm trẻ nhỏ và người làm nghề có tiếp xúc thường xuyên với đất, nước, động vật.

Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau vùng gan, sốt kéo dài, rối loạn tiêu hóa không rõ nguyên nhân hoặc sụt cân, mệt mỏi dai dẳng, người dân nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Việc chẩn đoán sớm giúp điều trị hiệu quả, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm do sán và các loại ký sinh trùng khác gây ra.

 

Cách phòng ngừa gan nhiễm mỡ ở người trẻ

Cảnh báo số ca mắc ung thư gan có thể tăng gấp đôi vào năm 2050

Bệnh viện Việt Đức cứu sống bệnh nhân bị vỡ gan, lộ nội tạng sau tai nạn giao thông

Làm sao để ngăn ngừa thoái hoá đốt sống ở người trẻ