Misophonia: Khi âm thanh bình thường trở thành nỗi ám ảnh

Người mắc hội chứng misophia có thể sợ hãi với những âm thanh thường ngày

Hội chứng misophonia là gì?

Misophonia - tên gọi xuất phát từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là "ghét âm thanh". Đây là tình trạng nhạy cảm cực độ với những âm thanh bình thường trong cuộc sống. Những người mắc hội chứng này thường có phản ứng rất mạnh đối với những âm thanh như tiếng nhai thức ăn, tiếng thở, tiếng gõ bút hay thậm chí là tiếng đồng hồ tích tắc. Các phản ứng này có thể là sự tức giận, lo âu, căng thẳng, hoặc thậm chí là cảm giác muốn bỏ chạy khỏi môi trường xung quanh.

Hội chứng này không chỉ gây ra sự khó chịu tạm thời mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm gián đoạn công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội. Mặc dù vậy, đây vẫn là một hội chứng ít được nhận diện và nghiên cứu.

Nguyên nhân và cơ chế hình thành misophonia

Dù nguyên nhân chính xác của misophonia chưa được xác định rõ ràng, các nhà khoa học cho rằng hội chứng này có thể bắt nguồn từ một sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Một giả thuyết cho rằng misophonia là kết quả của cơ chế bảo vệ tự nhiên của não bộ, một cơ chế giúp tổ tiên của chúng ta nhận biết những mối đe dọa tiềm ẩn. Trong thời kỳ săn bắn hái lượm, sự nhạy cảm với những âm thanh nhỏ có thể giúp người xưa nhận diện nguy hiểm, chẳng hạn như sự xuất hiện của kẻ thù hoặc động vật ăn thịt.

Trong xã hội hiện đại, mặc dù các âm thanh mà người mắc misophonia cảm thấy khó chịu thường không còn mang tính nguy hiểm như trước, nhưng hệ thần kinh của họ lại không thể điều chỉnh được phản ứng của cơ thể. Điều này khiến họ cảm nhận những âm thanh này như một mối đe dọa, gây ra cảm giác căng thẳng, lo âu hoặc thậm chí là tức giận mạnh mẽ.

Thêm vào đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng misophonia có thể liên quan đến các rối loạn tâm lý khác, chẳng hạn như trầm cảm, lo âu, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), làm cho tình trạng của người bệnh trở nên phức tạp và khó kiểm soát hơn.

Các triệu chứng của misophonia

Misophonia có thể khởi phát từ sớm, thường bắt đầu từ 8 đến 12 tuổi và kéo dài suốt đời nếu không được can thiệp. Các triệu chứng của misophonia thay đổi từ nhẹ đến nặng, nhưng thường bao gồm các phản ứng cảm xúc mãnh liệt như tức giận, lo âu, hoặc thậm chí là cơn hoảng loạn khi người bệnh nghe phải những âm thanh kích thích. Những âm thanh này không phải lúc nào cũng giống nhau ở mỗi người; với một số người, đó là tiếng nhai của người khác, còn với những người khác có thể là tiếng thở của ai đó trong phòng kín.

Điều đáng chú ý là những âm thanh này không phải lúc nào cũng phát sinh từ môi trường xung quanh, mà đôi khi chỉ là những âm thanh mà người bệnh tưởng tượng ra trong đầu. Khi đó, sự lo âu và căng thẳng càng trở nên mạnh mẽ, khiến người mắc misophonia cảm thấy họ không thể thoát khỏi cơn ám ảnh này.

Hội chứng misophonia có chữa trị dứt điểm?

Mặc dù chưa có phương pháp chữa trị triệt để cho misophonia, nhưng có một số biện pháp giúp người bệnh giảm thiểu triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Một trong những phương pháp phổ biến là sử dụng tai nghe chống ồn hoặc tiếng ồn trắng để tạo ra một môi trường ít âm thanh kích thích. Những biện pháp này giúp người bệnh giảm thiểu tác động của âm thanh đối với hệ thần kinh và tạo ra không gian yên tĩnh, giúp họ cảm thấy dễ chịu hơn.

Ngoài ra, liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là một phương pháp tâm lý hiệu quả. CBT giúp người bệnh thay đổi cách phản ứng của mình với các âm thanh kích thích. Thay vì cảm nhận âm thanh là một mối đe dọa, người bệnh học cách nhìn nhận chúng như một phần của môi trường xung quanh và điều chỉnh cảm xúc của mình. Mục tiêu của liệu pháp này là giảm bớt cảm giác lo âu và căng thẳng, đồng thời giúp người bệnh cảm thấy kiểm soát được tình huống.

Một số nghiên cứu đã cho thấy CBT có thể giúp giảm triệu chứng cho khoảng 30-50% bệnh nhân mắc misophonia. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng đang thử nghiệm các phương pháp điều trị mới như kích thích não bộ, vốn đã được áp dụng trong việc điều trị các rối loạn thần kinh khác, hứa hẹn sẽ đem lại những tiến bộ trong điều trị misophonia.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đang nghiên cứu các phương pháp điều trị mới, bao gồm các kỹ thuật kích thích não bộ, vốn đã được sử dụng để điều trị các rối loạn thần kinh khác.

 

Rối loạn thần kinh thực vật ảnh hưởng tới cơ quan nào?

Đối tượng nào có nguy cơ mắc rối loạn thần kinh thực vật?

5 quan niệm sai về rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế: Chớ nhầm là tâm thần